W organizmie człowieka występuje kilka tysięcy różnych enzymów, przy czym większość z nich,
aby spełniać swoje funkcje katalityczne, wymaga połączenia z określonym składnikiem
niebiałkowym, którym mogą być jony metali lub koenzymy. Wiele koenzymów to witaminy lub
ich pochodne. Przebieg metabolizmu węglowodanów w dużej mierze kontrolują enzymy, których
koenzymami są witaminy z grupy B lub ich pochodne.
Na poniższym schemacie przedstawiono udział witamin z grupy B w niektórych etapach
katabolizmu węglowodanów.
Na podstawie: J. Kozioł, Witaminy, Poznań 2002;
K. Woolf , M. M. Manore, B- vitamins and exercise: does exercise alter requirements?, „ International Journal of Sport
Nutrition and Exercise Metabolism” 2006.
Na podstawie powyższego schematu oceń, czy informacje dotyczące udziału witamin
z grupy B w metabolizmie węglowodanów są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest
prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
Enzymy z koenzymami w postaci witaminy z grupy B
1.
B6 katalizują reakcje przebiegające w cytoplazmie.
P
F
2.
B1 katalizują reakcje zachodzące w matriks mitochondrium.
P
F
3.
B2 katalizują reakcje zachodzące wyłącznie w przestrzeni międzybłonowej mitochondrium.
Zadanie anulowane przez CKE jako niezgodne z wymaganiami egzaminacyjnymi
W celu wykazania, że intensywność fermentacji alkoholowej przeprowadzanej przez drożdże
piekarnicze zależy od warunków środowiskowych, uczniowie przygotowali trzy różne zestawy
doświadczalne (A–C), przedstawione na rysunku poniżej. W skład każdego z nich wchodziła
kolba wypełniona zawiesiną drożdży w wodnym roztworze cukru (glukozy), ale inny był sposób
zamknięcia naczynia lub kolba pozostała otwarta. Wszystkie trzy zestawy były regularnie
wytrząsane i utrzymywane w temperaturze 30°C – optymalnej dla wzrostu drożdży.
5.1. (0–2)
Określ, w którym zestawie (A–C) fermentacja alkoholowa zachodziła z najmniejszą
intensywnością, a w którym – z największą. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się
do warunków panujących w każdym z zestawów.
Fermentacja zachodziła z:
najmniejszą intensywnością w zestawie , ponieważ
największą intensywnością w zestawie , ponieważ
5.2. (0–1)
Uzupełnij poniższy schemat reakcji fermentacji alkoholowej – wybierz właściwe związki
chemiczne spośród wymienionych poniżej i wpisz je w odpowiednie miejsca.
Organizmy modelowe są używane m.in. do badania zależności między genami, szlakami
sygnałowymi i metabolizmem. Homeostaza lipidów i glukozy jest w podobny sposób kontrolowana
u bezkręgowców i ssaków – za pomocą ścieżki sygnałowej uruchamianej przez insulinę.
W celu określenia, czy dieta wysokotłuszczowa wpływa na metabolizm węglowodanów,
lipidów i białek, przeprowadzono badania z wykorzystaniem identycznych genetycznie samic
szczepu w1118 wywilżny karłowatej (Drosophila melanogaster) podzielonych na dwie grupy:
grupa I – osobniki hodowane na pożywce standardowej, wykorzystywanej w laboratoriach
do hodowli wywilżny i zapewniającej jej wszystkie niezbędne do normalnego rozwoju
składniki odżywcze; grupa II – osobniki hodowane na pożywce standardowej, do której dodano oleju kokosowego
(pożywka o dużej zawartości tłuszczów nasyconych).
Po tygodniu oznaczono zawartość określonych metabolitów u osobników należących
do każdej z grup.
Na poniższych wykresach przedstawiono zawartość względną kwasów tłuszczowych (A)
oraz zawartość względną wybranych metabolitów (B) w ciele much karmionych pożywką
o wysokiej zawartości tłuszczów nasyconych, w porównaniu z zawartością tych związków
w 1 mg masy ciała much karmionych pożywką standardową.
Informacja do wykresu
■ pożywka standardowa
□ pożywka o wysokiej zawartości tłuszczów nasyconych
Słupki błędu oznaczają odchylenie standardowe obliczone na podstawie 15 pomiarów.
Na podstawie: E.T. Heinrichsen i inni, Metabolic and transcriptional response to a high-fat diet in
Drosophila melanogaster, „Molecular Metabolism” 3, 2014, s. 42–54.
2.1. (0–1)
Oceń, czy poniższe interpretacje przedstawionych wyników badań są prawidłowe. Zaznacz T (tak), jeśli interpretacja wyników jest prawidłowa, albo N (nie) – jeśli jest nieprawidłowa.
1.
W przypadku diety bogatej w tłuszcze nasycone pomiary zawartości kwasu mlekowego miały większą zmienność niż pomiary zawartości kwasu moczowego.
T
N
2.
Wszystkie wyniki pomiarów względnej zawartości kwasu pirogronowego były mniejsze od czterech.
T
N
3.
Najwyższy wynik pomiaru zawartości kwasu pirogronowego w próbie z pożywką standardową był mniejszy od najwyższego wyniku w próbie z pożywką o wysokiej zawartości tłuszczów nasyconych.
T
N
2.2 (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego doświadczenie przeprowadzono na genetycznie identycznych
osobnikach tej samej płci Drosophila melanogaster – należących do jednego
szczepu w1118.
2.3. (0–1)
Określ, która grupa Drosophila melanogaster – I czy II – stanowiła w opisanym
doświadczeniu próbę kontrolną. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do roli tej próby
w interpretacji wyników doświadczenia.
2.4. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby stanowiły poprawną interpretację uzyskanych
wyników opisanego doświadczenia. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.
Zaobserwowany u osobników wywilżny karłowatej odżywiających się pokarmem bogatotłuszczowym
(spadek / wzrost) poziomu kwasu mlekowego świadczy o (zmniejszeniu / zwiększeniu)
intensywności przemian kwasu pirogronowego w cytozolu ich komórek. Zaobserwowane
zaburzenia w metabolizmie kwasu pirogronowego mogą być efektem zwiększonej
intensywności (redukcji / utleniania) kwasów tłuszczowych, jako że w wyniku tego procesu
powstaje acetylokoenzym A, dostarczający grupy acetylowe do cyklu Krebsa.
W komórkach eukariotycznych gradient protonowy jest wykorzystywany zarówno do syntezy
ATP, jak i do transportu niektórych metabolitów przez wewnętrzną błonę mitochondrialną.
Na poniższym schemacie przedstawiono proces transportu pirogronianu i kwasu
ortofosforowego (Pi).
Na podstawie: B. Alberts i inni, Podstawy biologii komórki, Warszawa 2007
2.1. (0–2)
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby w poprawny sposób opisywały powstawanie gradientu
protonowego w mitochondriach. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.
Elektrony pochodzące ze zredukowanych podczas cyklu Krebsa dinukleotydów – NADH
oraz FADH2 – są przenoszone na cząsteczkę (dwutlenku węgla / tlenu) poprzez łańcuch
przenośników elektronów związanych z (wewnętrzną / zewnętrzną) błoną mitochondrialną.
Energia uwolniona podczas przepływu elektronów przez łańcuch oddechowy jest
wykorzystywana do transportu protonów, które przemieszczają się w kierunku
ich (mniejszego / większego) stężenia do przestrzeni międzybłonowej mitochondrium,
gdzie panuje (niższe / wyższe) pH niż w matriks mitochondrium.
2.2. (0–1)
Uzasadnij, że dla efektywnego zachodzenia procesów oddychania wewnątrzkomórkowego
konieczny jest ciągły transport kwasu ortofosforowego (Pi) oraz ADP do wnętrza
mitochondrium.
2.3. (0–1)
Uzupełnij tabelę – wpisz nazwy opisanych etapów oddychania komórkowego.
Opis etapu oddychania komórkowego
Nazwa etapu
1.
Zachodzi w cytozolu komórki zwierzęcej, a jego produktem końcowym jest pirogronian.
2.
Zachodzi w matriks mitochondrium, a pirogronian jest jego substratem.
Synteza kwasów tłuszczowych w komórkach roślinnych odbywa się w chloroplastach
i proplastydach. Na schemacie przedstawiono cykl Calvina i jego związek z innymi
przemianami metabolicznymi.
Na podstawie: Encyklopedia biologiczna, red. W. Sawicki, Kraków 2002, t. X, s. 230.
a)
Wykaż związek cyklu Calvina z syntezą kwasów tłuszczowych w chloroplastach.
b)
Podaj nazwę struktury komórki zwierzęcej oraz nazwę zachodzącego w niej procesu, dostarczającego substratu do syntezy kwasów tłuszczowych w takich komórkach.
W tkankach roślin zwykle odbywa się oddychanie tlenowe, w warunkach braku lub niedoboru
tlenu występuje też fermentacja mlekowa. Podczas beztlenowego rozkładu 1 mola glukozy
do 2 moli pirogronianu, powstają 2 mole NADH oraz 2 mole ATP w procesie fosforylacji
substratowej. W tlenowych etapach rozkładu 2 moli pirogronianu wytwarzane są 2 mole ATP
w procesie fosforylacji substratowej oraz 8 moli NADH i 2 mole FADH2. Z utleniania tych
cząsteczek NADH i FADH2 oraz NADH powstałego w czasie glikolizy powstają 32 mole
ATP (dane teoretyczne). Ilość energii niezbędna do syntezy 1 mola ATP wynosi 12 kcal.
Spalanie 1 mola glukozy w bombie kalorymetrycznej wyzwala 687 kcal energii.
Na podstawie: J. Kopcewicz, Podstawy biologii roślin, Warszawa 2012, s. 193–195.
a)
Porównaj losy NADH powstałego podczas fermentacji mlekowej z losami NADH powstałego podczas tlenowego rozkładu glukozy. W tym celu wypełnij poniższą tabelę.
Rodzaj oddychania
Proces, w którym NADH bierze udział jako substrat
Lokalizacja procesu, w którym NADH bierze udział jako substrat
fermentacja mlekowa
oddychanie tlenowe
b)
Oblicz teoretyczną wydajność energetyczną oddychania tlenowego oraz wydajność energetyczną fermentacji mlekowej dla 1 mola glukozy. Przedstaw swoje obliczenia – wyniki podaj w procentach.
U zwierząt podstawowymi materiałami zapasowymi, dostarczającymi substratów
do procesów oddychania komórkowego, są tłuszcze właściwe i glikogen.
Tłuszcze właściwe dostarczają ponad dwukrotnie więcej energii niż węglowodany
w przeliczeniu na jednostkę masy. Stanowią one główny materiał zapasowy np. u ptaków
wędrownych. U zwierząt nieprzemieszczających się, takich jak ostrygi i omułki, gromadzony
jest glikogen. Magazynuje go także wiele pasożytów jelitowych, m.in. glista ludzka.
Węglowodorowy łańcuch kwasu tłuszczowego ulega w mitochondriach degradacji
w powtarzających się cyklach, zwanych β-oksydacją. Wynikiem każdego obrotu cyklu, oprócz
powstawania FADH2 i NADH + H+, jest odłączenie acetylo-CoA, co skutkuje skróceniem
łańcucha kwasu tłuszczowego o dwa atomy węgla.
Utlenienie jednej cząsteczki nasyconego kwasu tłuszczowego, mającego określoną liczbę
atomów węgla, prowadzi do powstania o połowę mniejszej liczby cząsteczek acetylo-CoA.
Ten związek może być wykorzystany także jako substrat do wytwarzania cholesterolu. Do syntezy
jednej cząsteczki cholesterolu zużywanych jest 18 cząsteczek acetylo-CoA.
Na podstawię: http://www.drmichalak.pl/biochemia_tluszcze.htm
K. Schmidt-Nielsen, Fizjologia zwierząt. Adaptacja do środowiska, Warszawa 2008
5.1. (0–1)
Podaj nazwy etapów oddychania komórkowego, do których zostają włączone wymienione
poniżej produkty β-oksydacji.
FADH2 i NADH + H+:
acetylo-CoA:
5.2. (0–1)
Określ, ile cząsteczek kwasu laurynowego, który jest nasyconym kwasem tłuszczowym
o wzorze C11H23COOH, jest niezbędnych do syntezy jednej cząsteczki cholesterolu. Przedstaw obliczenia.
Obliczenia:
Odpowiedź:
5.3. (0–1)
Podkreśl nazwę narządu ludzkiego, w którym odbywa się synteza największej ilości
cholesterolu.
mięśnie
trzustka
skóra
wątroba
śledziona
5.4. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania – wybierz odpowiedź spośród A–B
oraz odpowiedź spośród 1.–3.
U pasożytów jelitowych substancją zapasową jest
A.
glikogen,
ponieważ
1.
jest on bezpośrednim substratem oddychania komórkowego.
2.
ze względu na tryb życia muszą one gromadzić duże zapasy energii.
B.
tłuszcz,
3.
oddychają one beztlenowo i energię uzyskują wyłącznie w procesie glikolizy.
Uwalniane w procesach trawiennych cząsteczki glukozy są wychwytywane przez komórki
wątroby i komórki mięśni szkieletowych. Część cząsteczek glukozy zostaje w nich
zmagazynowana w postaci glikogenu. W błonach komórkowych komórek wątroby
(hepatocytach) i komórek mięśniowych (miocytach) znajdują się transportery dla glukozy,
ale nie ma takich, które by transportowały glukozo-6-P.
Na schemacie przedstawiono fragmenty szlaku metabolicznego glukozy oraz glikogenu
w komórce wątroby i komórce mięśnia szkieletowego.
Na podstawie: B.D. Hames, N.M. Hooper, Krótkie wykłady. Biochemia, Warszawa 2002.
Podaj nazwę
szlaku metabolicznego, na który w całości składają się przemiany oznaczone na schemacie literami A i B:
związku powstającego z pirogronianu w komórkach mięśni szkieletowych w procesie oddychania beztlenowego:
Na schemacie przedstawiono strukturę i funkcjonowanie łańcucha oddechowego.
Na podstawie: https://d1yboe6750e2cu.cloudfront.net/i/0fef08daa1f60f450ef6969da514d770456bedf8
a)
Określ lokalizację białkowych kompleksów łańcucha oddechowego w komórce prokariotycznej i komórce eukariotycznej. W miejsce wyznaczone przy każdym rodzaju komórki (A–B) wpisz numer właściwej struktury wybrany spośród 1.–5.
Wykaż związek między działaniem kompleksów białkowych łańcucha oddechowego, oznaczonych na schemacie cyframi I, III i IV, a działaniem syntazy ATP.
c)
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące funkcjonowania łańcucha oddechowego są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1.
NADH + H+ oddaje elektrony kompleksom białkowym łańcucha oddechowego, w wyniku czego utlenia się do NAD+.
P
F
2.
Kompleksy białkowe łańcucha oddechowego są uszeregowane na schemacie według wzrastającego powinowactwa do elektronów.
P
F
3.
Ostatecznym akceptorem elektronów i protonów przenoszonych w łańcuchu oddechowym jest woda.
Na schemacie przedstawiono strukturę i funkcjonowanie łańcucha oddechowego.
Na podstawie: https://d1yboe6750e2cu.cloudfront.net/i/0fef08daa1f60f450ef6969da514d770456bedf8
2.1. (0–1)
Określ lokalizację białkowych kompleksów łańcucha oddechowego w komórce
prokariotycznej i komórce eukariotycznej. W miejsce wyznaczone przy każdym rodzaju
komórki (A–B) wpisz numer właściwej struktury wybrany spośród 1.–5.
Wykaż związek między działaniem kompleksów białkowych łańcucha oddechowego,
oznaczonych na schemacie cyframi I, III i IV, a działaniem syntazy ATP.
2.3. (0–1)
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące funkcjonowania łańcucha oddechowego
są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1.
NADH + H+ oddaje elektrony kompleksom białkowym łańcucha oddechowego, w wyniku czego utlenia się do NAD+.
P
F
2.
Kompleksy białkowe łańcucha oddechowego są uszeregowane na schemacie według wzrastającego powinowactwa do elektronów.
P
F
3.
Ostatecznym akceptorem elektronów i protonów przenoszonych w łańcuchu oddechowym jest woda.
Potomstwo niedźwiedzi polarnych jest karmione mlekiem zawierającym ok. 27% tłuszczu,
natomiast dorosłe osobniki żywią się głównie ssakami morskimi bogatymi w tłuszcz, na które
polują, przebywając wyłącznie na lodzie morskim. Konsekwencją takiej diety jest
występowanie u niedźwiedzi grubej warstwy tłuszczu pod skórą oraz wokół narządów
wewnętrznych. Ponieważ te zwierzęta nie mają przez dużą część roku dostępu do słodkiej wody
(np. ciężarna samica w czasie pobytu w legowisku przez 4–5 miesięcy nie je i nie pije),
korzystają głównie z wody pochodzącej z metabolizmu tkanki tłuszczowej.
Populacja niedźwiedzi polarnych jest szacowana na 20 000–25 000 osobników. Trend
liczebności populacji jest zniżkowy. Występowanie niedźwiedzi polarnych jest ograniczone
przez dostępność lodu morskiego.
Na podstawie: S. Liu, E.D. Lorenzen, M. Fumagalli i inni, Population Genomics Reveal Recent Speciation
and Rapid Evolutionary Adaptation in Polar Bears. „Cell”, t. 157 (4), 2014.
11.1. (0–1)
Podaj nazwę procesu metabolicznego, którego substratami są związki pochodzące
z rozkładu tłuszczu zgromadzonego w tkance tłuszczowej niedźwiedzia polarnego,
a jednym z produktów jest woda metaboliczna.
11.2. (0–1)
Uzasadnij, że podskórna tkanka tłuszczowa niedźwiedzi polarnych stanowi
przystosowanie do środowiska życia tych zwierząt. W odpowiedzi uwzględnij funkcję
tkanki tłuszczowej, inną niż funkcja źródła wody metabolicznej.
11.3. (0–1)
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykaż, że działania prowadzące do ograniczenia
globalnego ocieplenia przyczyniają się do ochrony niedźwiedzi polarnych.
Uwalnianie przez organizmy energii cieplnej jest warunkiem ich przeżycia. Zwierzęta w hibernacji,
noworodki niektórych gatunków (w tym – człowieka) i ssaki przystosowane do życia w niskich
temperaturach wytwarzają ciepło dzięki tzw. białkom rozprzęgającym. Białka te występują licznie
w błonie grzebieni mitochondriów komórek brunatnej tkanki tłuszczowej, gdzie tworzą kanały
jonowe. Aktywne białka rozprzęgające transportują protony z przestrzeni międzybłonowej
do macierzy mitochondrialnej, uwalniając jednocześnie energię gradientu protonowego w postaci
ciepła. Skutkiem ubocznym jest zmniejszenie wydajności powstawania ATP z udziałem syntazy
ATP. Komórki brunatnej tkanki tłuszczowej mają bardzo liczne mitochondria o dużych i licznych
grzebieniach. Tkanka ta jest silnie unaczyniona.
Również niektóre rośliny mają zdolność wytwarzania dużej ilości ciepła. Przykładem może być
skupnia cuchnąca (Symplocarpus foetidus), zapylana przez muchówki i kwitnąca od lutego
do marca, kiedy leży jeszcze śnieg, a temperatura otoczenia jest jeszcze niska. Temperatura jej
kwiatostanu osiąga ok. 20°C. Mitochondria tej rośliny uwalniają dużo ciepła, co pozwala kwiatom
wydzielać substancje zapachowe. W kwitnącej roślinie wysoka temperatura utrzymuje się
ok. dwóch tygodni.
Na podstawie: J. Berg, J. Tymoczko, L. Stryer, Biochemia, Warszawa 2009;
M. Jefimow, Fakultatywna termogeneza bezdrżeniowa w regulacji temperatury ciała zwierząt stałocieplnych, „Kosmos”, t. 56, 2007.
4.1. (0–1)
Wyjaśnij, odnosząc się do mechanizmu fosforylacji oksydacyjnej, dlaczego obecność aktywnego białka rozprzęgającego w błonie wewnętrznej mitochondrium komórek brunatnej tkanki tłuszczowej jest przyczyną zmniejszenia wydajności powstania ATP z udziałem syntazy ATP.
4.2. (0–1)
Wykaż związek między cechami brunatnej tkanki tłuszczowej – silnym unaczynieniem oraz obecnością licznych mitochondriów w jej komórkach – a funkcją pełnioną przez tę tkankę u zwierząt.
4.3. (0–1)
Wykaż, uwzględniając stosunek powierzchni ciała do jego objętości, że u nowo narodzonych ssaków konieczne jest wytwarzanie dużej ilości ciepła dla utrzymania stałej temperatury ich ciała.
4.4. (0–1)
Wyjaśnij, w jaki sposób opisana zdolność skupni cuchnącej do wytwarzania ciepła w czasie kwitnienia ułatwia tej roślinie rozmnażanie płciowe.
4.5. (0–1)
Spośród wymienionych narządów organizmu człowieka wybierz i zaznacz ten, który oprócz swojej podstawowej funkcji może również pełnić funkcję termogeniczną.
Które z poniższych stwierdzeń dotyczących fizjologii oddychania są prawdziwe, a które fałszywe? Wstaw literę P obok informacji prawdziwych lub literę F obok informacji fałszywych.
P/F
A.
Oddychanie to proces, w którym organizm uzyskuje energię do przeprowadzania procesów życiowych.
B.
W komórkach organizmu człowieka może zachodzić oddychanie tlenowe i beztlenowe.
C.
Jedynym substratem oddychania wewnątrzkomórkowego jest glukoza.
D.
Ostatecznymi produktami zarówno oddychania tlenowego, jak i beztlenowego są zawsze ATP, H2O i CO2.
Energii niezbędnej do wywołania skurczu mięśnia dostarcza związek chemiczny – ATP
(adenozynotrifosforan). Na schemacie przedstawiono w uproszczeniu dwie drogi (szlaki
metaboliczne) uzyskiwania ATP przez komórki mięśniowe w procesie oddychania: droga A
składająca się z procesów oznaczonych na schemacie cyframi I i II oraz droga B – składająca
się z procesów I i III.
a)
Podaj nazwę procesu oznaczonego na schemacie cyfrą I oraz miejsce jego przebiegu w komórce.
Nazwa procesu:
Lokalizacja w komórce:
b)
Uzupełnij poniższe zdania – określ, czy dana droga uzyskiwania energii jest procesem tlenowym czy beztlenowym. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając informacje przedstawione na schemacie.
Droga A jest procesem , ponieważ
Droga B jest procesem , ponieważ
Wybranym elementom budowy mitochondrium (A–C) przyporządkuj po jednym z procesów (1–4), jakie w nich zachodzą. Wpisz odpowiednie numery w wyznaczone miejsca.
Elementy budowy mitochondrium
grzebień mitochondrialny
macierz mitochondrialna
rybosomy
Procesy
glikoliza
łańcuch oddechowy
cykl kwasu cytrynowego
synteza białka
A. B. C.
b)
Wybierz z poniższych (A–D) i zaznacz etap oddychania tlenowego, w którym powstaje najwięcej cząsteczek ATP w przeliczeniu na jedną cząsteczkę utlenionej glukozy.
W mięśniu szkieletowym ssaków mogą zachodzić procesy, w których glukoza ulega
przemianom w procesach oddychania tlenowego lub oddychania beztlenowego.
Porównaj w tabeli lokalizację oraz substraty i produkty oddychania tlenowego i beztlenowego zachodzącego w komórce mięśniowej (nie uwzględniaj przenośników energii oraz jonów wodorowych).
Przechowywanie ziarna zbóż wymaga zachowania odpowiednich warunków. Nasiona zbóż
przechowuje się w stanie suchym, w pomieszczeniach zabezpieczonych przed wilgocią.
W takich warunkach ich oddychanie jest ograniczone.
a)
Wyjaśnij, dlaczego przechowywanie nasion zbóż w suchych pomieszczeniach skutkuje ograniczeniem ich procesu oddychania.
b)
Wyjaśnij, dlaczego nasilenie procesu oddychania w przechowywanych ziarnach zbóż jest zjawiskiem niekorzystnym z gospodarczego punktu widzenia.
Komórki drożdży mogą funkcjonować zarówno w obecności tlenu, jak i przy jego braku
(warunki beztlenowe). Jednak w warunkach tlenowych mnożą się one szybciej.
Na podstawie: B. Alberts, D. Bray, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter, Podstawy biologii komórki, Warszawa 1999.
Wyjaśnij, dlaczego w warunkach tlenowych drożdże rosną (pączkują) lepiej.
