Na wykresie zilustrowano regułę ekogeograficzną sformułowaną przez niemieckiego badacza
Bergmana, która mówi o tym, że obserwuje się różnice w wielkości spokrewnionych ze sobą
zwierząt stałocieplnych żyjących w różnych strefach klimatycznych.
Wyjaśnij, dlaczego pingwiny pochodzące z obszarów ciepłych są mniejsze niż spokrewnione z nimi gatunki z obszarów chłodnych.
Geny odpowiedzialne za hemofilię, daltonizm i dystrofię mięśniową Duchenne`a są sprzężone
z płcią. Choroby te warunkowane są przez geny recesywne i ujawniają się u mężczyzn.
Wyjaśnij, dlaczego choroba wywołana allelami recesywnymi sprzężonymi z płcią zawsze ujawni się u mężczyzn.
Na chromosomie Y w rejonie określanym jako AZFc jest zlokalizowany gen, którego mutacja
objawia się oligospermią, czyli produkcją niewielkiej liczby plemników.
Podaj prawdopodobieństwo wystąpienia oligospermii u chłopca, którego ojciec posiada zmutowany allel tego genu. Odpowiedź uzasadnij.
Wyhodowano transgeniczne świnie z ludzkim genem kodującym enzym, który modyfikuje
łańcuchy cukrowe glikoprotein znajdujących się w błonach komórkowych. Tym samym
enzym ten upodobnia glikoproteiny komórek świni do glikoprotein znajdujących się
na powierzchni komórek ludzkich narządów – antygenów układu zgodności tkankowej
człowieka. Naukowcy potrafią też usunąć z genomu świni geny, które warunkują
powstawanie glikoprotein charakterystycznych dla błon komórkowych komórek świni.
Na podstawie: Biologia. Jedność i różnorodność, pod red. M. Maćkowiak, A. Michalak, PWN, Warszawa 2008
Podaj, jakie znaczenie w transplantacji narządów człowieka mogą mieć opisane badania.
Pewien gen komórki eukariotycznej składa się z 580 nukleotydów. Podczas procesu
transkrypcji zawarta w genie informacja genetyczna przepisywana jest na pierwotną
cząsteczkę RNA (pre-mRNA), która podlega procesom prowadzącym do powstania
dojrzałego mRNA. Dojrzały mRNA zawiera już tylko 439 nukleotydów.
Wyjaśnij, dlaczego część nukleotydów jest usuwana z pierwotnego RNA.
Na schemacie przedstawiono drzewo genealogiczne samicy z pokolenia V pewnego
udomowionego gatunku ssaka. Między osobnikami z pokolenia II i IV dochodziło
do kojarzeń krewniaczych.
Oceń, czy na podstawie powyższego schematu można ustalić, że biała barwa sierści jest dziedziczona autosomalnie recesywnie. Odpowiedź uzasadnij.
Terapię genową można stosować jako metodę leczenia chorych na nowotwory.
W zwalczaniu czerniaka próbuje się wykorzystać następującą metodę: przygotowuje się
genetycznie zmienione komórki nowotworu pacjenta, a następnie wprowadza się je do jego
organizmu.
a)
Wyjaśnij, dlaczego opisaną metodę można nazwać „szczepionką przeciwnowotworową”.
b)
Określ, czy taka „szczepionka przeciwnowotworowa” przygotowana dla konkretnego pacjenta będzie skuteczna w terapii innego pacjenta. Odpowiedź uzasadnij.
Owca Dolly była pierwszym sklonowanym ssakiem. Sklonowano ją, przenosząc jądro
komórkowe z komórki nabłonkowej gruczołu mlekowego owcy rasy fińskiej
do pozbawionego jądra oocytu owcy rasy szkockiej. Podział oocytu stymulowano impulsem
elektrycznym, a powstały zarodek przeniesiono do macicy matki zastępczej, którą była owca
rasy szkockiej. Matka zastępcza urodziła owcę rasy fińskiej – Dolly.
Uzasadnij, że Dolly i jej genetyczna matka miały ten sam genom jądrowy, a różniły się genomem mitochondrialnym.
