Podaj nazwy występujących wśród zwierząt zależności międzygatunkowych opisanych w tekście I i II.
I. W latach pięćdziesiątych XX wieku na Wyspach Komandorskich leżących na Oceanie
Spokojnym bardzo licznie występował piesiec. Dwadzieścia lat później zanotowano nagły
spadek liczebności pieśców, co było związane z pojawieniem się świerzbu na wyspie.
Świerzb wywoływany był przez roztocza, które zostały przywleczone na te wyspy przez psy
towarzyszące żeglarzom.
II. Pod koniec XIX wieku do Kalifornii został przywleczony z Australii krewniak mszyc - owad czerwiec biały, który wysysał soki roślinne z owoców cytrusowych. W celu ratowania
drzew cytrusowych sprowadzono do Kalifornii kilkaset okazów biedronki rodolii zjadającej
czerwce. Wzrost populacji biedronki odbył się w tak szybkim tempie, że wkrótce zanotowano
znaczący spadek liczebności populacji czerwca białego.
Na podstawie: A. S. Pullin, Biologiczne podstawy ochrony przyrody, przekł. pod red. J. WeineraWyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005
Organizmy tworzące biocenozę powiązane są ze sobą różnymi zależnościami. Mogą to być
zależności pośrednie, polegające na oddziaływaniu organizmów na siebie poprzez
modyfikację biotopu, np. zmianę mikroklimatu. Inny rodzaj zależności to zależności
bezpośrednie, np. kiedy organizmy konkurują lub współpracują ze sobą.
Allelopatia jest formą konkurencji międzygatunkowej i polega na wydzielaniu przez rośliny
i mikroorganizmy substancji ograniczających wzrost oraz rozwój innych gatunków,
np. korzenie owsa wytwarzają substancję, która hamuje kiełkowanie nasion pszenicy.
Na podstawie powyższych informacji zaznacz właściwe dokończenie zdania opisującego allelopatię.
Zdarza się, że w biocenozie pojawia się populacja nowego gatunku (II) o podobnych
wymaganiach życiowych, jak istniejąca już w tej biocenozie populacja gatunku I. Populacja
gatunku II jest bardziej prężna ekologicznie. Może to doprowadzić do wymarcia populacji
gatunku I, podczas gdy populacja II nadal rozwija się.
Na rysunku przedstawiono fragmenty krzywych ilustrujących zmiany liczebności populacji I i II w tej biocenozie.
a)
Dokończ powyższy szkic wykresu, tak aby przedstawiał zmiany liczebności populacji gatunku I i II zgodnie z opisem w tekście. Przyjmij, że do momentu oznaczonego na rysunku literą A populacja gatunku I wymiera, a populacja gatunku II osiąga względnie stałą liczebność.
b)
Oznacz krzywe na rysunku i podaj nazwę zależności, która zaistniała między populacjami tych gatunków.
U większości gatunków lądowych roślin naczyniowych występuje współżycie systemu
korzeniowego z grzybnią niektórych gatunków grzybów zwane mikoryzą.
Na schemacie przedstawiono wpływ mikoryzy na wzrost siewek trawy Festuca ovina,
w zależności od nawożenia azotowo-fosforowego (N + P).
Na podstawie wykresu podaj, w jakich warunkach uprawy Festuca ovina jest najbardziej widoczny wpływ mikoryzy na przyrost roślin.
Niszę ekologiczną gatunku określają dwie grupy czynników: biotyczne i abiotyczne. Czynniki
ograniczające zawężają niszę ekologiczną gatunku. Kiedy eksperymentalnie uprawiano
oddzielnie dwa gatunki przytulii – hercyńską i szorstkoowockową na glebie kwaśnej
i zasadowej, każdy z nich dobrze rósł na obu typach gleb. Wysianie ich na wspólnym
stanowisku spowodowało, że na glebie kwaśnej przytulia hercyńska wypierała
szorstkoowockową, natomiast na glebie zasadowej szorstkoowockowa eliminowała
hercyńską.
a)
Na podstawie tekstu podaj czynnik ograniczający, który spowodował zawężenie nisz ekologicznych dwóch gatunków przytulii uprawianych na wspólnym stanowisku.
b)
Podaj, jaki zakres tolerancji ekologicznej (wąski czy szeroki) reprezentują oba gatunki przytulii w stosunku do odczynu gleby. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
Spośród pierwiastków niezbędnych do życia roślin najbardziej deficytowym dla roślin
okrytonasiennych jest azot. Jego głównym rezerwuarem jest atmosfera, gdzie występuje on
w formie cząsteczkowej, ale w tej postaci potrafią go wykorzystać tylko nieliczne rośliny.
Przez większość roślin azot jest pobierany z gleby.
Wyjaśnij, na czym polega każdy ze wskazanych w tekście sposobów pozyskiwania azotu przez rośliny okrytonasienne.
