Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg przedstawiono na poniższym schemacie.
Po delikatnym ogrzaniu kolby z mieszaniną reakcyjną zaobserwowano odbarwianie roztworu
w kolbie oraz powstanie białego osadu w probówce.
Uzupełnij poniższy zapis, tak aby przedstawiał on w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła w kolbie podczas przeprowadzonego doświadczenia. Oceń, czy gdyby do opisanego doświadczenia użyto kwasu etanowego zamiast kwasu metanowego, również zaobserwowano by odbarwienie roztworu w kolbie oraz powstanie osadu w probówce. Uzasadnij swoje stanowisko.
Przeanalizuj budowę cząsteczki kwasu winowego ze względu na możliwość wystąpienia stereoizomerii i odpowiedz na poniższe pytanie. Wpisz TAK albo NIE do tabeli i podaj uzasadnienie.
Czy obecność w cząsteczce kwasu winowego dwóch asymetrycznych atomów węgla upoważnia do sformułowania wniosku, że istnieją 4 możliwe odmiany cząsteczki tego kwasu (tzw. stereoizomery)?
Uzasadnienie:
33.2. (0–1)
Uzupełnij poniższe schematy – utwórz wzory w projekcji Fischera dwóch stereoizomerów kwasu winowego będących diastereoizomerami.
W czterech nieopisanych naczyniach znajdują się oddzielnie: tyrozyna (Tyr), glicyna (Gly),
biuret (H2N-CO-NH-CO-NH2) i alanina (Ala). Przeprowadzono doświadczenie, podczas
którego wykonano dwie próby. Podczas pierwszej próby na czterech szkiełkach zegarkowych
umieszczono niewielkie ilości wymienionych substancji i na każdą naniesiono kilka kropli
stężonego wodnego roztworu kwasu azotowego(V). Wynik próby pozwolił na identyfikację
jednej substancji. Podczas drugiej próby sporządzono wodne roztwory trzech pozostałych
substancji i do każdego roztworu dodano świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II). Wynik
próby pozwolił na identyfikację drugiej substancji.
Uzupełnij poniższą tabelę. Podaj nazwę substancji, która została zidentyfikowana po przeprowadzeniu pierwszej próby, oraz nazwę substancji, która została zidentyfikowana po przeprowadzeniu drugiej próby. W każdym przypadku uzasadnij wybór substancji.
W wyniku pewnej odwracalnej reakcji chemicznej z dwóch substratów powstaje jeden
produkt. Przemiana przebiega w fazie gazowej, co oznacza, że oba substraty i produkt są
gazami. Reakcję tę przeprowadzono w zamkniętym reaktorze przy użyciu
stechiometrycznych ilości substratów w różnych temperaturach i pod różnym ciśnieniem.
Na poniższym diagramie przedstawiono, jaki procent objętości mieszaniny poreakcyjnej
w reaktorze stanowiła objętość produktu tej reakcji w zależności od warunków temperatury
i ciśnienia, w jakich przebiegała.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Na podstawie analizy diagramu określ, czy w czasie opisanej reakcji układ oddaje energię do otoczenia, czy przyjmuje ją od otoczenia. Odpowiedź uzasadnij.
W wyniku pewnej odwracalnej reakcji chemicznej z dwóch substratów powstaje jeden
produkt. Przemiana przebiega w fazie gazowej, co oznacza, że oba substraty i produkt są
gazami. Reakcję tę przeprowadzono w zamkniętym reaktorze przy użyciu
stechiometrycznych ilości substratów w różnych temperaturach i pod różnym ciśnieniem.
Na poniższym diagramie przedstawiono, jaki procent objętości mieszaniny poreakcyjnej
w reaktorze stanowiła objętość produktu tej reakcji w zależności od warunków temperatury
i ciśnienia, w jakich przebiegała.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Na podstawie analizy diagramu określ, czy w równaniu stechiometrycznym opisanej reakcji łączna liczba moli substratów jest mniejsza, czy – większa od liczby moli produktu, czy też – równa liczbie moli produktu. Odpowiedź uzasadnij.
Wodór na skalę przemysłową można otrzymać w wyniku konwersji węglowodorów parą
wodną w obecności katalizatorów. W pierwszym etapie powstaje tlenek węgla(II) i wodór.
Drugi etap tego procesu przebiega zgodnie z równaniem:
CO (g) + H2O (g) ⇄ CO2 (g) + H2 (g)
ΔH = – 42 kJ
Na podstawie: H.E. Avery, D.J. Shaw, Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej, Warszawa 1974.
8.1. (0–1)
Określ, jak na stałą równowagi, a – w konsekwencji – na wydajność powyższej reakcji,
wpłynie ogrzewanie mieszaniny reakcyjnej. Odpowiedź uzasadnij.
8.2. (0–1)
Oceń, jak na wydajność przemiany CO w CO2 wpłynie dodawanie większej ilości
drugiego substratu, oraz podaj inny przykład zewnętrznego działania, które odniesie
taki sam skutek.
Wodny roztwór amoniaku ogrzano, a następnie ochłodzono do początkowej temperatury.
Objętość roztworu praktycznie się nie zmieniła, ale jego pH uległo zmianie.
Oceń, jak zmieniło się (wzrosło czy zmalało) pH tego roztworu. Odpowiedź uzasadnij.
Wskaźniki kwasowo-zasadowe to związki chemiczne, które przyjmują różne zabarwienia
w roztworach o różnych odczynach. Barwa roztworu zależy od formy, w jakiej wskaźnik
występuje w roztworze. Dla każdego wskaźnika można określić charakterystyczny zakres pH,
w którym następuje zmiana zabarwienia wskaźnika. Poniżej scharakteryzowano trzy
wskaźniki kwasowo-zasadowe.
Wskaźnik
Zabarwienie wskaźnika w roztworze o pH
Zakres pH zmiany barwy
oranż metylowy
poniżej 3,1 czerwone
powyżej 4,4 żółte
3,1 – 4,4
czerwień bromofenolowa
poniżej 5,2 żółte
powyżej 6,8 czerwone
5,2 – 6,8
fenoloftaleina
poniżej 8,3 brak zabarwienia
powyżej 10,0 malinowe
8,3 – 10,0
Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko: Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa,
Warszawa 2001.
Oceń, czy poniższe zdanie jest prawdziwe. Odpowiedź uzasadnij.
Oranż metylowy w roztworach o odczynie kwasowym barwi się na czerwono, w roztworach
o odczynie obojętnym barwi się na pomarańczowo, a w roztworach o odczynie zasadowym –
na żółto.
W poniższej tabeli przedstawiono wartości rozpuszczalności dwóch związków chemicznych
X i Y w wodzie w różnych temperaturach. Wiadomo, że jeden ze związków jest gazem,
a drugi – ciałem stałym.
Rozpuszczalność, g/100 g H2O
0°C
20°C
40°C
60°C
80°C
związek X
29,6
10,6
5,5
3,3
2,1
związek Y
32,7
55,7
73,2
91,4
109,6
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2003.
Napisz, który związek jest gazem, i uzasadnij swój wybór.
Iloczyn rozpuszczalności Ks soli i wodorotlenków jest stałą równowagi dynamicznej, jaka
ustala się między nasyconym roztworem substancji a jej osadem. W poniższej tabeli
zestawiono wartości iloczynu rozpuszczalności trzech trudno rozpuszczalnych w wodzie soli
srebra w temperaturze 298 K.
Wzór soli
Wyrażenie na iloczyn rozpuszczalności
Wartość iloczynu rozpuszczalności
AgCl
Ks(AgCl) = [Ag+] ⋅ [Cl−]
1,6 ⋅ 10−10
AgBr
Ks(AgBr) = [Ag+] ⋅ [Br−]
7,7 ⋅ 10−13
AgI
Ks(AgI) = [Ag+] ⋅ [ I−]
1,5 ⋅ 10−16
W probówce umieszczono 3 cm3 wodnego roztworu azotanu(V) srebra o stężeniu 0,1 mol ⋅ dm −3 . Następnie przygotowano trzy odczynniki:
wodny roztwór chlorku potasu o stężeniu 0,1 mol ⋅ dm−3
wodny roztwór bromku potasu o stężeniu 0,1 mol ⋅ dm−3
Wybierz odczynnik, którego dodanie do roztworu azotanu(V) srebra w ilości stechiometrycznej spowoduje, że stężenie jonów Ag+ w roztworze po reakcji będzie najmniejsze. Uzupełnij schemat doświadczenia – wpisz nazwę wybranego odczynnika. Uzasadnij swój wybór.
