Zadania maturalne z biologii

1401

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień

W siatkówce oka człowieka występują dwa rodzaje komórek receptorowych tzw. fotoreceptorów.

a)	Podaj nazwy obu rodzajów komórek receptorowych siatkówki.

b)	Określ, na czym polega choroba zwana ślepotą zmierzchową (kurzą ślepotą), i podaj najczęstszą przyczynę jej powstania, wynikającą z błędów żywieniowych.

1402

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Do doświadczenia, którego celem było zbadanie roli liścieni we wzroście i rozwoju rośliny, użyto 30 skiełkowanych nasion fasoli (siewek posiadających kilkumilimetrowy korzeń), umieszczonych w odrębnych naczyniach z wodą wodociągową. Siewki podzielono na trzy zestawy (I–III) po 10 sztuk:

I – siewki, którym pozostawiono oba liścienie,
II – siewki, którym usunięto jeden liścień,
III – siewki, którym usunięto oba liścienie.

Wszystkie zestawy umieszczono w jednakowych warunkach temperatury i oświetlenia. Podczas doświadczenia obserwowano rozwój roślin, a po tygodniu zmierzono długość ich liści, łodyg i korzeni.
Na rysunku przedstawiono przebieg i wyniki doświadczenia.

a)	Określ, który zestaw jest w doświadczeniu próbą kontrolną. Odpowiedź uzasadnij.

b)	Sformułuj wniosek uwzględniający funkcję liścieni we wzroście i rozwoju siewki.

1403

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Układ wydalniczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Powstawanie moczu u ssaków jest procesem wieloetapowym. Krew dopływająca do kłębuszków naczyniowych poddawana jest filtracji. Niektóre składniki powstającego przesączu – moczu pierwotnego, ulegają następnie w kanalikach nerkowych resorpcji zwrotnej (zwrotnemu wchłanianiu).

Podkreśl nazwy dwóch związków chemicznych, które u zdrowego człowieka ulegają zarówno procesowi filtracji, jak i resorpcji.

woda
glukoza
kreatynina
hemoglobina
kwas moczowy

1404

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Budowa i funkcje komórki Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Mejoza to proces podziału komórki, który w organizmie człowieka zachodzi w komórkach gonad i umożliwia wytworzenie gamet.

Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.

W wyniku podziału mejotycznego z komórki mającej 46 chromosomów powstaną

dwie komórki zawierające po 23 chromosomy.
cztery komórki zawierające po 23 chromosomy.
dwie komórki zawierające po 46 chromosomów.
cztery komórki zawierające po 46 chromosomów.

1405

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień

Narząd równowagi zlokalizowany jest w uchu i odpowiada za odczuwanie oraz utrzymanie równowagi ciała.

Podaj nazwę części ucha i elementu jego budowy, w którym zlokalizowany jest narząd równowagi.

Część ucha
Element budowy ucha

1406

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (1 pkt)

Bezkręgowce - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

U zwierząt obojnaczych (hermafrodytycznych), np. dżdżownicy lub ślimaka winniczka, podczas rozmnażania płciowego dwa osobniki łączą się ze sobą, żeby przekazać sobie wzajemnie nasienie.

Podaj nazwę opisanego procesu i wyjaśnij, dlaczego wymiana gamet pomiędzy osobnikami obojnaczymi jest korzystna.

1407

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Układ immunologiczny Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Odporność jest to zdolność organizmu do biernej lub czynnej jego ochrony przed patogenami. Nieswoista część odporności zależy przede wszystkim od budowy i funkcji różnych barier istniejących w organizmie. Za swoistą część odporności odpowiada głównie układ immunologiczny, ale czynniki obronne mogą też pochodzić spoza organizmu.

Uzupełnij poniższy schemat, wpisując w odpowiednie miejsca oznaczenia literowe wszystkich przykładów (A–E), właściwych dla danego rodzaju reakcji odpornościowej organizmu.

Fagocytoza
Kwas solny w żołądku
Surowica z przeciwciałami w szczepionce
Bakteriobójcze składniki wydzielin, np. lizozym w łzach
Obecność w krwi limfocytów B i T oraz wytwarzanie przeciwciał

1408

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Podaj/wymień Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Na schemacie przedstawiono proces transkrypcji informacji genetycznej.

a)	Uzupełnij schemat, wpisując sekwencję nukleotydów we fragmencie mRNA syntetyzowanym na przedstawionym fragmencie nici DNA.

b)	Podaj, ile aminokwasów może kodować przedstawiony fragment mRNA.

1409

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 22. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Uszkodzenie tej części mózgu powoduje przede wszystkim niezborność koordynacji ruchowej organizmu oraz niezdolność przystosowania siły skurczu mięśni szkieletowych do utrzymania właściwej postawy ciała.

Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Powyższa informacja odnosi się do

móżdżku.
śródmózgowia.
kresomózgowia.
rdzenia przedłużonego.

1410

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 23. (2 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Stawonogi Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Na wykresie przedstawiono stężenie hemoglobiny we krwi (hemolimfie) rozwielitek (Daphnia) hodowanych w wodzie o różnej zawartości tlenu.

Wykres stężenia hemoglobiny w hemolimfie rozwielitek

a)	Sformułuj zależność wynikającą z tego wykresu.

b)	Określ znaczenie adaptacyjne tego zjawiska dla przeżywania rozwielitek w różnych warunkach środowiska.