Zadania maturalne z biologii

881

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Po wejściu z ciemnego pomieszczenia do pomieszczenia bardzo jasno oświetlonego nie widzi się przez moment żadnego obrazu – światło „oślepia”. Dopiero po chwili zaczynamy widzieć normalnie.

Wyjaśnij, uwzględniając rolę źrenicy, dlaczego najpierw światło oślepia, a po chwili widzimy normalnie.

882

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Stawonogi Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Tlenek węgla(II) – czad jest gazem śmiertelnie trującym dla człowieka, natomiast owady mogą prawidłowo funkcjonować także wówczas, gdy w otaczającym je powietrzu znajduje się aż 50% czadu, o ile zawiera ono odpowiednią ilość tlenu.

Wyjaśnij, dlaczego czad nie jest gazem trującym dla owadów.

883

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Fizjologia roślin Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono mechanizm geotropizmu. Zarówno kierunkowy wzrost pędu, jak i kierunkowy wzrost korzenia zależą od nagromadzenia się auksyn w dolnej części organów ułożonych poziomo.

Na podstawie schematu wyjaśnij, z czego wynikają odmienne reakcje geotropowe pędu i korzenia.

884

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Miażdżyca jest chorobą zwyrodnieniową naczyń krwionośnych spowodowaną gromadzeniem się tłuszczów, głównie cholesterolu, wzdłuż ścian tętnic. Czynnikami, które sprzyjają rozwojowi tej choroby, są m.in. zaburzenia gospodarki węglowodanowej i gospodarki tłuszczowej, a także otyłość. W profilaktyce miażdżycy zaleca się codzienną aktywność fizyczną.

Wyjaśnij, w jaki sposób aktywność fizyczna może ograniczać rozwój miażdżycy.

885

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Ryby Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przeprowadzono doświadczenia na karasiach i stwierdzono, że obniżenie temperatury wody z 25^oC do 15^oC spowodowało zmniejszenie ilości pokarmu pobieranego przez te ryby o połowę.

Wyjaśnij, dlaczego wraz z obniżeniem temperatury wody nastąpił spadek ilości pokarmu pobieranego przez karasie.

886

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Informacje do zadań 15. i 16.
Wapń przez cały okres życia człowieka należy do niezbędnych składników mineralnych pożywienia. Ponad 99% tego pierwiastka w organizmie człowieka jest zmagazynowane w kościach, a pozostałe 1% odgrywa ważną rolę w licznych procesach fizjologicznych. W tabeli przedstawiono normy zalecanego spożycia wapnia w różnych przedziałach wiekowych.

Przedział wiekowy	Zalecane spożycie wapnia (mg/dzień)
1–3 lat	500
4–10 lat	800
11–18 lat	1200
19–30 lat	1300
31–60 lat	800
Powyżej 60 lat	1500

S. Silbernagl, A. Desposulos, Kieszonkowy Atlas Fizjologii, PZWL, Warszawa 1994

Wyjaśnij, dlaczego zapotrzebowanie na wapń osób z przedziału wiekowego 19–30 lat jest większe niż osób z przedziału 31–60 lat.

887

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie I i II przedstawiono skład dwóch diet dorosłych osób prowadzących umiarkowanie aktywny tryb życia.

Podaj numer schematu przedstawiającego właściwy skład diety dla tych osób i uzasadnij wybór.

888

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (3 pkt)

Układ krążenia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

U człowieka występują cztery grupy krwi: A, B, AB i 0.
Na schemacie przedstawiono jedną z grup krwi, oznaczając odpowiednią literą obecność antygenów w błonach erytrocytów oraz rodzaje przeciwciał znajdujących się w osoczu tej krwi.

a)	Ustal, którą grupę krwi przedstawiono na schemacie.

b)	Uzupełnij poniższy schemat tak, aby przedstawiał krew grupy 0.

c)	Czy osobie z grupą krwi AB można przetoczyć krew grupy A? Odpowiedź uzasadnij.

889

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na wykresie przedstawiono wyniki badań zużycia tlenu przez papużkę falistą w zależności od prędkości lotu.

Wykres zużycia tlenu w zależności od prędkości lotu

Podaj optymalną, pod względem kosztów energetycznych, prędkość lotu badanego ptaka. Odpowiedź uzasadnij.

890

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Kręgowce - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Płuca ssaków mają budowę pęcherzykowatą, a płuca ptaków charakteryzują się budową kapilarną (rurkowatą). Ponadto w układzie oddechowym ptaków występują worki powietrzne.

Wyjaśnij, w jaki sposób są wentylowane płuca tych zwierząt.

Ptaki

Ssaki