Auksyny to hormony roślinne syntetyzowane m.in. w stożkach wzrostu pędu i korzenia.
Poniższy schemat przedstawia przebieg doświadczenia z użyciem roztworu auksyny
umieszczonego w bloczku agarowym (rys. B) oraz z usunięciem pąka głównego (rys. C).
Do doświadczenia użyto sadzonek rośliny tego samego gatunku i o jednakowej powierzchni
transpiracji. Każdą sadzonkę umieszczono w osobnym, dobrze uszczelnionym naczyniu,
wypełnionym do jednakowego poziomu wodą. Oprócz tego przygotowano takie same
naczynia z wodą bez sadzonek. Wszystkie naczynia pozostawiono na dwa dni w miejscach
o różnych temperaturach (15°C i 25°C). Pozostałe warunki były takie same. Przebieg
i wyniki doświadczenia zilustrowano uproszczonymi rysunkami, uwzględniając pojedyncze
sadzonki.
Sformułuj:
a)
problem badawczy do tego doświadczenia;
b)
hipotezę, której słuszność potwierdzają wyniki doświadczenia.
U organizmów wielokomórkowych apoptoza to precyzyjnie zaprogramowane zmiany
biochemiczne i morfologiczne prowadzące do śmierci komórki. Na schemacie zilustrowano
etapy apoptozy.
Posługując się oznaczeniami literowymi (A–D), uporządkuj nazwy poniższych etapów apoptozy, tak aby odzwierciedlały kolejność przedstawioną na schemacie.
Etapy apoptozy:
A. rozpad jądra, B. fragmentacja chromatyny (DNA), C. tworzenie ciał apoptotycznych, D. kondensacja chromatyny.
Na poniższych rysunkach przedstawiono komórki należące do różnych organizmów. Każda
z nich posiada charakterystyczne elementy budowy.
Podaj, która spośród komórek przedstawionych na rysunkach jest komórką grzyba, która komórką bakterii, a która komórką zwierzęcą. Każdy wybór uzasadnij.
Sukcesje ekosystemów, niezależnie od tego, gdzie zachodzą – na lądzie, w wodach
śródlądowych czy w morzach, i niezależnie od tego, jakiego są rodzaju – pierwotne czy
wtórne, mają pewne cechy wspólne.
Zaznacz dwie cechy wspólne obydwu rodzajom sukcesji.
W wyniku sukcesji ekosystem powstaje zupełnie od nowa.
Sukcesji zazwyczaj towarzyszą wzbogacanie i wzrost różnorodności ekosystemu.
W trakcie sukcesji maleje liczba poziomów troficznych i łańcuchów pokarmowych.
W trakcie sukcesji organizmy przekształcają środowisko, i w rezultacie czyniąprzydatnym dla innych organizmów, które są często silniejsze konkurencyjnie
i je wypierają.
W ciągu sukcesyjnym kolejne, coraz to starsze, stadia zawierają coraz mniej detrytusu
i próchnicy.
Przykładem współżycia opartego na obustronnej korzyści jest symbioza niektórych gatunków
akacji i żyjących na nich mrówek. Akacje mają duże ciernie wypełnione miękką tkanką,
w których mrówki drążą komory mieszkalne. Mrówki patrolują liście oraz gałęzie akacji
i atakują każdego, kto próbuje zjadać liście lub korę drzewa, niszczą również każdą obcą
roślinę dotykającą drzewa akacjowego, oczyszczają też z roślin powierzchnię ziemi wokół
drzewa, na którym żyją. Podstawowym źródłem białka i tłuszczu dla mrówek są specjalne
ciałka wyrastające na zakończeniach liści akacji, a źródłem cukru – wydzielina powstająca
u nasady jej ogonków liściowych.
Na podstawie informacji z tekstu wymień dwie korzyści odnoszone przez populację akacji w opisanej symbiozie.
W celu zbadania struktury populacji dwupiennego mchu płonnika pospolitego (Polytrichum commune) wycięto z podłoża, jego naturalnego stanowiska w lesie, kilka kwadratów o boku
15 cm. Pobranie materiału badawczego nastąpiło pod koniec lata, gdy na ulistnionych pędach
rozwinięte już były sporofity. Ulistnione pędy tego mchu to zazwyczaj pojedyncze łodyżki.
Następnie nożyczkami ścięto blisko podłoża wszystkie pędy płonnika i rozdzielono
je na następujące grupy: pędy żeńskie, pędy męskie i niedojrzałe, pędy rozgałęzione i martwe.
Na podstawie przeprowadzonego badania można określić niektóre cechy populacji
np. liczebność, zagęszczenie, strukturę przestrzenną.
a)
Podaj cechę pozwalającą odróżnić makroskopowo zapłodnione gametofity żeńskie od wszystkich pozostałych.
b)
Spośród wymienionych w tekście cech populacji, które można określić na podstawie przeprowadzonego badania, wybierz i zdefiniuj dwie.
Dryf genetyczny polega na kierunkowej zmianie frekwencji genów w populacji. Zjawisko
to spowodowane jest wyłącznie powtarzającymi się procesami o charakterze losowym.
Na przykład w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku liczebność populacji słonia morskiego
północnego (Mirounga angustirostris) oceniana była na 20 osobników. Przyczyną niskiej
liczebności populacji były intensywne polowania na te zwierzęta. Dzięki podjętym
na początku XX wieku działaniom ochronnym populacja tego gatunku obecnie liczy około
30 tys. zwierząt. Badania wykazują, że odznaczają się one bardzo małą różnorodnością
genetyczną.
Na podstawie: http:// seayouaround.wordpress.com/gatunki/fokowate/slon-morski
a)
Zaznacz poniżej przypadek dryfu genetycznego, którego przykład opisano w tekście, i wyjaśnij, na czym ten przypadek polega.
efekt założyciela
efekt wąskiego gardła
b)
Określ przyczynę małej różnorodności genetycznej współczesnych słoni morskich.
Nawet całkowita eliminacja homozygot recesywnych nie może doprowadzić do usunięcia
allelu recesywnego z puli genowej populacji.
Na wykresie przedstawiono zmniejszanie się częstości allelu recesywnego w kolejnych
pokoleniach przy całkowitej eliminacji homozygot recesywnych w każdym pokoleniu.
Na podstawie przedstawionych informacji wyjaśnij przyczynę zmniejszania się częstości allelu recesywnego w kolejnych pokoleniach.
Poniżej zacytowano opis efektów zastosowania szczepionki mikoryzowej w pewnym
ogrodzie, podany na forum internetowym.
„Wiosną 2011 r. zmikoryzowałam drzewa owocowe i nie tylko. Grusza, która nam ciągle
chorowała, już pod koniec lata się rozrosła, a w tym roku pierwszy raz po latach obsypana
była pięknymi, wielkimi owocami. Jabłoń również ma mnóstwo pięknych, dużych jabłek.
Azalie, różaneczniki i róże świetnie przetrwały zimę i rosną doskonale”.
Na podstawie: www.tvn.pl
a)
Podaj, na czym polega mikoryza.
b)
Wyjaśnij, w jaki sposób mikoryza przyczyniła się do polepszenia stanu drzew owocowych i innych roślin opisanych w wypowiedzi.
Przechowywanie ziarna zbóż wymaga zachowania odpowiednich warunków. Nasiona zbóż
przechowuje się w stanie suchym, w pomieszczeniach zabezpieczonych przed wilgocią.
W takich warunkach ich oddychanie jest ograniczone.
a)
Wyjaśnij, dlaczego przechowywanie nasion zbóż w suchych pomieszczeniach skutkuje ograniczeniem ich procesu oddychania.
b)
Wyjaśnij, dlaczego nasilenie procesu oddychania w przechowywanych ziarnach zbóż jest zjawiskiem niekorzystnym z gospodarczego punktu widzenia.
Na schemacie przedstawiono wpływ światła na wzrost podliścieniowej części łodygi
zarodkowej – hipokotyla.
Badanie przeprowadzono na dwóch grupach takich samych siewek gorczycy. Jedna grupa
siewek gorczycy została umieszczona w ciemności, a druga – na świetle.
Sformułuj wniosek dotyczący wpływu światła na wzrost hipokotyla siewek gorczycy.
Uzupełnij tekst: wpisz w wyznaczone miejsca (1 i 2) nazwy właściwych podziałów jądra komórkowego.
U roślin występuje zjawisko zwane przemianą pokoleń. Stadium haploidalne – gametofit może być odrębnym organizmem, który w wyniku 1. niektórych
komórek produkuje haploidalne gamety. Po połączeniu gamet powstaje zygota, z której rozwija się diploidalny sporofit. W określonych jego komórkach dochodzi do 2. , w wyniku czego powstają haploidalne zarodniki.
Wśród jednokomórkowych protistów wyróżniamy m.in. korzenionóżki (np. pełzak),
wiciowce (np. euglena) i orzęski (np. pantofelek).
a)
Podaj cechę budowy komórek tych organizmów stanowiącą kryterium, na podstawie którego można odróżnić wymienione grupy.
b)
Uwzględniając to kryterium, podaj element budowy charakterystyczny dla komórek przedstawicieli każdej z wymienionych grup, który umożliwia im poruszanie się.
Do naczynia z zawiesiną bakterii zdolnych do samodzielnego ruchu włożono dwie kapilary:
I – z roztworem cukru,
II – z roztworem fenolu
i stwierdzono, że te bakterie gromadzą się w pobliżu ujścia kapilary zawierającej cukier,
a oddalają się od ujścia kapilary zawierającej fenol.
a)
Zaznacz rodzaj ruchu bakterii opisanego w tekście.
nastie
taksje
tropizmy
b)
Zaznacz nazwę rodzaju receptorów błonowych, dzięki któremu opisane bakterie reagują na substancje znajdujące się w ich środowisku.
termoceceptory
fotoreceptory
chemoreceptory
c)
Określ biologiczne znaczenie opisanych reakcji dla tych bakterii.
Bakteriofagi (fagi) to wirusy atakujące bakterie. W cyklach litycznych dochodzi do lizy
komórki bakteryjnej i powstaje wiele nowych fagów. W cyklach lizogennych bakteriofagi
nie są namnażane i nie dochodzi do zniszczenia komórek bakterii. Poniżej, bez zachowania
kolejności, wymieniono etapy cyklu rozwojowego faga.
