Zadania maturalne z biologii

1501

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 13. (1 pkt)

Układ immunologiczny Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Poniżej opisano przebieg reakcji odpornościowej.
Po wniknięciu czynnika chorobotwórczego do organizmu, komórki pamięci immunologicznej rozpoznały antygeny na jego powierzchni. Intensywne podziały tych komórek doprowadziły do powstania dużej ilości limfocytów produkujących odpowiednie przeciwciała. Poziom przeciwciał wzrósł tak znacznie, że w ciągu kilku dni infekcja została powstrzymana.

Napisz, czy opisana reakcja jest pierwotną, czy wtórną odpowiedzią immunologiczną. Odpowiedź uzasadnij.

1502

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 13. (1 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Starzenie się społeczeństw i stale wzrastająca konkurencja wśród ludzi, np. na rynku pracy oraz w szkołach, wyjaśniają przyczyny poszukiwania sposobów usprawniających pracę mózgu. Jednym z najczęściej wymienianych zaleceń sprzyjających zachowaniu sprawności intelektualnej, niezależnie od wieku, jest aktywność fizyczna.

Podaj argument uzasadniający skuteczność tego zalecenia.

1503

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (3 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na wykresie przedstawiono rozmieszczenie receptorów – czopków i pręcików – w siatkówce oka człowieka. Badano ich zagęszczenie w różnych odległościach od dołka środkowego. Odległości określono w stopniach odchylenia od osi optycznej oka.

a)	Na podstawie informacji przedstawionych na wykresie opisz dołek środkowy (plamkę żółtą), uwzględniając rodzaje i ilość receptorów.

b)	Podaj nazwę miejsca X na wykresie i wyjaśnij, dlaczego w tym miejscu nie ma żadnych receptorów.

c)	Podaj nazwę receptorów, których jest najwięcej w siatkówce oka, oraz określ ich rolę w procesie widzenia.

1504

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (1 pkt)

Oddychanie komórkowe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

„Tlen, który bierze udział w procesie oddychania wewnątrzkomórkowego (utleniania glukozy) w komórkach zwierząt i człowieka, wraca do atmosfery jako składnik wydychanego CO₂”.

Uzasadnij, że powyższe stwierdzenie nie jest prawdziwe.

1505

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Substancje, z których organizm człowieka może wytwarzać witaminy, nazywane są prowitaminami.

Podaj nazwę witaminy, dla której prowitaminą jest karoten przyjmowany wraz z pokarmem, oraz przykład jej znaczenia w organizmie człowieka.

Nazwa witaminy
Znaczenie

1506

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Choroby człowieka Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Są to patogeny, z których każdy jest zbudowany z cząsteczek RNA lub DNA, otoczonych białkami kodowanymi przez ich własny genom.

a)	Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Przedstawiony opis dotyczy

prionów.
wirusów.
bakterii.

b)	Podaj dwa przykłady chorób powodowanych przez patogeny opisane w tekście.

1507

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Układ nerwowy i narządy zmysłów Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Przeprowadzono obserwacje, których celem było ustalenie rozmieszczenia receptorów dotyku w różnych miejscach skóry człowieka. Do pobudzania receptorów dotyku posłużono się cyrklem, którym dotykano skóry równocześnie dwoma jego ramionami. Moment, w którym jednocześnie odczuwano dotyk obu ramion cyrkla oznaczał podrażnienie dwóch sąsiednich receptorów, czyli pokazywał odległość między nimi.
Na poniższych rysunkach przedstawiono uśrednione wyniki obserwacji zebrane z kilku prób.

Zaznacz poprawny wniosek, który sformułowano na podstawie analizy wyników przeprowadzonych obserwacji.

Zagęszczenie receptorów dotykowych w skórze różnych części ciała człowieka jest wszędzie takie samo.,
Receptory dotykowe występują w różnych miejscach ciała człowieka i są równomiernie rozmieszczone na ich powierzchni.
Receptory dotykowe są nierównomiernie rozmieszczone w skórze człowieka w różnych częściach jego ciała, w jednych miejscach jest ich więcej niż w innych.
Im większa jest odległość między podrażnionymi punktami na skórze, tym więcej receptorów dotykowych znajduje się między nimi.

1508

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Oddychanie komórkowe Podaj/wymień

Podczas oddychania tlenowego w mitochondriach zachodzi tzw. reakcja pomostowa, w wyniku której powstaje acetylo–CoA.

Określ miejsce przebiegu reakcji pomostowej w mitochondrium i rolę koenzymu A (CoA) w procesie oddychania tlenowego.

Miejsce reakcji
Rola koenzymu A

1509

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono fragment układu pokarmowego człowieka.

a)	Podaj nazwę enzymu wydzielanego w narządzie oznaczonym literą X i nazwę składnika pokarmowego, który jest przez niego rozkładany.

Enzym
Składnik pokarmowy

b)	Podaj nazwę narządu oznaczonego na rysunku literą Y i określ funkcję, jaką pełni ten narząd w układzie pokarmowym.

c)	Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.

Jedną z głównych funkcji struktury oznaczonej na rysunku literą Z jest

detoksykacja szkodliwych produktów przemiany materii.
wchłanianie prostych związków organicznych.
trawienie białek, węglowodanów i tłuszczów.
wchłanianie wody.

1510

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)