Zadania maturalne z biologii

501

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20. (1 pkt)

Łożysko zapewnia stałą łączność między matką a rozwijającym się zarodkiem. Jest narządem, który pełni wiele funkcji, np. wydziela relaksynę, stanowi barierę dla drobnoustrojów.

Przedstaw funkcję łożyska, inną niż funkcje wymienione w tekście.

502

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Ssaki Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono dziobaka i kolczatkę, które należą do ssaków.

a)	Podaj nazwę kontynentu, na którym żyją dziobak i kolczatka.

b)	Podaj jedną cechę występującą u dziobaka i kolczatki, która odróżnia te zwierzęta od wszystkich pozostałych ssaków.

503

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Stawonogi Podaj/wymień Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Pchła ludzka jest pasożytem zewnętrznym człowieka. Całkowity rozwój tego owada trwa zależnie od warunków zewnętrznych od 18 do 332 dni. Zapłodnione samice po napiciu się krwi człowieka składają jaja, z których rozwijają się beznogie, ruchliwe i robakowate larwy, żywiące się resztkami organicznymi. Po dwukrotnym linieniu następuje przeobrażenie larwy w poczwarkę, z której powstaje imago. Imago żyje od 3 do 4 miesięcy i żywi się krwią.

a)	Podaj nazwę typu przeobrażenia występującego w cyklu rozwojowym pchły ludzkiej.

b)	Uzupełnij schemat cyklu rozwojowego pchły ludzkiej, wpisując wszystkie stadia rozwojowe wymienione w tekście.

504

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 23. (2 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono przepływ informacji genetycznej od DNA do białka.

a)	Podaj nazwy procesów oznaczonych na schemacie literami X i Y, wybierając je spośród wymienionych.

translacja, transkrypcja, transdukcja

X.
Y.

b)	Podaj nazwy trzech rodzajów RNA wytwarzanych w procesie X. Podkreśl ten rodzaj kwasu, który zawiera informację o składzie aminokwasów syntetyzowanego białka.

505

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 23. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono mechanizm regulacji ciśnienia osmotycznego krwi ssaka. Do działania tego i innych mechanizmów homeostatycznych niezbędne są trzy podstawowe elementy:

receptor
centrum kontrolujące
efektor.

Schemat regulacji ciśnienia osmotycznego krwi

a)	W wyznaczone na schemacie miejsca A i B, wpisz numery wszystkich określających je elementów, wybranych spośród wyżej wymienionych (1–3).

b)	Podaj nazwę przedstawionego mechanizmu regulacji ciśnienia osmotycznego krwi.

506

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Grupy krwi człowieka (A, B, AB, i 0) uwarunkowane są występowaniem w populacji ludzkiej trzech alleli oznaczonych jako: I^A, I^B, i. Rodzice dziecka mają grupę krwi A.

a)	Określ wszystkie możliwe genotypy tych rodziców, posługując się podanymi symbolami.

Genotypy matki
Genotypy ojca

b)	Przedstaw przypadek, kiedy dziecko tych rodziców będzie miało grupę krwi inną, niż rodzice. Zapisz odpowiednią krzyżówkę.

Krzyżówka

Genotyp dziecka
Fenotyp dziecka

507

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 26. (3 pkt)

Choroby człowieka Dziedziczenie Podaj/wymień Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Dwaj bracia (I i II) są daltonistami. Każdy z nich ma czworo dzieci: dwie córki i dwóch synów. Potomstwo brata I jest zdrowe, natomiast jeden syn i jedna córka brata II cierpią na daltonizm.

a)	Zapisz najbardziej prawdopodobne genotypy obu braci i matek ich dzieci, posługując się symbolami: D – brak daltonizmu, d – daltonizm.

Genotyp brata I Genotyp matki jego dzieci
Genotyp brata II Genotyp matki jego dzieci

b)	Zaznacz, jakie jest prawdopodobieństwo, że córki brata I będą nosicielkami daltonizmu.

25%,
50%,
75%,
100%

508

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (1 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień

Genom to całkowity DNA komórki.

Podaj nazwy struktur komórkowych, w których znajdują się cząsteczki DNA składające się na całkowity genom komórki somatycznej:

roślinnej
zwierzęcej

509

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 28. (2 pkt)

Ekologia Podaj/wymień

Kowalik to ptak z rzędu wróblowych, który żywi się przede wszystkim larwami i poczwarkami owadów, wydobywanymi z pęknięć kory drzew. W okresie zimowym głównym jego pokarmem są nasiona roślin. Krogulec należy do ptaków drapieżnych i poluje m.in. na kowaliki. Oba ptaki występują w całej Europie w lasach, parkach i sadach.

a)	Na podstawie powyższego tekstu podaj wszystkie poziomy troficzne, które może zajmować kowalik w łańcuchach pokarmowych.

b)	Korzystając z powyższych informacji, zapisz prawdopodobny łańcuch pokarmowy z udziałem kowalika i krogulca.

510

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28. (3 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono proces translacji.

Na podstawie analizy schematu i własnej wiedzy wykonaj poniższe polecenia.

a)	Oceń prawdziwość zdań dotyczących procesu translacji. Wpisz w odpowiednich miejscach tabeli literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli zdanie jest fałszywe.

		P/F
1.	Każdy tRNA posiada wolny koniec, do którego przyłączany jest aminokwas.
2.	Kolejność kodonów na mRNA decyduje o kolejności aminokwasów w wytwarzanym białku.
3.	Proces translacji zachodzi w jądrze komórkowym.

b)	Podaj zestawienie nukleotydów w antykodonie tRNA przenoszącym tyrozynę (Tyr).

c)	Podaj znaczenie obecności porów w otoczce jądrowej dla procesu translacji.