1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z chemii

Systematyka związków nieorganicznych

Oto lista zadań maturalnych z danego działu chemii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.

Przejdź do wyszukiwarki zadań

 

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Tlenki Hybrydyzacja orbitali i kształt cząsteczek Narysuj/zapisz wzór

Krzem ulega reakcji z roztworami wodorotlenków litowców, w wyniku czego tworzy krzemiany litowców o wzorze ogólnym Me2SiO3. Krzem tworzy z wodorem związki zwane silanami, których struktura jest analogiczna do struktury węglowodorów nasyconych i wyraża się ogólnym wzorem SinH2n + 2. Cząsteczka najprostszego silanu zawiera jeden atom krzemu. Wszystkie silany są nietrwałe w obecności tlenu – ich pary zapalają się w zetknięciu z powietrzem.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Napisz wzór sumaryczny najprostszego silanu. Określ typ hybrydyzacji walencyjnych orbitali atomowych atomu krzemu w cząsteczce tego związku.

Wzór:     Typ hybrydyzacji:

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 20. (1 pkt)

Tlenki Napisz równanie reakcji

Krzem ulega reakcji z roztworami wodorotlenków litowców, w wyniku czego tworzy krzemiany litowców o wzorze ogólnym Me2SiO3. Krzem tworzy z wodorem związki zwane silanami, których struktura jest analogiczna do struktury węglowodorów nasyconych i wyraża się ogólnym wzorem SinH2n + 2. Cząsteczka najprostszego silanu zawiera jeden atom krzemu. Wszystkie silany są nietrwałe w obecności tlenu – ich pary zapalają się w zetknięciu z powietrzem.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

Napisz w formie jonowej równanie reakcji krzemu z zasadą sodową.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (3 pkt)

Roztwory i reakcje w roztworach wodnych - ogólne Związki kompleksowe Napisz równanie reakcji Zaprojektuj doświadczenie Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Kwas szczawiowy (etanodiowy) to najprostszy kwas dikarboksylowy o wzorze sumarycznym H2C2O4. Szczawian magnezu MgC2O4 jest bezbarwnym krystalicznym ciałem stałym, które trudno rozpuszcza się w wodzie. Kationy magnezu mają zdolność tworzenia z anionami szczawianowymi jonów kompleksowych o wzorze [Mg(C2O4)2]2–. Sole zawierające ten jon są rozpuszczalne w wodzie.
W poniższej tabeli przedstawiono informacje o rozpuszczalności w wodzie szczawianów wybranych metali w temperaturze pokojowej.

CaC2O4 Na2C2O4 K2C2O4 BaC2O4
praktycznie nierozpuszczalny rozpuszczalny rozpuszczalny praktycznie nierozpuszczalny

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa, Warszawa 2001 oraz W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.

14.1. (0-1)

Sformułuj hipotezę na temat zachowania szczawianu magnezu w kontakcie z roztworem zawierającym jony szczawianowe. Uwzględnij wytrącanie lub roztwarzanie związków magnezu.

14.2. (0-1)

Zaprojektuj doświadczenie, którego przebieg potwierdzi sformułowaną hipotezę. Uzupełnij poniższy schemat − wpisz wzory soli wybranych spośród następujących:

  • CaC2O4
  • K2C2O4
  • MgCl2
  • MgCO3

14.3. (0-1)

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodzących w czasie doświadczenia.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 21. (2 pkt)

Związki kompleksowe Napisz równanie reakcji

Do 200 gramów wodnego roztworu chlorku glinu o stężeniu 15% (w procentach masowych) dodawano porcjami wodny roztwór wodorotlenku sodu zawierający 32 gramy NaOH, który całkowicie przereagował. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym schemacie.

Zapisz, w formie jonowej skróconej, równania wszystkich reakcji zachodzących podczas tego doświadczenia, jeżeli produktem jednej z nich jest jon kompleksowy, w którym glin ma liczbę koordynacyjną równą 4. Równania reakcji zapisz w kolejności, w jakiej zachodzą poszczególne procesy.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 19. (2 pkt)

Sole Napisz równanie reakcji Zaprojektuj doświadczenie

Sole można otrzymać między innymi w reakcjach:

  1. tlenków metali z kwasami
  2. metali z kwasami
  3. wodorotlenków z kwasami.

19.1. (0−1)

Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli otrzymać rozpuszczalne w wodzie sole metodą 1. (probówka I), metodą 2. (probówka II) i metodą 3. (probówka III). Na schemacie doświadczenia wpisz wzory użytych odczynników wybranych spośród:

Ag (s)     HCl (aq)     Al (s)     CaO (s)     H2SO4 (rozc.)     Cu(OH)2 (s)

Schemat doświadczenia:

19.2. (0−1)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji przebiegającej w probówce III.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 14. (2 pkt)

Sole Narysuj/zapisz wzór

W roztworze wodnym znajdują się kationy: Ba2+, Ag+ i Mg2+ oraz towarzyszące im aniony. Kationy te można wydzielić z roztworu za pomocą reakcji strąceniowych, stosując odpowiednie odczynniki w takiej kolejności, aby jeden odczynnik wytrącał z roztworu w postaci nierozpuszczalnej soli tylko jeden kation. Po przesączeniu osadu, używając innego odczynnika, można wytrącić z przesączu sól zawierającą kolejny kation.

14.1. (0−1)

Wpisz do tabeli wzory odczynników, których użycie pozwoli w trzech etapach (I, II i III) wytrącić kolejno z roztworu w postaci nierozpuszczalnych soli kationy w nim zawarte. Odczynniki wybierz spośród wymienionych poniżej.

Na2CrO4 (aq)     KNO3 (aq)     NaCl (aq)     NaOH (aq)     K2SiO3 (aq)
Etap I                                          
Etap II                                          
Etap III                                          

14.2. (0−1)

Napisz wzory nierozpuszczalnych soli powstałych w każdym etapie doświadczenia.
Etap I                                          
Etap II                                          
Etap III                                          

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 11. (1 pkt)

Sole Zaprojektuj doświadczenie

Dysponujesz niezbędnym sprzętem laboratoryjnym oraz następującymi odczynnikami:

  • mieszaniną dwóch soli: stałego chlorku magnezu i stałego chlorku sodu
  • wodą destylowaną
  • kwasem solnym
  • wodnym roztworem wodorotlenku sodu.

Zaprojektuj doświadczenie, w wyniku którego otrzymasz czysty stały chlorek magnezu. Opisz kolejne etapy wykonania tego doświadczenia.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (2 pkt)

Sole Napisz równanie reakcji

Sporządzono wodny roztwór siarczku sodu Na2S oraz wodny roztwór chlorku amonu NH4Cl.

Określ odczyn każdego z otrzymanych roztworów. Odpowiedź uzasadnij – napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji powodujących taki odczyn roztworu.

Odczyn roztworu Równanie reakcji
Na2S                                                    
NH4Cl                                                    

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Sole Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

W reakcji stałego chlorku sodu ze stężonym kwasem siarkowym(VI) powstaje chlorowodór, natomiast w reakcji stałego bromku sodu z tym kwasem ostatecznym produktem jest brom. Etapy reakcji stężonego kwasu siarkowego(VI) z bromkiem sodu oraz ich główne produkty przedstawia poniższy schemat:

NaBr stężony H2SO4 HBr stężony H2SO4 Br2 + SO2

Dwie probówki, z których jedna zawierała stały chlorek sodu, a druga – stały bromek sodu, umieszczono pod wyciągiem. Wykonano eksperyment, którego przebieg zilustrowano na poniższym rysunku.

Napisz, jakie zmiany umożliwiające rozróżnienie obu soli zaobserwowano w probówkach po dodaniu do nich stężonego kwasu siarkowego(VI).

Probówka I:

Probówka II:

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (3 pkt)

Sole Napisz równanie reakcji Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg pozwolił na rozróżnienie dwóch wodnych roztworów soli: węglanu sodu i azotanu(V) amonu. Jako odczynniki zastosowano kwas solny i stężony roztwór wodorotlenku sodu. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym schemacie.

U wylotu probówki IV dodatkowo umieszczono zwilżony uniwersalny papierek wskaźnikowy.

13.1. (0-1)

Napisz, jakie obserwacje potwierdziły obecność węglanu sodu w probówkach I i III oraz azotanu(V) amonu w probówkach II i IV. W opisie obserwacji dla probówki IV uwzględnij zmianę barwy uniwersalnego papierka wskaźnikowego.

Probówka I:
Probówka II:
Probówka III:
Probówka IV:

13.2. (0-2)

Podaj numery probówek, w których przebiegały reakcje, i napisz w formie jonowej skróconej równania tych procesów.

Numer probówki Równanie reakcji
 
 
 		                                                  

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Związki kompleksowe Napisz równanie reakcji

Do wodnego roztworu chlorku cyny(II) SnCl2 dodano wodny roztwór wodorotlenku sodu, co spowodowało wytrącenie się białego osadu. Osad ten podzielono na dwie porcje i umieszczono w dwóch probówkach. Do pierwszej probówki dodano kwas solny, a do drugiej – wodny roztwór wodorotlenku sodu. W obu probówkach zaobserwowano zanikanie osadu.

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji tego związku w probówce z kwasem solnym i w probówce z roztworem wodorotlenku sodu. Produktem jednej z reakcji jest związek kompleksowy o liczbie koordynacyjnej równej 4.

Równanie reakcji z kwasem solnym:

Równanie reakcji z roztworem wodorotlenku sodu:

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (1 pkt)

Tlenki Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Uzupełnij tabelę – wpisz wzory wszystkich tlenków o podanych właściwościach. Tlenki wybierz spośród następujących:

CaO    K2O    NO    SiO2    SO2    SO3

Właściwości Wzory tlenków
Reaguje z wodą. Tworzy sole w reakcji z kwasami, a nie tworzy soli z zasadami.
Reaguje z wodą. Tworzy sole w reakcji z zasadami, a nie tworzy soli z kwasami.
Nie reaguje z wodą. Tworzy sole w reakcji z zasadami, a nie tworzy soli z kwasami.

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 13. (1 pkt)

Sole Napisz równanie reakcji Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W przemyśle wapno gaszone otrzymuje się w dwuetapowym procesie. Najpierw węglan wapnia poddaje się rozkładowi w temperaturze 1000°C. W wyniku tego procesu otrzymuje się tlenek zwany wapnem palonym, który w procesie gaszenia przekształca się w wapno gaszone.

Uzupełnij poniższy schemat otrzymywania wapna gaszonego z węglanu wapnia. W puste (większe) pola wpisz wzory związków chemicznych. W pole umieszczone nad strzałką oznaczoną numerem 1 wpisz warunki konieczne do przeprowadzenia przemiany, a w pole nad strzałką oznaczoną numerem 2 wpisz wzór drugiego substratu przemiany.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 9. (2 pkt)

Tlenki pH Zaprojektuj doświadczenie Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Aby potwierdzić zasadowy charakter tlenku baru, przeprowadzano reakcję tego tlenku z pewnym odczynnikiem w obecności wskaźnika pH, którym była czerwień bromofenolowa. Wskaźnik ten w roztworach o pH < 5,2 ma barwę żółtą, a w roztworach o pH > 6,8 przyjmuje barwę czerwoną. W roztworach o 5,2 < pH < 6,8 barwi się na kolor pośredni między żółtym a czerwonym (różne odcienie barwy pomarańczowej).
Do probówki wprowadzono wybrany odczynnik z dodatkiem czerwieni bromofenolowej, a następnie dodano nadmiar stałego tlenku baru, dokładnie mieszając jej zawartość. Zaobserwowano, że dodany tlenek baru roztworzył się całkowicie, a powstały w probówce klarowny roztwór zmienił zabarwienie.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.

9.1. (0–1)

Uzupełnij poniższy schemat wykonania doświadczenia. Wpisz wzór odczynnika wybranego spośród następujących:

HCl (aq)
H2SO4 (aq)
H3PO4 (aq)
NaOH (aq)

9.2. (0–1)

Napisz, jakie było zabarwienie zawartości probówki przed wprowadzeniem tlenku baru i po jego wprowadzeniu do roztworu znajdującego się w probówce.

Barwa zawartości probówki
przed wprowadzeniem BaO po wprowadzeniu BaO
   

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 12. (3 pkt)

Sole Napisz równanie reakcji Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Sole niektórych kwasów można otrzymać z soli innych kwasów.

12.1. (1 pkt)

Zaprojektuj doświadczenie (przeprowadzone pod wyciągiem) polegające na otrzymaniu wodnego roztworu siarczanu(VI) sodu w wyniku działania roztworem odpowiedniego kwasu na roztwór siarczku sodu. Uzupełnij schemat doświadczenia – podkreśl wzór wybranego kwasu.

12.2. (1 pkt)

Napisz, jakie obserwacje potwierdzą, że po zmieszaniu roztworów zaszła reakcja chemiczna.

12.3. (1 pkt)

Napisz w formie jonowej równanie reakcji, która zaszła podczas doświadczenia.

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Sole Podaj/wymień

Poniżej wymieniono pięć metod otrzymywania soli:

  1. reakcja metalu z niemetalem
  2. reakcja metalu z kwasem
  3. reakcja tlenku metalu z kwasem
  4. reakcja tlenku metalu z tlenkiem kwasowym
  5. reakcja wodorotlenku z kwasem

Spośród wymienionych metod wybierz te, za pomocą których można otrzymać sole magnezu o wzorach MgCl2 i Mg3(PO4)2. W tabeli wpisz numery, którymi oznaczono te metody.

Wzór soli Numery metod
MgCl2
Mg3(PO4)2

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Sole Napisz równanie reakcji Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Wykonano eksperyment, którego przebieg zilustrowano na rysunku.

9.1. (1 pkt)

Napisz, co w czasie doświadczenia zaobserwowano w kolbie ze stałym węglanem wapnia, do której wkraplano kwas solny, a co – w kolbie zawierającej wodę wapienną.

Kolba ze stałym węglanem wapnia:

Kolba z wodą wapienną:

9.2. (1 pkt)

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej po dodaniu kwasu solnego do stałego węglanu wapnia.

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (3 pkt)

Sole Napisz równanie reakcji Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Wykonano doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na rysunku.

Przed wykonaniem doświadczenia woda wapienna była klarownym roztworem. W czasie doświadczenia zaobserwowano, że woda wapienna początkowo zmętniała pod wpływem gazu do niej wprowadzonego. Podczas dalszego nasycania jej gazem zmętnienie zanikło.

Napisz w formie jonowej równanie reakcji kwasu solnego ze stałym węglanem wapnia (reakcja 1.), równanie reakcji, w której wyniku nastąpiło zmętnienie wody wapiennej (reakcja 2.), oraz równanie reakcji powodującej zanik zmętnienia wody wapiennej (reakcja 3.).

Strony