Badając właściwości alkoholi o podanych wzorach,
przeprowadzono opisane poniżej doświadczenie.
Do probówek z alkoholami, których wzory oznaczono numerami I, II i III, włożono
rozżarzony drut miedziany pokryty czarnym nalotem tlenku miedzi(II).
154.1 (0-1)
Zapisz, jakie zmiany zaobserwowano w probówkach zawierających badane alkohole.
154.2 (0-1)
Napisz nazwy systematyczne produktów organicznych powstałych w reakcji tlenku
miedzi(II) z alkoholami, których wzory oznaczono numerami I i II.
154.3 (0-1)
Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie reakcji przebiegającej w opisanym doświadczeniu z udziałem alkoholu, którego wzór oznaczono numerem II.
Przeprowadzono dwa doświadczenia, których celem było porównanie właściwości wodnych
roztworów dwóch związków organicznych: metanalu i glukozy. Reakcje w doświadczeniu A
prowadzono w podwyższonej temperaturze, a w doświadczeniu B reakcje przebiegały
w temperaturze pokojowej. Doświadczenia przedstawiono za pomocą schematów:
157.1 (0-1)
Opisz możliwe do zaobserwowania zmiany potwierdzające obecność roztworu
glukozy w probówce I i roztworu metanalu w probówce II w doświadczeniu A.
157.2 (0-1)
Opisz możliwe do zaobserwowania zmiany potwierdzające obecność roztworu
glukozy w probówce I i roztworu metanalu w probówce II w doświadczeniu B.
157.3 (0-1)
Na podstawie przebiegu przeprowadzonych doświadczeń sformułuj dwa wnioski
dotyczące właściwości badanych związków.
157.4 (0-1)
Wyjaśnij, pisząc odpowiednie równanie reakcji, dlaczego w doświadczeniu A można
zaobserwować opisane w części a) zadania zmiany zachodzące w probówce II.
Poniżej przedstawiono ciąg przemian prowadzących do powstania kwasu karboksylowego.
Związek oznaczony literą X jest chloropochodną węglowodoru.
Posługując się wzorami półstrukturalnymi (grupowymi) związków organicznych, napisz
równanie reakcji chemicznej oznaczonej na schemacie numerem III oraz określ typ
reakcji (addycja, eliminacja, substytucja) oznaczonej na schemacie numerem I.
W celu zbadania właściwości kwasu metanowego przeprowadzono doświadczenie
zilustrowane schematem:
Stwierdzono, że w probówce II wydzielił się bezbarwny gaz. Objawy reakcji zaobserwowano
również w probówkach I i III.
162.1 (0-1)
Napisz, co zaobserwowano podczas przebiegu tego doświadczenia w probówkach I
i III.
162.2 (0-1)
Napisz w formie cząsteczkowej, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków
organicznych, równania reakcji zachodzących podczas tego doświadczenia
w probówkach II i III.
Pewien ester o wzorze sumarycznym C6H12O2 otrzymuje się w reakcji kwasu karboksylowego
X z alkoholem Y w obecności kwasu siarkowego(VI). Alkohol Y jest alkoholem
drugorzędowym, który utleniany dichromianem(VI) potasu w środowisku kwasowym daje
propanon.
168.1 (0-1)
Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) opisanego estru.
168.2 (0-1)
Kwasy karboksylowe ulegają dekarboksylacji, której przebieg można przedstawić ogólnym
równaniem: R–COOH → R–H + CO2.
Posługując się wzorami półstrukturalnymi (grupowymi) związków organicznych,
napisz równanie reakcji dekarboksylacji kwasu karboksylowego oznaczonego
w informacji literą X.
168.3 (0-1)
W roztworze wodnym pewnego kwasu R–COOH o stężeniu cm = 0,2 mol · dm−3 stopień
dysocjacji tego kwasu wynosi 2%.
Jedna z metod otrzymywania aminokwasów z kwasów karboksylowych polega
na przeprowadzeniu reakcji odpowiedniego kwasu karboksylowego z chlorem w obecności
katalizatora (reakcja 1.), a następnie reakcji otrzymanego kwasu chlorokarboksylowego
z nadmiarem amoniaku, co prowadzi do powstania aminokwasu (reakcja 2.).
Na podstawie: J. Sawicka i inni, Tablice chemiczne, Gdańsk 2008, s. 139.
173.1 (0-1)
Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równania
reakcji otrzymywania kwasu 2-aminopropanowego opisaną metodą.
173.2 (0-1)
Wymienione w informacji związki organiczne: aminokwas oraz kwas karboksylowy
i kwas chlorokarboksylowy, z których opisaną metoda można aminokwas ten
otrzymać, uszereguj zgodnie ze wzrostem wartości pH ich wodnych roztworów.
W wyniku polikondensacji mocznika z pewnym aldehydem powstaje tworzywo sztuczne,
mające zastosowanie między innymi do wyrobu płyt laminowanych, produkcji blatów
kuchennych, wytwarzania wykładzin mebli. Tworzywo należy do aminoplastów i ma wzór:
Na podstawie: J. Sawicka i inni, Tablice chemiczne, Gdańsk 2008, s. 128.
174.1 (0-1)
Napisz wzór strukturalny mocznika oraz aldehydu, który w reakcji polikondensacji
z mocznikiem tworzy opisane tworzywo.
174.2 (0-1)
Wodny roztwór mocznika ogrzewano z dodatkiem stężonego kwasu siarkowego(VI).
Zaobserwowano wydzielanie się pęcherzyków bezbarwnego gazu.
Aminokwas alanina w roztworze wodnym o zasadowym odczynie ulega reakcji zgodnie
z zapisem:
176.1 (0-1)
Wypełnij tabelę, wpisując wzory kwasów i zasad Brønsteda, które w tej reakcji
tworzą sprzężone pary.
Sprzężona para
kwas
zasada
Punkt izoelektryczny aminokwasów to takie pH roztworu, przy którym aminokwas występuje
w postaci soli wewnętrznej.
176.2 (0-1)
Podaj wzór jonu, w którego postaci alanina występuje w roztworach wodnych o pH > 7
i wzór jonu, w którego postaci aminokwas ten występuje w roztworach wodnych
o pH < 5.
176.3 (0-1)
Napisz równanie reakcji tworzenia dipeptydu o nazwie glicyloalanina Gly-Ala.
176.4 (0-1)
Dokończ zdanie, zaznaczając wniosek A lub B i jego uzasadnienie 1. lub 2.
Badając właściwości alaniny, stwierdzono, że alanina
A.
jest
związkiem optycznie czynnym,
1.
ponieważ w jej cząsteczce występuje asymetryczny atom węgla.
B.
nie jest
2.
ponieważ w jej cząsteczce nie występuje asymetryczny atom węgla.
Uczniowie przeprowadzili dwuetapowe doświadczenie. I etap doświadczenia zilustrowali
schematem:
Po ochłodzeniu zneutralizowali nadmiar kwasu wodorotlenkiem sodu i przeprowadzili II etap
doświadczenia, według schematu:
Podczas II etapu doświadczenia zaobserwowali powstanie ceglastoczerwonego osadu.
Stosując wzory sumaryczne związków, napisz uproszczone równanie reakcji
zachodzącej podczas I etapu doświadczenia.
Zaznacz warunki prowadzenia procesu.
Podczas prażenia mieszaniny tlenku ołowiu(II) i siarczku ołowiu(II) bez dostępu powietrza
zachodzi reakcja zgodnie ze schematem:
PbO + PbS → Pb + SO2
a)
Uzgodnij współczynniki w równaniu reakcji chemicznej zachodzącej podczas prażenia mieszaniny PbO i PbS bez dostępu powietrza. Zastosuj metodę bilansu elektronowego.
