Napisz w formie jonowej, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie hydrolizy zasadowej 2-bromo-2-metylopropanu. Napisz nazwę systematyczną organicznego produktu tej reakcji.
Alkiny o wzorze ogólnym R−C≡CH (tzw. alkiny terminalne) reagują z amidkiem sodu
(NaNH2), w wyniku czego tworzą acetylenki sodu (R−C≡CNa) zgodnie z równaniem:
R−C≡CH + NaNH2 → R−C≡C−Na+ + NH3
Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2005.
Jeden z izomerycznych alkinów o wzorze sumarycznym C4H6, który umownie nazwano
związkiem I, reaguje z amidkiem sodu. Drugi z izomerycznych alkinów, który umownie
nazwano związkiem II, takiej reakcji nie ulega.
Uzupełnij poniższą tabelę. Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) substancji, która jest organicznym produktem reakcji związku I z amidkiem sodu, oraz wzór półstrukturalny (grupowy) związku II.
Wzór organicznego produktu reakcji związku I z amidkiem sodu
Do probówki I wprowadzono próbkę tristearynianu glicerolu, a do probówki II – próbkę
trioleinianu glicerolu. Następnie do obu probówek dodano wodę bromową i zawartość każdej
probówki wstrząśnięto.
Oceń, czy w obu probówkach zaobserwowano odbarwianie się wody bromowej. Odpowiedź uzasadnij.
Podczas ogrzewania próbki monochloropochodnej pewnego nasyconego węglowodoru
o budowie łańcuchowej z nadmiarem wodnego roztworu wodorotlenku sodu przebiegła
reakcja zilustrowana schematem:
Do otrzymanej mieszaniny poreakcyjnej dodano najpierw wodny roztwór kwasu
azotowego(V) w celu zobojętnienia, a następnie – nadmiar wodnego roztworu azotanu(V)
srebra. W wyniku reakcji opisanej równaniem:
Ag+ + Cl− → AgCl ↓
wytrącił się osad, który odsączono i wysuszono. Masa próbki monochloropochodnej była
równa 0,314 g, a w wyniku opisanych przemian otrzymano 0,574 g stałego chlorku srebra.
Wykonaj obliczenia i zaproponuj jeden wzór półstrukturalny (grupowy) chloropochodnej tego węglowodoru.
Nylon jest syntetycznym tworzywem sztucznym o następującym wzorze ogólnym:
[−NH−(CH2)6−NH−CO−(CH2)4−CO−]n
Powstaje on w wyniku reakcji polikondensacji odpowiedniej diaminy i odpowiedniego kwasu
dikarboksylowego.
31.1. (1 pkt)
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) diaminy oraz kwasu dikarboksylowego, z których to substancji otrzymuje się nylon w reakcji polikondensacji.
Wzór diaminy:
Wzór kwasu dikarboksylowego:
31.2. (1 pkt)
Poniżej wymieniono nazwy związków, które powstają w wyniku kondensacji związków o mniejszych cząsteczkach.
Spośród wymienionych grup wybierz grupę tych związków, w których cząsteczkach powstały w wyniku reakcji kondensacji takie same wiązania, jakie powstają w wyniku kondensacji diaminy i kwasu dikarboksylowego.
Próbkę 0,86 grama pewnego alkanu poddano całkowitemu spaleniu, a cały otrzymany w tej
reakcji tlenek węgla(IV) pochłonięto w wodzie wapiennej, w której zaszła reakcja zgodnie
z równaniem:
CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O
Otrzymany osad ważył po wysuszeniu 6 gramów.
Ustal wzór sumaryczny tego alkanu. W obliczeniach zastosuj wartości masy molowej reagentów zaokrąglone do jedności.
Do określania położenia podwójnego wiązania w cząsteczkach alkenów wykorzystuje się ich
utlenianie, np. za pomocą roztworu KMnO4 w środowisku kwasowym i w podwyższonej
temperaturze. W tych warunkach dochodzi do rozerwania wiązania podwójnego
węgiel – węgiel. W zależności od budowy cząsteczki alkenu mogą powstać kwasy
karboksylowe, ketony lub tlenek węgla(IV).
Z ugrupowania
powstaje keton, z ugrupowania
powstaje kwas, a tlenek węgla(IV) powstaje z ugrupowania
, gdzie R, R1 i R2 oznaczają grupy alkilowe.
Na podstawie: R. Morrison, R. Boyd, Chemia organiczna, Warszawa 1985.
Izomeryczne alkeny A i B utleniano KMnO4 w środowisku kwasowym. W wyniku
przemiany, której uległ alken A, otrzymano jeden organiczny produkt, natomiast w wyniku
utleniania alkenu B powstały dwa związki należące do różnych grup związków organicznych.
W reakcji 1 mola alkenu B z 1 molem wodoru powstaje 2-metylopentan. Alken A występuje
w postaci izomerów geometrycznych cis–trans.
24.1. (0–2)
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) alkenów A i B. Wyjaśnij, dlaczego alken B nie występuje w postaci izomerów geometrycznych cis–trans.
Wzór alkenu A
Wzór alkenu B
Wyjaśnienie:
24.2. (0–1)
Podaj nazwy wszystkich związków organicznych, które powstały w wyniku utleniania alkenów A i B.
Przeprowadzono doświadczenie z udziałem dwóch różnych węglowodorów. W wyniku
dwóch odrębnych reakcji – jednej addycji, a drugiej substytucji – przy użyciu odpowiednich
reagentów jako główny produkt każdej reakcji otrzymano 2-bromopropan.
25.1. (0-2)
Stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, napisz
równania obu reakcji.
Równanie reakcji addycji:
Równanie reakcji substytucji:
25.2. (0-1)
Wyjaśnij, dlaczego głównym produktem reakcji addycji i substytucji jest ta sama
monobromopochodna (2-bromopropan).
