Zadania maturalne z biologii

441

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 4. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień Pozostałe

W otoczce jądrowej obecne są pory, jakich nie mają błony innych organelli komórkowych. Przez te niewielkie otwory transportowane są różnego rodzaju substancje z jądra komórkowego do cytoplazmy i z cytoplazmy do jądra. Liczba porów w otoczce jądrowej jest różna w różnych rodzajach komórek i zależy od ich aktywności metabolicznej.

a)	Podaj po jednym przykładzie substancji, które przenikają

z jądra komórkowego do cytoplazmy

z cytoplazmy do jądra komórkowego

b)	Wykaż związek pomiędzy aktywnością metaboliczną komórki a zwiększoną liczbą porów w otoczce jej jądra.

442

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 4. (3 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Podaj/wymień

W budowie kręgosłupa człowieka wyróżnia się pięć odcinków zbudowanych z kręgów, które są ze sobą połączone za pomocą mięśni i więzadeł.

a)	Uporządkuj wymienione w tabeli odcinki kręgosłupa w kolejności ich występowania. Wpisz odpowiednio numery 2–5.

Nazwa odcinka kręgosłupa	Numer
piersiowy
guziczny
szyjny	1
krzyżowy
lędźwiowy

b)	Wymień dwie funkcje, które pełni kręgosłup w organizmie człowieka.

443

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 5. (2 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Podaj/wymień

Znaczenie bakteriofagów dla człowieka może być zarówno pozytywne, jak i negatywne.

Podaj po jednym przykładzie uzasadniającym rolę pozytywną i rolę negatywną bakteriofagów dla człowieka.

Rola pozytywna

Rola negatywna

444

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 5. (2 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiającym miednicę człowieka literą X oznaczono połączenie pomiędzy kośćmi miednicy.

a)	Podkreśl rodzaj połączenia oznaczonego na rysunku literą X.

ruchome, stałe, półruchome

b)	Podaj nazwę kości miednicy tworzących połączenie w miejscu oznaczonym literą X.

445

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7. (3 pkt)

Układ krążenia Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono przekrój podłużny serca człowieka w jednej z faz jego pracy.

Na podstawie rysunku wykonaj poniższe polecenia.

a)	Określ, które struktury przedstawionego serca są w skurczu (wpisz S), a które w rozkurczu (wpisz R).

Przedsionki serca Komory serca

b)	Określ, które zastawki w sercu są otwarte (wpisz O), a które – zamknięte (wpisz Z).

Zastawki przedsionkowo-komorowe
Zastawki półksiężycowate

c)	Zaznacz nazwę naczynia krwionośnego oznaczonego na rysunku literą X.

żyła główna
żyła płucna
tętnica płucna
aorta

446

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (1 pkt)

Układ hormonalny Podaj/wymień

Narząd ten jest gruczołem produkującym soki trawienne i wydzielającym je do dwunastnicy. Wydziela też do krwi hormony wytwarzane przez odmienne komórki, zgrupowane w niewielkich skupiskach zwanych „wyspami”.

Podaj nazwę jednego z hormonów produkowanych przez opisany gruczoł oraz określ funkcję tego hormonu w organizmie człowieka.

Nazwa hormonu
Funkcja

447

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (1 pkt)

Układ powłokowy Podaj/wymień

Informacje do zadania 9. i 10.

Oddawanie ciepła przez organizm chroni go przed przegrzaniem, ale jeśli nie ma odpowiedniej ochrony, może być przyczyną hipotermii.
W tabeli przedstawiono udział różnych sposobów oddawania ciepła przez organizm dorosłego człowieka w temperaturze 20 °C.

Drogi oddawania ciepła	Utrata ciepła w %
Parowanie potu	19
Promieniowanie z powierzchni ciała	46
Przewodnictwo i konwekcja	19
Z powietrzem wydychanym z płuc	16

Na podstawie: A. Jerzmanowski, Biologia z higieną i ochroną środowiska, Warszawa 1992.

Wymień dwa czynniki środowiska, które wpływają na ilość potu wydzielanego przez organizm człowieka podczas gorącego, słonecznego dnia.

448

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (2 pkt)

Protisty Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono cykl życiowy organizmu zaliczanego do królestwa Protistów.

a)	Zaznacz dwa zdania będące prawidłową interpretacją powyższego schematu.

W przedstawionym cyklu mejoza bezpośrednio poprzedza wytworzenie gamet.
Schemat przedstawia koniugację dwóch osobników troficznych.
Osobniki powstałe z podziału zygoty są diploidalne.
Postać troficzna tego organizmu jest haploidalna.
Osobniki troficzne mogą pełnić rolę gamet.

b)	Określ rolę, jaką pełnią podziały mitotyczne w przedstawionym cyklu życiowym.

449

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Komórki okładzinowe ścian żołądka wydzielają kwas solny (HCl), który obniża pH wypełniającej go treści pokarmowej do wartości pH ok. 2.

Wymień dwie funkcje, jakie pełni środowisko silnie kwasowe w żołądku.

450

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (2 pkt)