Zadania maturalne z biologii

1321

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 35. (1 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Poniżej podano przykłady działań, dzięki którym może być chroniona różnorodność biologiczna.

Zaznacz działanie odnoszące się do ochrony biernej. Odpowiedź uzasadnij.

Powstrzymywanie sukcesji naturalnej zbiorowisk półnaturalnych.
Przywracanie odpowiednich warunków zmienionych np. rolniczo, siedlisk.
Regularne obserwacje zbiorowisk na określonych obszarach i ocena ich stanu.
Wspomaganie odnowy populacji ginących gatunków, np. przez ich restytucję.

Uzasadnienie

1322

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (1 pkt)

Układ powłokowy Podaj/wymień

Tkanka tłuszczowa jest utworzona z komórek gromadzących tłuszcz. Jej główną funkcją jest magazynowanie substratów energetycznych. Występuje w różnych miejscach organizmu, więc spełnia też inne funkcje.

Podaj przykład miejsca występowania tkanki tłuszczowej w organizmie człowieka i funkcję tej tkanki związaną z podaną lokalizacją, inną niż magazynowanie substratów energetycznych.

1323

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (1 pkt)

Skład organizmów Podaj/wymień

Na schemacie wyróżniono ramką wiązanie chemiczne, typowe dla jednej z podstawowych grup związków organicznych, z których zbudowane są organizmy.

Podaj nazwę wiązania chemicznego wskazanego na schemacie oraz nazwę grupy związków organicznych, w których ono występuje.

Nazwa wiązania Występowanie

1324

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 1. (3 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Mitochondria to centra energetyczne komórki. Ich liczba w komórkach różnych tkanek jest różna. W pojedynczej komórce organizmu człowieka przeciętnie występuje od kilkuset do kilku tysięcy mitochondriów, np. w komórkach wątroby jest ich około 1000–2000.

a)	Wyjaśnij, dlaczego mitochondria nazywa się „centrami energetycznymi komórki”.

b)	Określ, od czego zależy liczba mitochondriów w komórce.

c)	Uzasadnij, że brak mitochondriów w erytrocytach jest przystosowaniem budowy tych komórek do transportu tlenu.

1325

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Tkanki zwierzęce Podaj/wymień

Na rysunkach przedstawiono trzy typy nabłonków występujących w organizmie człowieka.

Podaj dwie cechy wspólne dla tych nabłonków, widoczne na rysunku, ale inne niż obecność lub umiejscowienie jądra w komórkach.

1326

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 2. (1 pkt)

Tkanki roślinne Podaj/wymień

Po zakończeniu wzrostu komórki roślinne się różnicują. W trakcie tego procesu jest budowana wtórna ściana komórkowa, w skład której mogą wchodzić różne substancje wpływające na właściwości ściany komórkowej, takie jak kutyna, lignina lub suberyna.

Podkreśl nazwy tych tkanek roślinnych, których przystosowanie do pełnionej funkcji polega na obecności ścian komórkowych zbudowanych głównie z ligniny.

drewno, korek, kolenchyma, łyko, miazga, sklerenchyma

1327

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 2. (1 pkt)

Budowa i funkcje komórki Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W tabeli przedstawiono efekty obserwowane w komórce roślinnej umieszczanej w roztworach o różnym stężeniu.

Uzupełnij brakujące w tabeli informacje oraz dorysuj groty dwóm strzałkom, tak aby odzwierciedlały kierunek przepływu wody.

1328

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 2. (1 pkt)

Tkanki zwierzęce Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunkach przedstawiono trzy rodzaje nabłonków jednowarstwowych występujących w różnych narządach organizmu człowieka.

Zaznacz rodzaj nabłonka, z którego zbudowane są ściany pęcherzyków płucnych, i wykaż związek budowy tego nabłonka z jego funkcją w tych pęcherzykach.

1329

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 2. (2 pkt)

Tkanki zwierzęce Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W warstwie twórczej naskórka dochodzi najpierw do intensywnej produkcji komórek, w których następnie powoli odkłada się białko, bardzo odporne na działanie różnych czynników. Wypełnia ono komórki, które tworzą zrogowaciałą warstwę naskórka.

a)	Zaznacz nazwę białka opisanego w tekście.

kolagen
keratyna
elastyna
kreatyna

b)	Przedstaw, w jaki sposób z żywych komórek warstwy twórczej naskórka powstają martwe komórki jego wierzchniej warstwy.

1330

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 3. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Płynność błony to zdolność lipidów i białek błonowych do przemieszczania się w obrębie płaszczyzny dwuwarstwy. Stopień płynności jest czynnikiem istotnym dla funkcji błony i musi być utrzymany w określonych granicach. Na schemacie przedstawiono model budowy błony komórkowej komórki zwierzęcej.

a)	Określ, którą cyfrą (1 czy 2) oznaczono na schemacie zewnętrzną przestrzeń komórki. Odpowiedź uzasadnij.

b)	Podaj, który ze związków chemicznych budujących błonę komórkową, poza obecnymi w fosfolipidach kwasami tłuszczowymi, powoduje zmniejszenie jej płynności.