Badając właściwości związków organicznych, wykonano dwa doświadczenia: A i B.
Do wodnych roztworów związków organicznych wprowadzono świeżo wytrącony
wodorotlenek miedzi(II): w temperaturze pokojowej (doświadczenie A) i w podwyższonej
temperaturze (doświadczenie B), co ilustrują poniższe schematy:
Doświadczenie A
Doświadczenie B
155.1 (0-1)
Podaj numery probówek, w których w doświadczeniu A zaobserwowano zanik
niebieskiego osadu i powstanie klarownego szafirowego roztworu. Uzasadnij swój
wybór.
155.2 (0-1)
Podaj numery probówek, w których w doświadczeniu B zaobserwowano wytrącanie
się ceglastego osadu. Uzasadnij swój wybór.
Trzy probówki napełniono wodą a następnie wprowadzono do nich wybrane trzy gazowe
związki organiczne – każdy do innej probówki. Przebieg doświadczenia przedstawiono na
schemacie:
156.1 (0-1)
Oceń, który z użytych w doświadczeniu gazów praktycznie nie rozpuści się w wodzie.
Swoje przypuszczenie uzasadnij, odwołując się do właściwości cząsteczki tego gazu.
156.2 (0-1)
Podaj numer probówki, w której powstanie roztwór o pH większym od 7, i napisz
równanie reakcji potwierdzającej taki wybór.
Przeprowadzono dwa doświadczenia, których celem było porównanie właściwości wodnych
roztworów dwóch związków organicznych: metanalu i glukozy. Reakcje w doświadczeniu A
prowadzono w podwyższonej temperaturze, a w doświadczeniu B reakcje przebiegały
w temperaturze pokojowej. Doświadczenia przedstawiono za pomocą schematów:
157.1 (0-1)
Opisz możliwe do zaobserwowania zmiany potwierdzające obecność roztworu
glukozy w probówce I i roztworu metanalu w probówce II w doświadczeniu A.
157.2 (0-1)
Opisz możliwe do zaobserwowania zmiany potwierdzające obecność roztworu
glukozy w probówce I i roztworu metanalu w probówce II w doświadczeniu B.
157.3 (0-1)
Na podstawie przebiegu przeprowadzonych doświadczeń sformułuj dwa wnioski
dotyczące właściwości badanych związków.
157.4 (0-1)
Wyjaśnij, pisząc odpowiednie równanie reakcji, dlaczego w doświadczeniu A można
zaobserwować opisane w części a) zadania zmiany zachodzące w probówce II.
Poniżej przedstawiono ciąg przemian prowadzących do powstania kwasu karboksylowego.
Związek oznaczony literą X jest chloropochodną węglowodoru.
Posługując się wzorami półstrukturalnymi (grupowymi) związków organicznych, napisz
równanie reakcji chemicznej oznaczonej na schemacie numerem III oraz określ typ
reakcji (addycja, eliminacja, substytucja) oznaczonej na schemacie numerem I.
W celu rozróżnienia wodnych roztworów kwasu metanowego (mrówkowego) i kwasu
etanowego (octowego) do probówek z roztworami tych kwasów dodano kilka kropli wodnego
roztworu kwasu siarkowego(VI) i wprowadzono odczynnik X wybrany spośród
następujących: wodny roztwór wodorotlenku sodu, wodny roztwór manganianu(VII) potasu,
wodny roztwór dichromianu(VI) potasu.
Przebieg doświadczenia ilustruje poniższy schemat.
Zaobserwowano, że w probówkach I i II roztwory zabarwiły się na fioletowo. Pod wpływem
ogrzewania otrzymany w probówce II roztwór odbarwił się, a mieszanina pieniła się.
Stwierdzono, że wydzielał się gaz. Podczas ogrzewania roztworu otrzymanego w probówce I nie zaobserwowano zmian.
160.1 (0-1)
Podaj nazwę lub wzór użytego odczynnika.
160.2 (0-1)
Podaj nazwę kwasu A, którego roztwór znajdował się w probówce I i nazwę kwasu B,
którego roztwór znajdował się w probówce II.
W celu rozróżnienia wodnych roztworów kwasu metanowego (mrówkowego) i kwasu
etanowego (octowego) do probówek z roztworami tych kwasów dodano kilka kropli wodnego
roztworu kwasu siarkowego(VI) i wprowadzono odczynnik X wybrany spośród
następujących: wodny roztwór wodorotlenku sodu, wodny roztwór manganianu(VII) potasu,
wodny roztwór dichromianu(VI) potasu.
Przebieg doświadczenia ilustruje poniższy schemat.
Zaobserwowano, że w probówkach I i II roztwory zabarwiły się na fioletowo. Pod wpływem
ogrzewania otrzymany w probówce II roztwór odbarwił się, a mieszanina pieniła się.
Stwierdzono, że wydzielał się gaz. Podczas ogrzewania roztworu otrzymanego w probówce I nie zaobserwowano zmian.
161.1 (0-1)
Podaj nazwę procesu, któremu ulega kwas B podczas opisanego doświadczenia oraz określ, jaką funkcję pełni ten kwas
w zachodzącej reakcji.
161.2 (0-1)
Napisz wzory drobin powstałych w wyniku przemiany, której uległ kwas B
i odczynnik X.
W celu zbadania właściwości kwasu metanowego przeprowadzono doświadczenie
zilustrowane schematem:
Stwierdzono, że w probówce II wydzielił się bezbarwny gaz. Objawy reakcji zaobserwowano
również w probówkach I i III.
162.1 (0-1)
Napisz, co zaobserwowano podczas przebiegu tego doświadczenia w probówkach I
i III.
162.2 (0-1)
Napisz w formie cząsteczkowej, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków
organicznych, równania reakcji zachodzących podczas tego doświadczenia
w probówkach II i III.
W celu zbadania właściwości kwasu metanowego przeprowadzono doświadczenie
zilustrowane schematem:
Stwierdzono, że w probówce II wydzielił się bezbarwny gaz. Objawy reakcji zaobserwowano
również w probówkach I i III.
Oceń, czy wykonanie w probówce I podobnej
próby, w której zamiast kwasu metanowego użyjemy kwasu etanowego, doprowadzi
do tego samego efektu. Swoją odpowiedź uzasadnij.
