Siarczan(VI) wapnia jest substancją trudno rozpuszczalną w wodzie. Nasycony wodny roztwór
siarczanu(VI) wapnia, nazywany wodą gipsową, stosuje się do przeprowadzania różnych prób
w analizie chemicznej. Wykonano doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym
rysunku.
Po dodaniu roztworu siarczanu(VI) wapnia w dwóch probówkach zaobserwowano wytrącenie
białego osadu.
Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna, Warszawa 2001.
Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, które zaszły po dodaniu wody
gipsowej do probówek I–III, albo zaznacz, że reakcja nie zaszła.
Węglan sodu występuje w postaci soli bezwodnej oraz w postaci hydratu zawierającego 63%
masowych wody. Obie formy rozpuszczają się w wodzie. Uwodniony węglan sodu tworzy
bezbarwne kryształy, które podczas ogrzewania uwalniają wodę krystalizacyjną i rozpuszczają
się w niej.
Rozpuszczalność węglanu sodu (w przeliczeniu na sól bezwodną) w temperaturze 40 °C jest
równa 48,8 g na 100 g wody.
Na podstawie: J. Sawicka, A. Janich-Kilian, W. Cejner-Mania, G. Urbańczyk, Tablice chemiczne, Gdańsk 2015.
Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest
prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1.
W wodnym roztworze węglanu sodu znajdują się aniony, które mogą pełnić funkcję wyłącznie zasady Brønsteda.
P
F
2.
W wodnym roztworze węglanu sodu nie ma anionów, które mogą pełnić funkcję zarówno kwasu, jak i zasady Brønsteda.
P
F
3.
Hydrat węglanu sodu rozpuszcza się w wodzie, w wyniku czego tworzy roztwór o odczynie zasadowym.
Oceń, czy podane poniżej informacje dotyczące chlorku żelaza(III) są prawdziwe.
Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.
1.
Wodny roztwór chlorku żelaza(III) ma odczyn obojętny.
P
F
2.
Chlorek żelaza(III) można otrzymać w wyniku reakcji żelaza ze stężonym kwasem solnym.
P
F
3.
Dodanie kwasu solnego do wodnego roztworu chlorku żelaza(III) cofa reakcję hydrolizy tej soli.
Poniżej przedstawiono informacje dotyczące zawartości wybranych jonów w próbce pewnej
wody mineralnej.
KATIONY, mg · dm−3
ANIONY, mg · dm−3
Na+ 254,00
HCO−3 357,80
Ca2+ 10,00
CO2−3 163,00
K+ 0,91
Cl− 26,40
Mg2+ 0,37
SO2−4 7,81
Na podstawie oryginalnej etykiety wody mineralnej dostępnej na rynku.
Z przedstawionych informacji wynika, że woda mineralna to roztwór zawierający różne
rozpuszczone sole.
15.1. (1 pkt)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej, w wyniku której nastąpi
wytrącenie osadu – składnika tzw. kamienia kotłowego – po ogrzaniu wody mineralnej do
temperatury 100°C.
15.2. (1 pkt)
Spośród wymienionych związków wybierz wszystkie, które – wprowadzone
w odpowiednim nadmiarze do wody mineralnej – spowodują usunięcie jonów
węglanowych i wodorowęglanowych. Podkreśl wzory wybranych związków.
W temperaturze T stała dysocjacji kwasowej kwasu etanowego (octowego) jest równa
Ka = 1,8 · 10–5, a stała dysocjacji zasadowej amoniaku jest równa Kb = 1,8 · 10–5.
Przeprowadzono doświadczenie, w którym po zmieszaniu reagentów w stosunku
stechiometrycznym powstały wodne roztwory soli o temperaturze T. Odczyn roztworu
wodnego otrzymanej soli:
Przeprowadzono doświadczenie, w którym badano działanie pewnego odczynnika na dwa
wodne roztwory soli. W probówce I znajdował się roztwór siarczanu(IV) sodu,
a w probówce II – roztwór krzemianu(IV) sodu. Po dodaniu odczynnika zaobserwowano, że:
w każdej probówce zaszła reakcja chemiczna;
przebieg doświadczenia był różny dla obu probówek;
tylko w jednej z probówek wytrącił się osad.
18.1. (0–1)
Uzupełnij schemat doświadczenia. Wybierz i zaznacz w podanym zestawie wzór jednego
odczynnika, którego zastosowanie spowodowało efekty opisane w informacji.
18.2. (0–1)
Napisz, co zaobserwowano w probówce, w której nie wytrącił się osad podczas opisanego
doświadczenia.
18.3. (0–2)
Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, które przebiegły w probówkach
I i II i były przyczyną obserwowanych zmian.
W laboratorium pod wyciągiem przeprowadzono reakcję manganianu(VII) potasu
z nadmiarem kwasu solnego. Do wykrycia gazowego produktu zastosowano papierek
jodoskrobiowy zwilżony wodą. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym
schemacie.
36.1. (0–1)
Opisz zmiany możliwe do zaobserwowania podczas przebiegu doświadczenia. Uzupełnij
poniższą tabelę.
przed dodaniem HCl (aq)
po zajściu reakcji
Barwa roztworu w probówce
Barwa papierka jodoskrobiowego
biała
36.2. (0–1)
Wyjaśnij przyczynę zmiany barwy papierka jodoskrobiowego.
Siarczek magnezu (MgS) można otrzymać w bezpośredniej syntezie z pierwiastków
(reakcja 1.). Siarczek wapnia (CaS) natomiast otrzymuje się przez redukcję siarczanu(VI)
wapnia (CaSO4) węglem; drugim produktem tej przemiany jest tlenek węgla(II) (reakcja 2.).
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2013.
Napisz w formie cząsteczkowej równania dwóch opisanych przemian.
