W temperaturze 20°C i pod ciśnieniem 1005 hPa wykonano eksperyment, którego przebieg
przedstawiono na rysunku. W kolbie zaszła reakcja opisana równaniem:
Mg + 2HCl → MgCl2 + H2
W opisanych warunkach eksperymentu reakcja magnezu z kwasem solnym zachodziła bardzo
szybko.
Wymień dwa sposoby zmiany warunków wykonania eksperymentu, w których wyniku
szybkość zachodzącej reakcji będzie mniejsza.
Chlor wypiera mniej reaktywne od niego fluorowce z roztworów ich soli. Reaguje
bezpośrednio z wieloma pierwiastkami, np. glin gwałtownie reaguje z chlorem, a reakcja ta
przebiega zgodnie z równaniem
2Al + 3Cl2 →2AlCl3
Chlor wchodzi w reakcję z wodorotlenkiem sodu. Produktami tej przemiany są m.in. sól
kwasu tlenowego, w której chlor występuje na I stopniu utlenienia, oraz sól kwasu
beztlenowego.
Chlor można otrzymać w wyniku elektrolizy chlorków (np. litowców) i kwasu solnego.
Powstaje on także w wyniku katalitycznego utleniania chlorowodoru tlenem. W laboratorium
chlor uzyskuje się m.in. w reakcji stężonego kwasu solnego z tlenkiem manganu(IV),
zilustrowanej równaniem:
Blaszkę z glinu o masie 10,80 g o odpowiednio przygotowanej powierzchni zanurzono w wodnym
roztworze Cu(NO3)2, utrzymując odpowiednie pH tego roztworu. Po pewnym czasie stwierdzono,
że powierzchnia blaszki znajdująca się w roztworze pokryła się różowym nalotem o metalicznym
połysku, a barwa roztworu stała się mniej intensywna, turkusowa, ale roztwór pozostał klarowny
i nie stwierdzono w nim wytrącenia żadnego osadu. Następnie blaszkę wyjęto z roztworu, osuszono
i ponownie zważono. Jej masa wyniosła 12,17 g. Zaobserwowane zmiany pozwoliły stwierdzić,
że w czasie doświadczenia zachodziła reakcja chemiczna, której przebieg opisuje równanie:
3Cu2+ + 2Al → 3Cu + 2Al3+
Oblicz, ile gramów miedzi wydzieliło się w czasie opisanego doświadczenia.
W temperaturze 25°C sacharoza hydrolizuje w środowisku o odczynie kwasowym, tak że po upływie 192 minut reakcji ulega połowa początkowej ilości disacharydu. Oznacza to, że okres
półtrwania sacharozy w opisanych warunkach jest równy 192 minuty.
Na podstawie: P.W. Atkins, Chemia fizyczna, Warszawa 2001.
Oblicz, po ilu minutach ulegnie hydrolizie w opisanych warunkach 75% początkowej
ilości sacharozy. Wynik podaj w zaokrągleniu do jedności.
Chlor wypiera mniej reaktywne od niego fluorowce z roztworów ich soli. Reaguje
bezpośrednio z wieloma pierwiastkami, np. glin gwałtownie reaguje z chlorem, a reakcja ta
przebiega zgodnie z równaniem
2Al + 3Cl2 →2AlCl3
Chlor wchodzi w reakcję z wodorotlenkiem sodu. Produktami tej przemiany są m.in. sól
kwasu tlenowego, w której chlor występuje na I stopniu utlenienia, oraz sól kwasu
beztlenowego.
Chlor można otrzymać w wyniku elektrolizy chlorków (np. litowców) i kwasu solnego.
Powstaje on także w wyniku katalitycznego utleniania chlorowodoru tlenem. W laboratorium
chlor uzyskuje się m.in. w reakcji stężonego kwasu solnego z tlenkiem manganu(IV),
zilustrowanej równaniem:
MnO2 + 4HCl → MnCl2 + Cl2 + 2H2O
W celu otrzymania chloru przeprowadzono na elektrodach platynowych elektrolizę stopionej
soli sodu (proces I) oraz elektrolizę kwasu solnego (proces II).
Zapisz sumaryczne równania reakcji zachodzących w trakcie obu procesów.
Jodyna to roztwór jodu I2 w etanolu. Aby zwiększyć jego trwałość, dodaje się do niego
niewielką ilość jodku potasu KI. Jodyna jest brunatną cieczą, a stały jodek potasu tworzy
bezbarwne kryształy, przypominające wyglądem sól kuchenną.
Na szalkę wlano kilkanaście kropli jodyny i pozostawiono pod wyciągiem. Po upływie
godziny stwierdzono, że w naczyniu pozostał ciemnobrunatny osad. Po upływie kolejnej
godziny na szalce zauważono jedynie niewielką ilość białego nalotu. Przemiany ilustruje
schemat.
jodyna przemiana I ciemnobrunatny osad przemiana II biały nalot
Wybierz i podkreśl w każdym nawiasie poprawne uzupełnienie poniższych zdań.
Ciemnobrunatny osad to (jod / jodek potasu / stałe składniki jodyny).
Biały nalot to (jod / jodek potasu / stałe składniki jodyny).
Przemiana I, polegająca na (parowaniu etanolu / sublimacji jodu / resublimacji jodu), jest (zjawiskiem fizycznym / reakcją chemiczną).
Przemiana II, polegająca na (parowaniu etanolu / sublimacji jodu / resublimacji jodu), jest (zjawiskiem fizycznym / reakcją chemiczną).
Dimetyloglioksym jest związkiem organicznym o następującym wzorze:
Związek ten jest wykorzystywany w analizie chemicznej między innymi do wykrywania
i określania ilości jonów niklu(II), z którymi tworzy trudno rozpuszczalny w wodzie osad
dimetyloglioksymianu niklu(II) o różowym zabarwieniu. Reakcja ta przebiega zgodnie
z równaniem:
Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna 2. Chemiczne metody analizy ilościowej,
Warszawa 1998, s. 179–181.
