1. Strona główna

Zadania maturalne z biologii

Informacje o zbiorze zadań i wyszukiwarce Arkusze i materiały maturalne w formacie PDF
Znalezionych zadań - 174

Strony

Co chcesz wydrukować?
Zadania do wydrukowania
Numeracja zadań
Jak zapisać do PDF?
Liczba zadań do wylosowania spośród znalezionych
81

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 22. (4 pkt)

Ekologia Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Dzięcioł trójpalczasty (Picoides tridactylus) i dzięcioł białogrzbiety (Dendrocopos leucotos) należą do najbardziej zagrożonych wyginięciem gatunków z rodziny dzięciołów w Europie, dlatego są wymienione w tzw. dyrektywie ptasiej. W naszym kraju oba gatunki są objęte ochroną gatunkową ze wskazaniem ochrony czynnej oraz zostały wpisane do „Polskiej czerwonej księgi zwierząt”.
Największe populacje obu gatunków w naszym kraju występują w Puszczy Białowieskiej oraz w Karpatach. Dzięcioły te zasiedlają duże, naturalne lub słabo przekształcone kompleksy leśne, w których występują stare i obumierające drzewa oraz rozkładające się drewno. Gniazda budują w dziupli samodzielnie wykutej w spróchniałych drzewach. Nie mają w lasach wielu wrogów – czasami padają ofiarą jastrzębia lub kuny.
Dzięcioł trójpalczasty występuje w borach świerkowych i świerkowo-jodłowych; można go także spotkać w lasach liściastych, ale z odpowiednią domieszką starych lub obumierających drzew iglastych, na których może żerować i gniazdować. Żywi się głównie owadami, zwłaszcza kornikami atakującymi osłabione drzewa. Natomiast dzięcioł białogrzbiety związany jest z lasami liściastymi: łęgami, olsami i grądami na wschodnim niżu oraz buczynami i jaworzynami w górach. Głównym składnikiem jego pokarmu są owady, szczególnie ich larwy żywiące się martwym drewnem. Zjada również nasiona.

Na podstawie: Polska czerwona księga zwierząt, pod red. Z. Głowacińskiego, Warszawa 2001. Ł. Kajtoch, Karpackie rzadkie dzięcioły, Kwartalnik OTOP, 2011.

22.1. (0–1)

Określ, czy te gatunki dzięciołów są klasyfikowane w jednym, czy – w dwóch rodzajach. Odpowiedź uzasadnij.

22.2. (0–1)

Na podstawie informacji przedstawionych w tekście, posługując się wymienionymi nazwami organizmów, zapisz łańcuch pokarmowy, w którym dzięcioł trójpalczasty jest konsumentem drugiego rzędu i nie jest konsumentem szczytowym.

22.3. (0–1)

Wykaż, że oba gatunki nie konkurują o pokarm, gdy występują razem w tym samym ekosystemie, np. w lesie mieszanym Puszczy Białowieskiej.

22.4. (0–1)

Zaznacz w tabeli rodzaj ochrony – czynną (C) lub bierną (B) – który reprezentują wymienione działania podjęte w celu ochrony opisanych gatunków dzięciołów.

Rodzaj ochrony
1. Wpisanie do „Polskiej czerwonej księgi zwierząt”. C B
2. Utworzenie rezerwatu ścisłego na terenie występowania populacji danego gatunku dzięcioła. C B
3. Pozostawianie określonej liczby martwych drzew w lasach użytkowanych gospodarczo. C B
82

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 22. (2 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W czasie obserwacji populacji dzikich kaczek policzono i zapisano, ile wśród nich jest piskląt pokrytych puchem, ile jest osobników młodych mających już pióra konturowe oraz ile jest osobników dorosłych o pełnym upierzeniu.

22.1 (0–1)

Zaznacz prawidłowe dokończenie poniższego zdania.

Celem przeprowadzonej obserwacji było określenie struktury populacji

  1. płciowej.
  2. socjalnej.
  3. wiekowej.
  4. przestrzennej.

22.2 (0–1)

Przedstaw projekt tabeli, w której udokumentujesz dane zebrane podczas tej obserwacji. Uwzględnij tylko tytuły kolumn i wierszy tabeli (bez jej wypełniania).

Projekt tabeli:

 

 

 

 

83

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 23. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Bioindykacja jest metodą oceny stanu środowiska, głównie poziomu zanieczyszczeń, na podstawie badania reakcji organizmów na różne czynniki działające w ich środowisku. Na podstawie wieloletnich obserwacji wyróżniono gatunki, których występowanie lub brak sygnalizują obecność określonych warunków w środowisku (np. małą lub dużą ilość jakiegoś składnika mineralnego, obecność czynników niekorzystnych). Nazwano je gatunkami wskaźnikowymi.

23.1 (0–1)

Wybierz i zaznacz w tabeli odpowiedź A albo B, która jest poprawnym dokończeniem poniższego zdania, oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–2.

Funkcję gatunków wskaźnikowych mogą pełnić jedynie organizmy

A. o wąskim zakresie tolerancji na dany czynnik ponieważ 1. szybko reagują na niewielkie zmiany tego czynnika w ich środowisku.
B. o szerokim zakresie tolerancji na dany czynnik 2. występują w środowiskach o różnym stopniu nasilenia danego czynnika.

23.2. (0–1)

Wyjaśnij, w jaki sposób można wykorzystać porosty (grzyby porostowe) jako gatunki wskaźnikowe. W odpowiedzi uwzględnij rodzaj zanieczyszczenia, którego porosty są wskaźnikami, i stopień ich tolerancji na to zanieczyszczenie.

84

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 27. (2 pkt)

Ekologia Podaj/wymień

Zooksantelle to drobne, żółte lub brązowawe glony, które żyją w symbiozie z wieloma gatunkami koralowców. Koralowce są zwierzętami osiadłymi, żyjącymi na niedużych głębokościach, zwykle do 50 m.

Podaj po jednym przykładzie korzyści, jakie odnoszą glony i koralowce z tej symbiozy.

  1. Korzyść dla glonów:
  2. Korzyść dla koralowców:
85

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 28. (1 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono fragment sieci pokarmowej w biocenozie zbiornika wodnego.

Na podstawie analizy schematu oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Producentami w tej biocenozie są wszystkie organizmy planktoniczne. P F
2. Większe zwierzęta bezkręgowe w tej biocenozie są drapieżnikami lub roślinożercami. P F
3. Nadmierne odłowienie ryb drapieżnych w tej biocenozie skutkuje wzrostem konkurencji między organizmami planktonożernymi. P F
86

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28. (1 pkt)

Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na wykresie przedstawiono zakresy tolerancji w stosunku do temperatury oraz zasolenia właściwe czterem gatunkom organizmów oznaczonym cyframi 1–4.

Podaj, który z gatunków (1–4) byłby najlepszym gatunkiem wskaźnikowym zarówno w odniesieniu do zasolenia, jak i do temperatury. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do tolerancji tego gatunku względem obu czynników.

87

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 29. (2 pkt)

Ekologia Podaj/wymień

Poważnym zagrożeniem dla różnorodności biologicznej określonego obszaru są organizmy inwazyjne, do których zalicza się rośliny i zwierzęta, przenoszone przez człowieka, celowo lub przypadkowo, w inne środowiska, a nawet na inne kontynenty. Przykładem gatunku inwazyjnego jest kudzu (Pueraria lobata) – strączkowa roślina pnąca, pochodząca z Azji, cechująca się niezwykłymi zdolnościami przystosowawczymi. W sprzyjających warunkach potrafi rosnąć ponad 5 cm na godzinę. Kudzu sprowadzono do USA w 1876 roku. Obecnie szybko się rozprzestrzenia we wszystkich środowiskach lądowych – od lasów po miejskie podwórka, wypierając rodzimą roślinność. Roślina ta oplata słupy, znaki drogowe, całkowicie pokrywa ogrody i pola uprawne. Kudzu nie ma naturalnych wrogów poza człowiekiem.

Na podstawie: E.O. Wilson, Przyszłość życia, Poznań 2003.

a)Na podstawie tekstu podaj dwa uwarunkowania szybkiego zwiększania zasięgu przez pnącza kudzu.
b)Podaj nazwę zależności antagonistycznej występującej między kudzu a lokalną roślinnością.
88

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 29. (1 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Komensalizm to zależność międzygatunkowa, w której

  1. obydwa gatunki czerpią korzyści, ale mogą funkcjonować samodzielnie.
  2. jeden gatunek czerpie korzyści, a drugi ani nie korzysta, ani nie traci.
  3. jeden gatunek ponosi straty, a drugi ani nie korzysta, ani nie traci.
  4. jeden gatunek czerpie korzyści, a drugi ponosi straty.
89

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 30. (1 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Tlen jest najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem na Ziemi. Stanowi ok. 21% objętości atmosfery i ok. 45% masy skorupy ziemskiej.

Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń dotyczących roli tlenu w przyrodzie. Zaznacz w tabeli P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli stwierdzenie jest fałszywe.
1. Tlen bierze udział w procesach utleniania (spalania) wyłącznie związków organicznych. P F
2. Ozon w atmosferze pełni funkcję filtra pochłaniającego część promieniowania ultrafioletowego emitowanego przez Słońce. P F
3. Tlen uwalniany w procesie fotosyntezy pobierany jest przez wszystkie organizmy do procesu oddychania. P F
90

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 30. (1 pkt)

Ekologia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Muchówki zwane wpleszczami żywią się krwią ptaków. Powierzchnia ciała tych uskrzydlonych owadów jest pokryta licznymi włoskami, do których mogą przyczepiać się gryzki – bezskrzydłe owady, żyjące w ptasich gniazdach i odżywiające się martwą materią organiczną. Bierne przenoszenie osobnika jednego gatunku przez osobnika drugiego gatunku (foreza), umożliwia gryzkom przenoszenie się z jednego ptasiego gniazda do innego.

Uzupełnij tabelę – wpisz w każdym z jej wierszy właściwą nazwę zależności międzygatunkowych łączących opisane populacje.

Zestawienie organizmów Zależności międzygatunkowe
1. wpleszcze – ptaki
2. gryzki – ptaki

Strony

Liczba zadań do wylosowania spośród znalezionych