W cząsteczce kwasu askorbinowego (witaminy C) występują dwa enolowe atomy węgla,
czyli atomy węgla o hybrydyzacji sp2 z przyłączonymi grupami hydroksylowymi. Cząsteczka
tego związku zawiera ponadto dwa asymetryczne atomy węgla – o hybrydyzacji sp3
z przyłączonymi czterema różnymi podstawnikami. Poniżej przedstawiono wzór witaminy C,
w którym małymi literami oznaczono poszczególne atomy węgla.
Napisz litery (a–f), którymi oznaczono w powyższym wzorze kwasu askorbinowego
wszystkie enolowe atomy węgla oraz wszystkie asymetryczne atomy węgla.
Punkt izoelektryczny (pI) aminokwasu to wartość pH roztworu, przy której aminokwas
zachowuje się jak cząsteczka obojętna elektrycznie. W punkcie izoelektrycznym aminokwasy
występują głównie w formie jonów obojnaczych. Punkt izoelektryczny kwasu
asparaginowego pI kw. asparaginowego = 2,77, a punkt izoelektryczny waliny pI waliny = 5,96.
Na podstawie: J. Sawicka i inni, Tablice chemiczne, Gdańsk 2004.
Określ, w jakiej dominującej formie (anionu, kationu, jonu obojnaczego) występuje
kwas asparaginowy w roztworze o pH = 5,96, a w jakiej – walina w roztworze o pH =
2,77.
Glicyna (kwas aminoetanowy) zaliczana jest do aminokwasów obojętnych, które
charakteryzują się punktami izoelektrycznymi w zakresie pH 5,0–6,5. Reaguje z kwasami
i zasadami, a w odpowiednich warunkach ulega reakcji kondensacji. Po wprowadzeniu
glicyny do świeżo uzyskanej zawiesiny wodorotlenku miedzi(II) tworzy się rozpuszczalny
w wodzie związek kompleksowy, a powstający roztwór przyjmuje ciemnoniebieskie
zabarwienie.
Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2005.
W wyniku kondensacji glicyny otrzymano peptyd, któremu można przypisać wzór:
Ustal liczbę wiązań peptydowych w cząsteczce tego peptydu.
Świeżo strącony wodorotlenek miedzi(II) stosuje się w chemii organicznej jako odczynnik do
wykrywania określonych grup funkcyjnych i wiązań. W wyniku reakcji związków z tym
odczynnikiem powstają substancje o określonej barwie: rozpuszczalne lub nierozpuszczalne
w wodzie. Poniżej przedstawiono schemat doświadczenia 1., którego wynik pozwala
zidentyfikować niektóre związki organiczne.
Przeprowadzono doświadczenie 2., podczas którego ogrzewano probówki z zawartością
otrzymaną w wyniku doświadczenia 1. W niektórych probówkach zaszła reakcja utleniania
i redukcji, w której wodorotlenek miedzi(II) pełnił funkcję utleniacza.
37.1. (0–1)
Wskaż numery tych probówek.
37.2. (0–1)
Opisz zmianę zachodzącą w tych probówkach podczas opisanej reakcji oraz nazwij
grupę funkcyjną, której obecność wpłynęła na wynik doświadczenia 2.
Opis zmiany:
Nazwa grupy funkcyjnej:
37.3. (0–1)
Napisz równanie ilustrujące opisaną reakcję utleniania dla jednego wybranego związku
organicznego, który utlenił się podczas tego doświadczenia. Związki organiczne
przedstaw w postaci najprostszych wzorów półstrukturalnych (grupowych).
Brom występuje w przyrodzie w postaci mieszaniny dwóch izotopów o masach atomowych
równych 78,92 u i 80,92 u. Średnia masa atomowa bromu jest równa 79,90 u. Pierwiastek ten
w reakcjach utleniania i redukcji może pełnić funkcję zarówno utleniacza, jak i reduktora.
Tworzy związki chemiczne, w których występują różne rodzaje wiązań.
Uzupełnij poniższy tekst, wpisując w odpowiednie miejsca informacje dotyczące
struktury elektronowej atomu bromu i jego stopni utlenienia.
Atom bromu w stanie podstawowym ma konfigurację elektronową , a w powłoce walencyjnej tego atomu znajduje się elektronów. Brom należy do bloku konfiguracyjnego układu okresowego.
Minimalny stopień utlenienia, jaki przyjmuje brom w związkach chemicznych, jest równy , a maksymalny wynosi .
W powłoce walencyjnej atomów (w stanie podstawowym) dwóch pierwiastków, oznaczonych
umownie literami X i Z, tylko jeden elektron jest niesparowany. W obu atomach stan
kwantowo-mechaniczny niesparowanego elektronu opisany jest główną liczbą kwantową
n = 3 i poboczną liczbą kwantową l = 1. Liczba atomowa pierwiastka X jest mniejsza od liczby
atomowej pierwiastka Z.
1.1. (0-1)
Uzupełnij poniższą tabelę – wpisz symbole pierwiastków X i Z, dane dotyczące ich
położenia w układzie okresowym oraz symbol bloku konfiguracyjnego
(energetycznego), do którego należy każdy z pierwiastków.
Podaj maksymalny i minimalny stopień utlenienia, jaki może przyjmować
pierwiastek Z w związkach chemicznych, oraz określ charakter chemiczny tlenku,
w którym pierwiastek Z występuje na najwyższym stopniu utlenienia.
Maksymalny stopień utlenienia:
Minimalny stopień utlenienia:
Charakter chemiczny tlenku pierwiastka Z:
Określ tendencję zmiany (wzrasta, maleje) promienia atomowego i elektroujemności
pierwiastków bloków konfiguracyjnych s i p w grupach układu okresowego
pierwiastków.
W grupie w miarę wzrostu liczby atomowej promień atomowy ,
a elektroujemność .
Brom występuje w przyrodzie w postaci mieszaniny dwóch izotopów o masach atomowych
równych 78,92 u i 80,92 u. Średnia masa atomowa bromu jest równa 79,90 u. Pierwiastek ten
w reakcjach utleniania i redukcji może pełnić funkcję zarówno utleniacza, jak i reduktora.
Tworzy związki chemiczne, w których występują różne rodzaje wiązań.
Ustal i wpisz do tabeli, jaki rodzaj wiązania (kowalencyjne niespolaryzowane,
kowalencyjne spolaryzowane, jonowe) występuje w wymienionych związkach.
