Zadania maturalne z biologii

1221

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Akomodacja oka jest związana ze zmianą krzywizny soczewki. Soczewka oka może stawać się bardziej płaska lub bardziej kulista, a jej zdolność skupiania promieni świetlnych może się zmniejszać lub zwiększać.
Określ, w jaki sposób zmienia się kształt soczewki podczas przenoszenia wzroku z przedmiotów bliskich na przedmioty odległe.

1222

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj/wymień

Człowiek jest przedstawicielem strunowców (Chordata), lecz większość cech świadczących o przynależności do tego typu zwierząt występuje u człowieka jedynie w okresie zarodkowym.

Wymień dwie cechy charakterystyczne dla budowy strunowców, pojawiające się podczas rozwoju zarodkowego człowieka.

1223

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Na schemacie przedstawiono wpływ światła na wzrost podliścieniowej części łodygi zarodkowej – hipokotyla.
Badanie przeprowadzono na dwóch grupach takich samych siewek gorczycy. Jedna grupa siewek gorczycy została umieszczona w ciemności, a druga – na świetle.

Sformułuj wniosek dotyczący wpływu światła na wzrost hipokotyla siewek gorczycy.

1224

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Uporządkuj we właściwej kolejności wymienione poniżej etapy powstawania wrażeń słuchowych. Wpisz w tabelę numery 2–5.

Etap	Numer
Drganie błony okienka owalnego oraz drganie płynu wypełniającego wnętrze ślimaka.
Ruchy rzęsek komórek narządu Cortiego i powstanie impulsu nerwowego.
Przenoszenie drgań błony bębenkowej na drgania kosteczek słuchowych.
Przewodzenie fali dźwiękowej przez przewód słuchowy.	1
Dotarcie impulsów nerwowych do ośrodka słuchu.

1225

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (2 pkt)

Kręgowce - pozostałe Podaj/wymień

Na rysunkach przedstawiono przedstawicieli różnych gromad kręgowców.
Uwaga: Nie zachowano proporcji wielkości zwierząt.

Wpisz poniżej wszystkie numery, którymi na rysunkach oznaczono kręgowce

a)	należące do owodniowców:

b)	stałocieplne:

1226

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (2 pkt)

Fizjologia roślin Oddychanie komórkowe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przechowywanie ziarna zbóż wymaga zachowania odpowiednich warunków. Nasiona zbóż przechowuje się w stanie suchym, w pomieszczeniach zabezpieczonych przed wilgocią. W takich warunkach ich oddychanie jest ograniczone.

a)	Wyjaśnij, dlaczego przechowywanie nasion zbóż w suchych pomieszczeniach skutkuje ograniczeniem ich procesu oddychania.

b)	Wyjaśnij, dlaczego nasilenie procesu oddychania w przechowywanych ziarnach zbóż jest zjawiskiem niekorzystnym z gospodarczego punktu widzenia.

1227

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Jelito cienkie jest najdłuższym odcinkiem przewodu pokarmowego człowieka. Treść pokarmowa docierająca do jelita cienkiego jest w nim przesuwana i w tym czasie podlega procesom trawienia chemicznego, a strawione składniki pokarmowe są wchłaniane do nabłonka jelita, skąd są przekazywane do naczyń krwionośnych lub limfatycznych.

Podaj po jednym przykładzie cech budowy jelita, które są przystosowaniem do:

przesuwania treści pokarmowej ,
trawienia pokarmu ,
wchłaniania strawionych składników pokarmowych .

1228

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (1 pkt)

Ssaki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono dane dotyczące średniej zawartości mioglobiny w mięśniach szkieletowych wybranych ssaków lądowych oraz tych ssaków wodnych, które całe życie lub jego większość spędzają w toni wodnej, aktywnie pływając i nurkując.

Ssak	Zawartość mioglobiny [g/kg masy mięśniowej]
szczur	3,0
człowiek	6,0
pies	6,7
delfin butlonosy	32,5
morświn	41,0
foka pospolita	52, 1

Na podstawie: K. Schmidt-Nielsen, Fizjologia zwierząt. Adaptacje do środowiska, Warszawa 1997.

Wyjaśnij, uwzględniając rolę mioglobiny, związek dużej zawartości mioglobiny w mięśniach wymienionych ssaków wodnych ze środowiskiem i trybem ich życia.

1229

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (1 pkt)

Tkanki roślinne Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Wiele produktów przemiany materii rośliny wydzielają do środowiska zewnętrznego przez odpowiednie struktury.

Zaznacz poniżej właściwe dokończenie zdania.

Wydzielanie do środowiska zewnętrznego olejków zapachowych u pelargonii albo parzącego kwasu mrówkowego u pokrzywy odbywa się przez

aparaty szparkowe.
miodniki.
włoski wydzielnicze.
wypotniki (hydatody).

1230

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Układ krążenia Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Tłuszcze, które są nierozpuszczalne w wodzie, krążą we krwi człowieka w postaci związanej z białkami jako lipoproteiny. Do najważniejszych lipoprotein biorących udział w transporcie cholesterolu w naszym organizmie należą lipoproteiny o wysokiej gęstości (HDL), określane mianem „dobrego cholesterolu”, i lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL), zwane „złym cholesterolem”.
Na schemacie przedstawiono dwa modele (X i Y) lipoprotein transportujących cholesterol w obwodowych naczyniach krwionośnych.

a)	Określ, który z przedstawionych na schemacie modeli lipoprotein (X czy Y), jest ilustracją HDL. Odpowiedź uzasadnij.

b)	Podaj przykład zalecenia dotyczącego sposobu odżywiania się dla osoby, u której stwierdzono podwyższony poziom LDL i zbyt niski poziom HDL we krwi.