Zadania maturalne z biologii

Znalezionych zadań - 168

Strony

131

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 17. (1 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Rozwój piskląt obejmuje okres inkubacji zachodzący wewnątrz jaja oraz okres po wykluciu, aż do uzyskania pełnej samodzielności.
W tabeli przedstawiono wyniki badań dotyczące czasu rozwoju piskląt wybranych gatunków ptaków.

Gatunek Masa dorosłego osobnika (g) Czas rozwoju piskląt (tygodnie)
Inkubacja Do uzyskania przez pisklę samodzielności
Skowronek 40 2
Szpak 75 2 6
Kos 100 2 5
Sójka 160 2,5 6,5
Gołąb grzywacz 500 2 7
Źródło: W. Pawłowski, Ptasie dzieciństwo, Wiedza i Życie nr 5/1997.

Na podstawie analizy danych w tabeli podaj, czy istnieje zależność pomiędzy masą dorosłego ptaka a długością czasu rozwoju piskląt. Odpowiedź uzasadnij.

132

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 19. (2 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Fotosynteza Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Uczniowie przygotowali do doświadczenia dwa zestawy (A i B) przedstawione na rysunku. Zlewkę i probówki w zestawie A napełnili odstaną wodą wodociągową, natomiast zlewkę i probówki w zestawie B – odstaną wodą wodociągową, w której rozpuścili niewielką ilość wodorowęglanu potasu (KHCO3). Oba zestawy umieścili obok siebie, w tej samej odległości od źródła światła. Po pewnym czasie stwierdzili, że proces fotosyntezy przebiegał intensywniej w roślinach z zestawu B niż w roślinach umieszczonych w zestawie A.

Doświadczenie - schemat
a)Podaj parametr, za pomocą którego można określić intensywność fotosyntezy w tym doświadczeniu.
b)Wyjaśnij, dlaczego w roślinach z zestawu B fotosynteza przebiegała intensywniej.
133

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 20. (1 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Proces krzepnięcia krwi zależy od czynników zewnętrznych oraz od właściwości samej krwi.
Trzy probówki zawierające świeżą krew bydlęcą umieszczono w różnych warunkach termicznych, a następnie mierzono czas pojawienia się pierwszych skrzepów. Sposób przeprowadzenia doświadczenia ilustrują rysunki poniżej.

Schemat doświadczenia

Spośród podanych zdań (A–E) wybierz hipotezę i problem badawczy, odnoszące się do przedstawionego doświadczenia. Zapisz ich oznaczenia.

  1. Czy temperatura otoczenia przyspiesza proces krzepnięcia krwi?
  2. Najszybciej krew krzepnie w temperaturze 35 oC, a najwolniej w lodzie.
  3. Czas krzepnięcia krwi zmienia się w zależności od temperatury otoczenia.
  4. Jak gęstość środowiska otaczającego probówkę wpływa na czas krzepnięcia krwi?
  5. Im wyższa temperatura tym krótszy jest czas krzepnięcia krwi i dlatego w probówce II najszybciej pojawiły się skrzepy.

Hipoteza       Problem badawczy

134

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 21. (2 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Do doświadczenia, którego celem było zbadanie roli liścieni we wzroście i rozwoju rośliny, użyto 30 skiełkowanych nasion fasoli (siewek posiadających kilkumilimetrowy korzeń), umieszczonych w odrębnych naczyniach z wodą wodociągową. Siewki podzielono na trzy zestawy (I–III) po 10 sztuk:

I – siewki, którym pozostawiono oba liścienie,
II – siewki, którym usunięto jeden liścień,
III – siewki, którym usunięto oba liścienie.

Wszystkie zestawy umieszczono w jednakowych warunkach temperatury i oświetlenia. Podczas doświadczenia obserwowano rozwój roślin, a po tygodniu zmierzono długość ich liści, łodyg i korzeni.
Na rysunku przedstawiono przebieg i wyniki doświadczenia.

Schemat doświadczenia
a)Określ, który zestaw jest w doświadczeniu próbą kontrolną. Odpowiedź uzasadnij.
b)Sformułuj wniosek uwzględniający funkcję liścieni we wzroście i rozwoju siewki.
135

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 23. (2 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Stawonogi Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Na wykresie przedstawiono stężenie hemoglobiny we krwi (hemolimfie) rozwielitek (Daphnia) hodowanych w wodzie o różnej zawartości tlenu.

Wykres stężenia hemoglobiny w hemolimfie rozwielitek
a)Sformułuj zależność wynikającą z tego wykresu.
b)Określ znaczenie adaptacyjne tego zjawiska dla przeżywania rozwielitek w różnych warunkach środowiska.
136

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 4. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Metody badawcze i doświadczenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Przy użyciu mikroskopu świetlnego przeprowadzono obserwacje przyżyciowe dwóch preparatów mikroskopowych w celu zaobserwowania zjawiska plazmolizy. Na szkiełku podstawowym umieszczono fragment skórki liścia spichrzowego cebuli, dodano kilka kropli wody i całość nakryto szkiełkiem nakrywkowym. Preparat umieszczono pod mikroskopem i wynik obserwacji jednej z komórek przedstawiono na rysunku 1. Następnie wykonano podobny preparat, ale zamiast wody użyto 10% roztworu chlorku sodu. Zaobserwowane zmiany przedstawiono na rysunku 2.

Plazmoliza

Wybierz literę (A–E), którą oznaczono zdanie opisujące prawidłowy:

a)problem badawczy do przeprowadzonych obserwacji
b)opis wyników przeprowadzonych obserwacji.
  1. Plazmoliza w komórkach skórki liścia cebuli następuje zawsze na skutek odwodnienia jej protoplastu.
  2. Czy pod wpływem 10% roztworu chlorku sodu nastąpi plazmoliza w komórkach skórki liścia spichrzowego cebuli?
  3. W jaki sposób różne stężenia roztworu chlorku sodu wpływają na protoplasty komórek skórki liścia spichrzowego cebuli?
  4. Plazmoliza jest to zjawisko odstawania protoplastu od ściany komórkowej w komórce roślinnej pod wpływem roztworu hipertonicznego.
  5. Protoplasty komórek skórki liścia spichrzowego cebuli skurczyły się po ich umieszczeniu w 10% roztworze chlorku sodu, a więc nastąpiła w nich plazmoliza.
137

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 8. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W wielu komórkach powstaje, szkodliwy dla komórki, nadtlenek wodoru (H2O2 ). Jego neutralizacja odbywa się dzięki specyficznemu enzymowi – katalazie. Wykonano doświadczenie, w którym do dwóch słoików wlano jednakową ilość 3% roztworu H2O2 (wody utlenionej). Do jednego ze słoików włożono kawałek świeżej, surowej wątroby bydlęcej. Na rysunku przedstawiono wyniki tego doświadczenia.

Schemat doświadczenia
a)Sformułuj problem badawczy do powyższego doświadczenia.
b)Podaj, na czym polega neutralizacja nadtlenku wodoru przez komórki wątroby ssaka.
138

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 8. (3 pkt)

Fotosynteza Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Informacje do zadania 8. W tabeli przedstawiono wyniki doświadczenia, w którym przy wysokim stężeniu CO2 badano wpływ natężenia światła na intensywność fotosyntezy w dwóch różnych temperaturach.

Natężenie światła
(jednostki umowne)

Intensywność fotosyntezy (mm3 CO2/cm2h)
20°C 30°C
0 0 0
2 110 145
4 160 225
6 200 270

Na podstawie: A. Szweykowska, Fizjologia roślin, Wyd. Naukowe UAM, Poznań, 1998.

a)Na podstawie danych w tabeli narysuj wykresy liniowe ilustrujące wpływ natężenia światła na intensywność procesu fotosyntezy w temperaturze 20 °C i 30 °C, przy wysokim stężeniu CO2. Zastosuj jeden układ współrzędnych.

b)Na podstawie wykresu sformułuj wniosek dotyczący wpływu natężenia światła na intensywność fotosyntezy, przy wysokim stężeniu CO2, w zależności od temperatury.
139

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 10. (1 pkt)

Fizjologia roślin Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Przeprowadzono dwa doświadczenia z roślinami pomidora i tytoniu. W pierwszym doświadczeniu (rys. 1) zaszczepiono łodygę tytoniu na podkładce z korzenia pomidora, w wyniku czego rozwinęły się normalne liście tytoniu, ale zupełnie pozbawione nikotyny. W drugim doświadczeniu (rys. 2) zaszczepiono łodygę pomidora na korzeniach tytoniu i zaobserwowano, że liście pomidora zawierały nikotynę.
Wyniki obu doświadczeń przedstawiono na rysunkach 1 i 2.

Schemat doświadczenia

Na podstawie wyników eksperymentu sformułuj wniosek dotyczący miejsca syntezy nikotyny.

140

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 12. (1 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Przeprowadzono doświadczenie, do którego przygotowano dwa zestawy doświadczalne:

zestaw I – trzy świeżo odcięte liście kalarepy umieszczone w naczyniu z wodą
zestaw II – trzy świeżo odcięte liście kalarepy umieszczone w naczyniu z roztworem cytokininy (kinetyny).

Oba zestawy umieszczono w ciemności. Po sześciu dniach stwierdzono, że liście kalarepy umieszczone w naczyniu z wodą zżółkły a ich chloroplasty uległy degeneracji, natomiast liście umieszczone w roztworze cytokininy zachowały żywozieloną barwę i normalnie wykształcone chloroplasty.

Na podstawie przedstawionego opisu sformułuj problem badawczy do tego doświadczenia.

Strony