Na poniższym wykresie przedstawiono wyniki badania, którego celem było określenie
czynników wpływających na bogactwo gatunkowe wybranych wysp Karaibów.
21.1. (0–1)
Sformułuj wniosek na podstawie przedstawionych wyników.
21.2. (0–1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące czynników wpływających na różnorodność gatunkową zwierząt na wyspach są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1.
Na wyspie różnorodność gatunkowa zwierząt rośnie wraz ze wzrostem różnorodności siedlisk.
P
F
2.
Pojawienie się nowych gatunków na wyspie jest konsekwencją dwóch zjawisk: imigracji oraz specjacji.
P
F
3.
W okresie zasiedlania nowo powstałej wyspy przez organizmy tempo wzrostu różnorodności gatunkowej zależy od odległości wyspy od kontynentów.
Na rysunku przedstawiono nefron połączony z kanalikiem zbiorczym. W miejscach oznaczonych
literami A–C badano odpowiednio stężenie: glukozy, białka, mocznika i kwasu moczowego.
a)
Podaj nazwę części nefronu oznaczoną na rysunku literą X oraz określ jej funkcję w procesie powstawania moczu.
Nazwa:
Funkcja:
b)
Uzupełnij tabelę ilustrującą zawartość badanych substancji w płynach występujących w miejscach oznaczonych na rysunku literami A, B i C – wpisz nazwy tych substancji.
Na rysunku przedstawiono fragmenty cząsteczek dwóch rodzajów kwasów nukleinowych
i występujące w nich zasady azotowe.
a)
Podaj nazwy kwasów nukleinowych – I i II – przedstawionych na rysunku.
I. II.
b)
Na podstawie rysunku podaj jedną, widoczną na rysunkach, różnicę w strukturze i jedną różnicę w składzie chemicznym kwasów nukleinowych I i II. W odpowiedzi uwzględnij budowę obu kwasów nukleinowych.
Na schemacie przedstawiono fragment sieci troficznej w lesie liściastym.
21.1. (0–2)
Wypisz ze schematu dwa przykłady organizmów, które zajmują więcej niż jeden poziom
troficzny, oraz dla każdego z nich określ wszystkie poziomy troficzne, które zajmuje ten
organizm w opisanym ekosystemie.
21.2. (0–1)
Wybierz ze schematu i zapisz dwa przykłady par organizmów, które konkurują o pokarm
w tym ekosystemie.
Badano zmiany masy ciała sportowca podczas jego treningu w niskiej i w wysokiej
temperaturze powietrza. W czasie obydwu treningów sportowiec wypił tę samą objętość
płynów. W obu przypadkach intensywność ćwiczeń była jednakowa. Wyniki badania
przedstawiono na wykresie.
Wyjaśnij, czym spowodowane są przedstawione na wykresie różnice w zmianie masy ciała
sportowca podczas ćwiczeń w wyższej i niższej temperaturze otoczenia.
Rafy koralowe powstają z zewnętrznych szkieletów wapiennych wytwarzanych przez polipy
koralowców. Koralowce pozyskują tlen i związki organiczne od jednokomórkowych,
fotosyntetyzujących glonów żyjących w ich komórkach. Przestrzeń między szkieletami
koralowców zasiedlają różne organizmy morskie, np. gąbki, ostrygi, skorupiaki, rozgwiazdy,
ślimaki morskie, różne gatunki ryb, a także łodziki – należące do głowonogów.
Zagrożeniem dla rafy koralowej mogą być sami jej mieszkańcy. Niektóre rozgwiazdy kruszą
muszle ślimaków i małży, a gatunek rozgwiazdy zwany koroną cierniową zjada polipy
koralowców. Żarłoczna rozgwiazda sama z kolei pada ofiarą trytonów – ślimaków morskich.
W wielu krajach, np. Australii i Indonezji, te ślimaki zostały wzięte pod ochronę, jednak wciąż
są nielegalnie odławiane ze względu na swoje piękne, ozdobne muszle.
Na podstawie: N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2012;
R. Dunbar, Przyroda świata – Wielka Rafa Koralowa, Bielsko Biała 1994.
22.1. (0–1)
Określ przynależność systematyczną wymienionych w tabeli zwierząt, będących
mieszkańcami raf koralowych. Wstaw znak X w odpowiednie komórki tabeli.
parzydełkowce
mięczaki
szkarłupnie
koralowce
łodziki
rozgwiazdy
trytony
22.2. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego masowe odławianie trytonów może być poważnym zagrożeniem dla
rafy koralowej. W odpowiedzi uwzględnij zależności międzygatunkowe.
Ekspresja genów to wieloetapowy proces prowadzący do ujawnienia informacji zawartej
w genie, odczytywanej w procesie transkrypcji i wykorzystywanej do syntezy białka
w procesie translacji. Na schemacie przedstawiono sposób regulacji ekspresji genów u bakterii
na przykładzie operonu laktozowego.
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące regulacji ekspresji genów operonu laktozowego
u bakterii są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest
fałszywa.
1.
Represor – białko kodowane przez gen regulatorowy – łączy się ze swoistym miejscem DNA i zapobiega transkrypcji określonych genów.
P
F
2.
Synteza enzymów rozkładających laktozę zachodzi w odpowiedzi na pojawienie się laktozy w pożywce.
P
F
3.
Po zniesieniu represji dochodzi do transkrypcji operatora i trzech genów struktury.
Jedną z częściej występujących chorób genetycznych człowieka jest mukowiscydoza –
choroba jednogenowa, warunkowana przez nieprawidłowy, recesywny allel a genu
znajdującego się na autosomie. Rodzicom, z których matka była chora na mukowiscydozę
a ojciec był zdrowy, urodziło się troje dzieci: jedno chore i dwoje zdrowych.
a)
Zapisz genotypy obojga rodziców.
Genotyp matki: Genotyp ojca:
b)
Zapisz krzyżówkę genetyczną i na jej podstawie określ prawdopodobieństwo, że kolejne dziecko tych rodziców będzie chore na mukowiscydozę.
