Zadania maturalne z biologii

1481

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 8. (1 pkt)

Układ immunologiczny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń prawdziwość poniższych informacji dotyczących leukocytów. Wpisz obok każdego zdania literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli zdanie jest fałszywe.

		P/F
1.	Leukocyty są wyspecjalizowane w obronie organizmu przed drobnoustrojami, dlatego wszystkie są tak samo zbudowane.
2.	Tylko makrofagi mają zdolność do fagocytozy bakterii oraz do przemieszczania się między komórkami ciała.
3.	Limfocyty B odpowiedzialne są za odporność humoralną warunkowaną przez przeciwciała.

1482

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 8. (1 pkt)

Metabolizm - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Skurcz mięśni wymaga energii i dlatego mięśnie bywają nazywane „maszyną zmieniającą energię chemiczną w pracę mechaniczną”.

Uzupełnij poniższe zdania, wpisując właściwe określenia. Wybierz je spośród wymienionych.

aktyna, ATP, fosfokreatyna, glikogen, ADP

Bezpośrednim źródłem energii koniecznej do skurczu mięśni jest powstający w czasie metabolizmu tłuszczów lub węglowodanów, np. . W komórkach mięśniowych zmagazynowany jest również inny związek wysokoenergetyczny – , który przez krótki czas może dostarczać energii do skurczu mięśnia.

1483

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 8. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W wielu komórkach powstaje, szkodliwy dla komórki, nadtlenek wodoru (H₂O₂ ). Jego neutralizacja odbywa się dzięki specyficznemu enzymowi – katalazie. Wykonano doświadczenie, w którym do dwóch słoików wlano jednakową ilość 3% roztworu H₂O₂ (wody utlenionej). Do jednego ze słoików włożono kawałek świeżej, surowej wątroby bydlęcej. Na rysunku przedstawiono wyniki tego doświadczenia.

a)	Sformułuj problem badawczy do powyższego doświadczenia.

b)	Podaj, na czym polega neutralizacja nadtlenku wodoru przez komórki wątroby ssaka.

1484

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 8. (3 pkt)

Fotosynteza Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Informacje do zadania 8. W tabeli przedstawiono wyniki doświadczenia, w którym przy wysokim stężeniu CO₂ badano wpływ natężenia światła na intensywność fotosyntezy w dwóch różnych temperaturach.

Natężenie światła (jednostki umowne)	Intensywność fotosyntezy (mm³ CO₂/cm²h)
Natężenie światła (jednostki umowne)	20°C	30°C
0	0	0
2	110	145
4	160	225
6	200	270

Na podstawie: A. Szweykowska, Fizjologia roślin, Wyd. Naukowe UAM, Poznań, 1998.

a)	Na podstawie danych w tabeli narysuj wykresy liniowe ilustrujące wpływ natężenia światła na intensywność procesu fotosyntezy w temperaturze 20 °C i 30 °C, przy wysokim stężeniu CO₂. Zastosuj jeden układ współrzędnych.

b)	Na podstawie wykresu sformułuj wniosek dotyczący wpływu natężenia światła na intensywność fotosyntezy, przy wysokim stężeniu CO₂, w zależności od temperatury.

1485

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (1 pkt)

Układ oddechowy Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Z powietrza wciągniętego do wnętrza pęcherzyków płucnych tlen przechodzi do naczyń włosowatych. Jest on dalej transportowany przez krew i za pośrednictwem płynu tkankowego dociera do komórek. Z komórek ciała pobierany jest dwutlenek węgla, który wraz z krwią transportowany jest do płuc. Tam z naczyń włosowatych przechodzi do wnętrza pęcherzyków płucnych, skąd usuwany jest na zewnątrz.

Korzystając z powyższego opisu, uzupełnij schemat przemieszczania się gazów oddechowych między pęcherzykami płucnymi a komórkami organizmu. Oznacz kierunki (dorysuj groty wszystkim strzałkom) oraz wpisz nad strzałkami odpowiednie nazwy gazów.

1486

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Układ hormonalny Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na wykresie przedstawiono objętość moczu i potu wytwarzanego przez tego samego człowieka, w różnych warunkach termicznych.

a)	Na podstawie wykresu sformułuj wniosek dotyczący wpływu temperatury na objętość wytwarzanego przez człowieka moczu i potu.

b)	Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.

Hormonem regulującym zawartość wody w moczu jest

wazopresyna.
erytropoetyna.
somatotropina.
tyroksyna

1487

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Układ immunologiczny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Jednym z rodzajów leukocytów we krwi człowieka są granulocyty obojętnochłonne – neutrofile. Pełnią one funkcje obronne, głównie przeciwbakteryjne. Substancje chemiczne wydzielane przez drobnoustroje chorobotwórcze wyzwalają u granulocytów zdolność do przechodzenia przez nieuszkodzone ściany naczyń włosowatych, co umożliwia tym komórkom przemieszczanie się do ognisk zapalnych (skupisk bakterii). Tam fagocytują drobnoustroje chorobotwórcze i następnie trawią je dzięki enzymom zawartym w lizosomach.

Na podstawie: G. Góralski, W. Hałdaś, J. Kasza, A. Kłyś, R. Konieczny, M. Osiołek, M. Popielarska, A. Wojtusiak, Encyklopedia szkolna. Biologia, Kraków 2006.

a)	Na podstawie powyższych informacji podaj dwie cechy granulocytów obojętnochłonnych, które umożliwiają im skuteczną walkę z bakteriami.

b)	Wybierz i podkreśl dwie cechy opisanej odporności organizmu.

swoista,
nieswoista,
wrodzona,
nabyta

1488

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 9. (1 pkt)

Fotosynteza Podaj/wymień

W fazie fotosyntezy zależnej od światła dochodzi do syntezy składników siły asymilacyjnej, która jest niezbędna do przebiegu fazy niezależnej od światła.
Poniżej zapisano niepełne równanie reakcji fazy fotosyntezy zależnej od światła.

Wpisz w wyznaczonym miejscu substraty tej reakcji oraz podkreśl wśród jej produktów składniki siły asymilacyjnej.

1489

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (1 pkt)

Układ oddechowy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Płuca człowieka są parzystymi, pęcherzykowatymi narządami o płatowej budowie.

Podaj znaczenie pęcherzykowej budowy płuc dla efektywności wymiany gazowej.

1490

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Układ wydalniczy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono ilości filtrowanych, wydalanych i resorbowanych (wchłanianych zwrotnie) niektórych składników moczu pierwotnego u człowieka w ciągu 24 godzin.

Składniki	Ilość filtrowana	Ilość wydalona z moczem	Ilość resorbowana
Woda	180 l	1,5 l	178,5 l
Sód	600 g	4,0 g	596,0 g
Wapń	9 g	0,2 g	8,8 g
Potas	35 g	3,0 g	32,0 g
Glukoza	200 g	0,0 g	200,0 g
Aminokwasy	65 g	2,0 g	63,0 g
Mocznik	65 g	35,0 g	25,0 g

Na podstawie: Fizjologia zwierząt, pod red. T. Krzymowskiego, wyd. VIII, PWRiL, Warszawa 2005.

a)	Na podstawie danych w tabeli wyjaśnij, na czym polega wydalnicza rola nerek.

b)	Podaj, jakie znaczenie dla organizmu ma resorpcja z moczu pierwotnego niektórych jego składników.