1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 13. (2 pkt)

Choroby człowieka Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W krajach ekonomicznie rozwiniętych przyczyną wielu zgonów są choroby układu krążenia. Najczęstszą i najgroźniejszą z nich jest miażdżyca tętnic (arterioskleroza), której następstwem są np. zawał serca oraz udar mózgu.

Spośród wymienionych czynników (A–E) wybierz dwa, które nie podnoszą ryzyka wystąpienia chorób będących następstwem miażdżycy.

  1. Nałogowe palenie tytoniu.
  2. Niskie ciśnienie tętnicze.
  3. Nadmierny stres, napięcie emocjonalne.
  4. Dieta bogata w tłuszcze rybne i roślinne.
  5. Mała aktywność fizyczna i siedzący tryb życia.

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W wyniku podniesienia się temperatury ciała powyżej temperatury właściwej dla organizmu włączają się mechanizmy mające na celu ochłodzenie ciała i spadek jego temperatury.

Spośród wymienionych poniżej mechanizmów, wybierz dwa, które prowadzą do obniżenia temperatury ciała.

  1. Dreszcze wywołane mimowolnymi skurczami mięśni.
  2. Rozszerzanie średnicy naczyń krwionośnych w skórze.
  3. Podwyższona aktywność mięśniowa.
  4. Podwyższenie poziomu metabolizmu.
  5. Zwiększone wydzielanie potu przez gruczoły potowe.

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schematach A i B przedstawiono dwie wady wzroku człowieka i sposoby ich korygowania.

Oceń prawdziwość stwierdzeń zamieszczonych w tabeli i wpisz w odpowiednich miejscach literę P (prawda) lub F (fałsz).

P/F
1. Na schemacie A przedstawiono krótkowzroczność, której przyczyną jest zbyt krótka odległość między soczewką a siatkówką oka.
2. W przypadku przedstawionym na schemacie A zastosowano soczewkę skupiającą po to, aby promienie świetlne nie skupiały się za siatkówką oka.
3. Na schemacie B przedstawiono korekcję dalekowzroczności, której przyczyną jest zbyt duża siła skupiająca soczewki oka.
4. W przypadku przedstawionym na schemacie B promienie świetlne przed zastosowaniem szkła korekcyjnego skupiały się przed siatkówką oka.

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 5. (1 pkt)

Układ oddechowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Objętość powietrza, które dostaje się do płuc przy spokojnym wdechu lub zostaje usunięte podczas spokojnego wydechu, to ok. 500 ml powietrza określanego jako pojemność oddechowa. Dodatkowa objętość powietrza, którą można jeszcze pobrać wykonując głęboki wdech, wypełnia pojemność zapasową wdechową wynoszącą ok. 2500 ml, a wykonując głęboki wydech można jeszcze usunąć ok. 1000 ml z pojemności rezerwowej wydechowej. Powietrze, które nie daje się usunąć z płuc po wykonaniu najgłębszego wydechu, to tzw. powietrze zalegające (ok. 1200 ml). Wszystkie te pojemności tworzą razem pojemność całkowitą płuc. Pojemność życiowa płuc nie obejmuje powietrza zalegającego.

Do poniższych określeń pojemności płuc przyporządkuj ich objętości oznaczone na schemacie literami A–F.

I pojemność oddechowa
II pojemność zapasowa wdechowa
III pojemność życiowa

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Układ rozrodczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Przyporządkuj do symboli literowych, którymi oznaczono narządy rozrodcze męskie (A–C), odpowiednie cyfry wybrane spośród 1–4, którymi oznaczono ich funkcje.

Narząd Funkcja
A. Jądro 1. Wytwarzanie wydzieliny, zapewniającej optymalne środowisko dla plemników.
B. Najądrze 2. Wprowadzanie nasienia do narządów płciowych kobiety.
C. Gruczoł krokowy (prostata) 3. Zapewnienie warunków dla procesu dojrzewania plemników.
4. Wytwarzanie plemników i synteza androgenów.

A.
B.
C.

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 13. (2 pkt)

Układ immunologiczny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono makrofaga i jego udział w powstawaniu reakcji obronnej organizmu podczas infekcji bakteryjnej.

a)Podkreśl rodzaj odporności, w którym bezpośrednio uczestniczy makrofag.
  1. komórkowa
  2. humoralna
b)Przyporządkuj kolejne etapy reakcji obronnej, oznaczone na schemacie cyframi I i II, do roli makrofaga w powstawaniu tej reakcji.

A. Makrofag prezentuje antygen .
B. Makrofag fagocytuje antygen .

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Układ wydalniczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Układ wydalniczy, pełniąc funkcję osmoregulacyjną, usuwa nadmiar wody i różnych substancji pochodzących z przemian metabolicznych. Współdziała też w utrzymaniu odpowiedniej ilości składników mineralnych, których nadmiar lub niedobór w organizmie może powodować choroby.
W tabeli przedstawiono dobowe wydalanie niektórych składników moczu człowieka.

Składnik moczu Wydalanie (g/dobę)
Woda 600-2500
Mocznik 33,0
Chlorki 7,0
Sód 6,0
Potas 2,5
Siarczany 2,0
Fosforany 1,7
Kreatynina 1,0
Amoniak 0,7
Kwas moczowy 0,6
Wapń 0,2
Magnez 0,2

Wypisz z tabeli nazwy czterech substancji wydalanych w moczu człowieka, które są produktami przemian związków azotowych.

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących procesu widzenia są prawdziwe, a które fałszywe? Wstaw literę P obok informacji prawdziwych lub literę F obok informacji fałszywych.

P/F
A. Za widzenie w nocy i w dzień odpowiedzialne są obydwa rodzaje komórek receptorowych siatkówki – czopki i pręciki.
B. Daltonizm jest spowodowany brakiem lub nieprawidłowym działaniem niektórych rodzajów czopków.
C. Ustawienie oczu z przodu głowy człowieka zapewnia mu znacznie szersze pole widzenia, niż zwierzętom mającym oczy po bokach głowy.
D. Prawidłowe widzenie zależy nie tylko od prawidłowo działających oczu, ale także od prawidłowej analizy informacji w mózgu, które zostały odebrane przez oko.

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (2 pkt)

Oddychanie komórkowe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących fizjologii oddychania są prawdziwe, a które fałszywe? Wstaw literę P obok informacji prawdziwych lub literę F obok informacji fałszywych.

P/F
A. Oddychanie to proces, w którym organizm uzyskuje energię do przeprowadzania procesów życiowych.
B. W komórkach organizmu człowieka może zachodzić oddychanie tlenowe i beztlenowe.
C. Jedynym substratem oddychania wewnątrzkomórkowego jest glukoza.
D. Ostatecznymi produktami zarówno oddychania tlenowego, jak i beztlenowego są zawsze ATP, H2O i CO2.

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 4. (2 pkt)

Układ krążenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono obraz krwi w organizmie biorcy po transfuzji. Widoczne są erytrocyty dawcy zaglutynowane przez aglutyniny biorcy. Dawca ma grupę krwi B.

a)Jaką grupę krwi może mieć biorca? Wybierz dwie poprawne odpowiedzi spośród zaproponowanych poniżej.
  1. grupa krwi A
  2. grupa krwi B
  3. grupa krwi AB
  4. grupa krwi 0
b)Uzasadnij swój wybór.

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 2. (2 pkt)

Skład organizmów Tkanki zwierzęce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Tkanka chrzęstna utworzona jest z owalnych komórek z wyraźnie widocznym jądrem komórkowym. Komórki występują pojedynczo lub w skupieniach po kilka w substancji pozakomórkowej, której głównymi składnikami są włókna kolagenowe i elastynowe (sprężyste). Obecność tych włókien ma decydujący wpływ na mechaniczne właściwości tkanki chrzęstnej.

a)Wybierz spośród podanych poniżej grup związków organicznych tę grupę, do której należy kolagen.
  1. węglowodany
  2. tłuszcze
  3. białka
b)Podaj właściwość, jaką kolagen nadaje tkance chrzęstnej.

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 25. (1 pkt)

Choroby człowieka Genetyka - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Choroby genetyczne mogą być spowodowane zarówno przez geny recesywne, jak i przez geny dominujące, mające swoje loci w autosomach lub chromosomach płci.

Podkreśl nazwę choroby, która jest warunkowana allelem recesywnym sprzężonym z płcią.

fenyloketonuria       choroba Huntingtona       hemofilia       mukowiscydoza       anemia sierpowata

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W organizmie człowieka występują dwa rodzaje kwasów nukleinowych DNA i RNA. Wśród RNA rozróżniamy jeszcze, w zależności od funkcji i struktury, trzy podstawowe rodzaje RNA: rRNA, mRNA i tRNA.

Dokończ zdania 1–4 opisujące proces biosyntezy białka – wpisz w wyznaczone miejsca skrótowce odpowiednich kwasów nukleinowych biorących w niej udział.

  1. Przechowywanie informacji genetycznej o budowie białka – .
  2. Przeniesienie informacji genetycznej o budowie białka z jądra komórkowego do cytozolu – .
  3. Odczytanie informacji genetycznej o budowie białka i transport aminokwasów do jego syntezy – .
  4. Składnik struktury komórkowej, na której odbywa się synteza białka – .

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Układ hormonalny Układ kostny i mięśniowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Niedobór wapnia w organizmie człowieka może wynikać m.in. z długotrwałego zmniejszonego dostarczania tego pierwiastka wraz z pokarmem lub ze złego wchłaniania wapnia w jelicie. Hipokalcemią określa się zbyt niskie stężenie wapnia we krwi, czyli spadek jego zawartości w surowicy poniżej 2,25 mmol/l. Objawami hipokalcemii mogą być tężyczka, czyli nadmierna pobudliwość mięśni do skurczu, niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca. Zmniejszone spożycie wapnia stosunkowo rzadko prowadzi do objawów hipokalcemii, gdyż organizm ma jego zapasy zdeponowane w kościach. Z kolei odpowiednie przyjmowanie tego pierwiastka z pokarmem nie zabezpiecza organizmu przed hipokalcemią, ponieważ stężenie wapnia we krwi jest regulowane hormonalnie.

Na podstawie: W. Jakubas-Kwiatkowska, A. Błachowicz, E. Franek, Hipokalcemia w praktyce klinicznej – przyczyny, objawy i leczenie, „Choroby Serca i Naczyń” nr 4, 2005.
a)Wybierz i zaznacz nazwę hormonu, którego niedobór w organizmie może być przyczyną hipokalcemii.
  1. kortyzol
  2. kalcytonina
  3. parathormon
  4. trijodotyronina
b)Wyjaśnij, uwzględniając procesy związane z utrzymaniem homeostazy, dlaczego długotrwałe zmniejszone dostarczanie wapnia z pokarmem przez osobę dorosłą może prowadzić do osłabienia jej kości.

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (1 pkt)

Układ hormonalny Układ rozrodczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Jedną z funkcji jąder jest wydzielanie męskiego hormonu płciowego – testosteronu, który odgrywa ważną rolę w wielu procesach życiowych człowieka.

Oceń, czy poniższe informacje dotyczące roli testosteronu w organizmie człowieka są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Determinuje płeć genotypową rozwijającego się płodu. P F
2. W okresie dojrzewania u chłopców wpływa na zmianę barwy głosu. P F
3. Poprzez pobudzanie syntezy białek wpływa na wzrost masy narządów rozrodczych, mięśni i kości. P F

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (2 pkt)

Układ rozrodczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono budowę układu wydalniczego i rozrodczego mężczyzny.

Do podanych nazw narządów męskiego układu rozrodczego (A–D) przyporządkuj spośród 1. –5. po jednej funkcji pełnionej przez te narządy. Wpisz odpowiednie numery w wyznaczone miejsca.

Narząd

  1. najądrze
  2. nasieniowód
  3. cewka moczowa
  4. kanaliki nasienne jąder

Funkcja

  1. transport plemników
  2. wyrzut nasienia poza organizm (ejakulacja)
  3. wytwarzanie plemników
  4. dojrzewanie i krótkotrwałe gromadzenie plemników
  5. wytwarzanie androgenów

A.
B.
C.
D.

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Tkanki zwierzęce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono budowę układu wydalniczego i rozrodczego mężczyzny.

Komórki nabłonkowe wyścielające kanaliki kręte I rzędu w nefronach zawierają liczne mitochondria, a od strony światła kanalika zaopatrzone są w mikrokosmki.

W poniższych zdaniach podkreśl w nawiasach właściwe określenia tak, aby powstały informacje prawdziwe.

  1. Liczne mitochondria dostarczają energię do procesów (aktywnego transportu / dyfuzji) glukozy i aminokwasów z moczu pierwotnego do komórek kanalika.
  2. Mikrokosmki (zwiększają / zmniejszają) powierzchnię resorpcji i sekrecji kanalika.

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Układ wydalniczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono budowę układu wydalniczego i rozrodczego mężczyzny.

a)Uzupełnij poniższy schemat ilustrujący drogę wody w układzie wydalniczym człowieka. Wpisz w wyznaczone miejsca określenia wybrane spośród wymienionych.

moczowód       nasieniowód       kanalik kręty I rzędu       kanalik zbiorczy

Torebka Bowmana → → pętla Henlego → kanalik kręty II rzędu → → miedniczka nerkowa → → pęcherz moczowy → cewka moczowa.

b)Oceń, czy poniższe informacje dotyczące wydalania moczu z organizmu człowieka są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Mocz wytwarzany przez nerki stale spływa do pęcherza moczowego, a odpływa okresowo przez cewkę moczową. P F
2. Wnętrze pęcherza wyściela pofałdowana błona śluzowa, pod którą znajduje się warstwa mięśni gładkich, co umożliwia rozciąganie pęcherza. P F
3. Zwieracz cewki moczowej, zbudowany z mięśnia gładkiego, kontroluje wyrzut moczu na zewnątrz organizmu. P F

Strony