Zadania maturalne z biologii

1611

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Erytropoetyna (EPO) jest hormonem, którego główną funkcją jest stymulacja różnych etapów erytropoezy, co w konsekwencji prowadzi do zwiększenia produkcji erytrocytów przez szpik kostny. Erytropoetyna wytwarzana jest w nerkach wtedy, gdy np. zawartość tlenu we krwi płynącej w tętnicach nerkowych spada.

Korzystając z powyższych informacji, wyjaśnij dlaczego trening w górach podnosi wydolność organizmu sportowca.

1612

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Stawonogi Podaj/wymień

Informacja do zadań 13. i 14.
Na rysunkach poniżej przedstawiono przedstawicieli różnych grup systematycznych stawonogów.
Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości stawonogów.

Wymień dwie cechy budowy morfologicznej, które są wspólne dla wszystkich stawonogów.

1613

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (3 pkt)

Fizjologia roślin Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

W tabeli przedstawiono dane dotyczące intensywności transpiracji badanego gatunku rośliny zależnie od szybkości wiatru.


Szybkość wiatru (m/sek)	1	2	3	4	5
Intensywność transpiracji (jednostki umowne)	15	32	42	48	52

a)	Narysuj wykres liniowy ilustrujący zależność intensywności transpiracji tej rośliny od szybkości wiatru.

b)	Podaj dwa czynniki, inne niż wymienione w zadaniu, które wpływają na intensywność transpiracji u roślin.

1614

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Po wejściu z ciemnego pomieszczenia do pomieszczenia bardzo jasno oświetlonego nie widzi się przez moment żadnego obrazu – światło „oślepia”. Dopiero po chwili zaczynamy widzieć normalnie.

Wyjaśnij, uwzględniając rolę źrenicy, dlaczego najpierw światło oślepia, a po chwili widzimy normalnie.

1615

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Informacja do zadań 14. i 15.
U człowieka występują zęby mleczne i zęby stałe. W obu łukach zębowych znajdują się te same rodzaje zębów. Zęby zróżnicowane są na przednie (siekacze i kły) oraz tylne (przedtrzonowe i trzonowe). Poniżej przedstawiono zapis wzorów zębowych uzębienia mlecznego (A) i uzębienia stałego (B) człowieka.

A. 2.1.0.2
B. 2.1.2.3

a)	Na podstawie wzorów zębowych podaj liczbę zębów w pełnym uzębieniu mlecznym i liczbę zębów w pełnym uzębieniu stałym.

Liczba zębów w uzębieniu mlecznym
Liczba zębów w uzębieniu stałym

b)	Podaj nazwę rodzaju zębów występujących w uzębieniu stałym, których brakuje w pełnym uzębieniu mlecznym.

1616

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Układ krążenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono krążenie krwi w małym (płucnym) i dużym (obwodowym) krwiobiegu człowieka. Kierunek przepływu krwi oznaczono strzałkami.

Zaznacz zdanie, które prawidłowo opisuje przepływ krwi utlenowanej w organizmie człowieka.

lewa komora serca → tętnica dużego krwiobiegu → naczynia włosowate tkanek ciała → żyła dużego krwiobiegu → prawy przedsionek serca
prawa komora serca → tętnica płucna → naczynia włosowate płuc → żyła płucna → lewy przedsionek serca
naczynia włosowate tkanek ciała → żyła dużego krwiobiegu → prawy przedsionek serca → tętnica płucna → naczynia włosowate płuc
naczynia włosowate płuc → żyła płucna → lewy przedsionek serca → lewa komora serca → tętnica dużego krwiobiegu → naczynia włosowate tkanek ciała

1617

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Fizjologia roślin Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Zaznacz poniżej dwa przykłady ruchów roślin, które są tropizmami.

Owijanie się wąsów czepnych fasoli wokół tyczki.
Zamykanie się liści pułapkowych u rosiczki.
Składanie się liści mimozy pod wpływem dotyku.
Wzrost łagiewki pyłkowej w kierunku zalążni.
Otwieranie się kwiatów, np. u krokusa czy tulipana.

1618

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Stawonogi Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Tlenek węgla(II) – czad jest gazem śmiertelnie trującym dla człowieka, natomiast owady mogą prawidłowo funkcjonować także wówczas, gdy w otaczającym je powietrzu znajduje się aż 50% czadu, o ile zawiera ono odpowiednią ilość tlenu.

Wyjaśnij, dlaczego czad nie jest gazem trującym dla owadów.

1619

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Fizjologia roślin Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono mechanizm geotropizmu. Zarówno kierunkowy wzrost pędu, jak i kierunkowy wzrost korzenia zależą od nagromadzenia się auksyn w dolnej części organów ułożonych poziomo.

Na podstawie schematu wyjaśnij, z czego wynikają odmienne reakcje geotropowe pędu i korzenia.

1620

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Informacje do zadań 15. i 16.
Wapń przez cały okres życia człowieka należy do niezbędnych składników mineralnych pożywienia. Ponad 99% tego pierwiastka w organizmie człowieka jest zmagazynowane w kościach, a pozostałe 1% odgrywa ważną rolę w licznych procesach fizjologicznych. W tabeli przedstawiono normy zalecanego spożycia wapnia w różnych przedziałach wiekowych.

Przedział wiekowy	Zalecane spożycie wapnia (mg/dzień)
1–3 lat	500
4–10 lat	800
11–18 lat	1200
19–30 lat	1300
31–60 lat	800
Powyżej 60 lat	1500

S. Silbernagl, A. Desposulos, Kieszonkowy Atlas Fizjologii, PZWL, Warszawa 1994

Narysuj diagram słupkowy ilustrujący zalecane spożycie wapnia przez człowieka w przedziałach wiekowych podanych w tabeli.