Zadania maturalne z biologii

1591

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Choroby człowieka Nicienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Zaznacz poniżej dwie zasady postępowania, które pozwolą uniknąć zarażenia się glistą ludzką.

Należy myć ręce przed posiłkiem.
Nie wolno spożywać mięsa, które nie było badane przez weterynarza.
Należy ograniczyć możliwość zarażenia się drogą kropelkową.
Należy starannie myć owoce i warzywa.
Nie należy spożywać mięsa niedogotowanego lub niedosmażonego.

1592

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Powinowactwo barwników oddechowych do tlenu wyrażane jest procentowym nasyceniem cząsteczki barwnika tlenem przy odpowiednim ciśnieniu gazu.
Na wykresie przedstawiono powinowactwo do tlenu dwóch barwników oddechowych: hemoglobiny występującej we krwi i mioglobiny występującej w mięśniach.

Na podstawie analizy powyższych informacji wyjaśnij, na czym polega współdziałanie hemoglobiny i mioglobiny w dostarczaniu tlenu do pracy intensywnie pracujących mięśni szkieletowych.

1593

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 10. (1 pkt)

Enzymy Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Informacja do zadań 9. i 10.
W tabeli przedstawiono wyniki badania zależności aktywności kinazy pirogronianowej (kluczowego enzymu w procesie glikolizy) od pH w komórkach mięśni szkieletowych oraz ściany żołądka pewnego kręgowca.

Wartość pH	Aktywność kinazy pirogronianowej (j. umowne/g tkanki)
Wartość pH	w mięśniach szkieletowych	w tkankach ściany żołądka
6,0	67	41
6,5	159	121
7,0	168	135
7,5	153	111
8,0	126	86

Na podstawie powyższych danych sformułuj wniosek dotyczący aktywności kinazy pirogronianowej w zależności od rodzaju tkanki i wartości pH.

1594

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Prokarionty Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniższe stwierdzenia dotyczą budowy i fizjologii bakterii. Zaznacz dwa stwierdzenia prawdziwe.

Bakterie są organizmami prokariotycznymi.
Komórki bakteryjne dzielą się mejotycznie.
Bakterie mogą oddychać tlenowo lub beztlenowo.
W komórkach niektórych bakterii stwierdzono obecność jądra komórkowego.

1595

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (3 pkt)

Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono objętość krwi przepływającej w ciągu minuty przez niektóre narządy człowieka w czasie odpoczynku oraz w czasie wysiłku fizycznego.

Narząd	Objętość krwi przepływającej w czasie minuty [cm³ /min]
Narząd	w czasie odpoczynku	w czasie wysiłku fizycznego
Mózg	700	750
Serce	200	750
Płuca	100	200
Mięśnie szkieletowe	750	12 500
Wątroba	1 350	600
Skóra	300	1 900

Na podstawie: T. Greenwood, R. Allan, L. Sheperd, A. Janta, B. Sągin, M. Skodowska, tłum. M. Starczewska, Biologia 1, Seria z tangramem – teoria i ćwiczenia, Gdańsk 2006

a)	Wymień nazwy dwóch narządów, w których podczas wysiłku najsilniej wzrasta przepływ krwi, i wskaż po jednej przyczynie tego zjawiska.

b)	Uwzględniając informacje zawarte w tabeli, wyjaśnij, dlaczego nie zaleca się spożywania obfitych posiłków przed intensywnym wysiłkiem fizycznym.

1596

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (1 pkt)

Układ hormonalny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono rolę kalcytoniny i parathormonu w utrzymaniu odpowiedniego poziomu jonów wapnia w osoczu krwi.

Poniżej podano przykłady procesów, które regulowane są przez hormony przedstawione na schemacie. Zaznacz ten, który jest przykładem działania kalcytoniny.

Uwalnianie wapnia z kości.
Zmniejszenie wchłaniania wapnia w jelicie.
Wzrost absorpcji wapnia w nerkach.
Zwiększenie wchłaniania wapnia w jelicie.

1597

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (1 pkt)

Układ oddechowy Podaj/wymień

Gardło jest miejscem, w którym krzyżują się drogi oddechowe z przewodem pokarmowym.

Podaj nazwę struktury, która zamyka wejście do układu oddechowego podczas połykania pokarmu.

1598

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Typowe leczenie osób, które uległy zaczadzeniu polega na podawaniu chorym czystego tlenu przy użyciu maski bądź w komorze tlenowej. Natomiast w przypadku ciężkiego zaczadzenia przeprowadza się transfuzję krwi.

a)	Wyjaśnij, na czym polega szkodliwe działanie czadu na transport tlenu w organizmie człowieka.

b)	Wyjaśnij, dlaczego w lżejszych przypadkach zaczadzenia wystarcza podanie tlenu, a w przypadkach ciężkich przeprowadza się transfuzję krwi.

1599

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Metabolizm - pozostałe Podaj/wymień

Na uproszczonym schemacie przedstawiono struktury A i B występujące w komórce roślinnej oraz procesy zachodzące w tych strukturach.

Podaj nazwy tych struktur oraz nazwy procesów, które w nich zachodzą.

A. Struktura Proces
B. Struktura Proces

1600

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (1 pkt)

Prokarionty Fotosynteza Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Sinice, podobnie jak rośliny, mają zdolność fotosyntezy. Ich podstawowym barwnikiem fotosyntetycznym jest chlorofil a, wspomagany przez karoten i fikobiliny. Donorem wodoru w procesie fotosyntezy u sinic jest woda.

Zaznacz poniżej właściwe określenie fotosyntezy przeprowadzanej przez sinice. Odpowiedź uzasadnij.

A. Fotosynteza oksygeniczna (z wytworzeniem tlenu).
B. Fotosynteza anoksygeniczna (bez wytworzenia tlenu).