Zadania maturalne z biologii

Znalezionych zadań - 142

Strony

101

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 28. (3 pkt)

Dziedziczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

U kotów jedna para alleli (B i b) warunkująca barwę sierści jest sprzężona z płcią. Ruda barwa sierści jest warunkowana przez allel B (XB), natomiast barwa czarna – przez allel b (Xb). Osobniki heterozygotyczne mają barwę szylkretową (część włosów jest czarnych, część – rudych).

a)Ustal, jaką barwę sierści miał samiec, jeżeli wśród jego potomstwa z rudą samicą jedno kocię było szylkretowe, a troje kociąt było rudych. Zapisz genotyp i fenotyp tego samca.

Genotyp samca

Fenotyp samca

b)Podaj płeć rudych kociąt w tym miocie.
c)Wyjaśnij, dlaczego wśród potomstwa tych kotów nie pojawią się szylkretowe samce.
102
103

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 26. (3 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Czynnik krwi Rh dziedziczony jest u człowieka jednogenowo i autosomalnie. Osoby z grupą krwi Rh+ mają na błonie erytrocytów antygen D, którego obecność warunkuje dominujący allel genu D, natomiast allel recesywny d odpowiada za brak tego antygenu. Kobieta z Rh oczekuje dziecka z mężczyzną Rh+, którego matka ma grupę krwi Rh.

a)Podaj genotypy rodziców tego dziecka.

Genotyp kobiety     Genotyp mężczyzny

b)Zapisz krzyżówkę genetyczną i na jej podstawie określ, jakie jest prawdopodobieństwo (w %), że dziecko tej pary będzie miało krew grupy Rh+.
Krzyżówka

Prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z grupą krwi Rh+

104

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 26. (2 pkt)

Choroby człowieka Dziedziczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono sposób dziedziczenia jednej z chorób genetycznych człowieka.

Schemat dziedziczenia
a)Zaznacz nazwę choroby, której sposób dziedziczenia przedstawiono na schemacie.
  1. daltonizm
  2. hemofilia
  3. zespół Downa
  4. fenyloketonuria
b)Zapisz krzyżówkę genetyczną zilustrowaną powyższym schematem oraz zakreśl w niej genotyp chorego dziecka.
Krzyżówka
105

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 28. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Efekt dziedziczenia zmutowanego allelu powodującego defekt organizmu zależy od tego, czy allel ten jest dominujący, czy – recesywny.
Na schematach przedstawiono dwa modele dziedziczenia (I i II) autosomalnej cechy jednogenowej. W obu rodowodach w pokoleniu F1 nie zaznaczono osób chorych.

Modele dziedziczenia
a)Uzupełnij tabelę, wpisując oznaczenia cyfrowe zdrowych osób z pokolenia F1.
Fenotyp Model dziedziczenia I Model dziedziczenia II
zdrowy
b)Określ prawdopodobieństwo (w %) wystąpienia choroby u kolejnego dziecka w pokoleniu F1, w obu zilustrowanych przypadkach.

Model dziedziczenia I   Model dziedziczenia II

106

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 28. (3 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

W komunikacie o zaginięciu mężczyzny między innymi napisano:

Wiek 52 lata, wzrost wysoki (180 cm), sylwetka wysportowana, krótkie włosy blond, oczy jasnoniebieskie. Cechy charakterystyczne – leworęczność oraz szeroka blizna na prawym policzku. Mężczyzna jest chory na hemofilię i wymaga regularnego podawania leków.

a)Wymień trzy cechy podane w opisie tego mężczyzny, które są uwarunkowane genetycznie. Dla każdej z nich określ sposób dziedziczenia, korzystając z informacji w tabeli.
Cecha mężczyzny Sposób dziedziczenia cechy
(autosomalna / sprzężona z płcią)
1.
2.
3.
b)Spośród cech podanych w opisie wymień jedną tzw. cechę ilościową, której dziedziczenie nie zawsze jest zgodne z prawami Mendla.
107

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 29. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Dystrofia mięśniowa typu Duchenne’a jest chorobą genetyczną uwarunkowaną allelem recesywnym, sprzężonym z płcią.
Na schemacie przedstawiono rodowód ilustrujący dziedziczenie dystrofii mięśniowej w pewnej rodzinie.

Drzewa rodowe
a)Wymień numery wszystkich osób, które na pewno są nosicielami dystrofii mięśniowej Duchenne’a.
b)Uzasadnij, dlaczego rodzice oznaczeni numerami 6 i 7 mogą mieć pewność, że ich córka nie będzie chora na dystrofię mięśniową.
108

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 30. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Barwa tłuszczu u królików zależy od jednej pary alleli oraz od rodzaju pokarmu. Osobniki heterozygotyczne oraz homozygoty dominujące mają enzym rozkładający ksantofil (barwnik będący przyczyną żółtego zabarwienia tłuszczu). U homozygot recesywnych ten enzym jest nieaktywny, ale karmienie paszą pozbawioną ksantofilu powoduje, że ich tłuszcz jest biały. Skrzyżowano parę królików heterozygotycznych pod względem genu warunkującego barwę tłuszczu i otrzymano potomstwo o różnym zabarwieniu tłuszczu.

Określ procentowy udział fenotypów (barwa tłuszczu) wśród potomstwa tej pary królików w zależności od rodzaju otrzymywanej paszy.

Procentowy udział fenotypów (tłuszcz biały i żółty) wśród potomstwa karmionego paszą

zawierającą ksantofil
bez ksantofilu

109

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 33. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Geny A, B, C i D kodują w układzie pełnej dominacji odpowiednio enzymy A i B, odpowiedzialne za wytworzenie produktu w postaci czerwonego barwnika z białego substratu, oraz enzymy C i D – odpowiedzialne za wytworzenie produktu w postaci barwnika purpurowego, również z białego substratu.
Na schematach I i II przedstawiono sposób dziedziczenia każdej z barw wraz z przykładem odpowiedniej krzyżówki genetycznej.

Krzyżówka

Podaj fenotypy rodzicielskie oraz fenotypy pokolenia F1 w każdej z przedstawionych krzyżówek (I i II).

I.   rodzic 1   rodzic 2   F1
II.   rodzic 3   rodzic 4   F1

110

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 25. (2 pkt)

Dziedziczenie Pozostałe

Galaktozemia – choroba genetyczna człowieka, jest wywoływana przez zmutowany recesywny allel (a) genu niesprzężonego z płcią i dziedziczy się według praw Mendla. Choroba ta występuje tylko u osób homozygotycznych pod względem tego genu.

Podaj prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby u dziecka zdrowych, heterozygotycznych rodziców. Zapisz poniżej odpowiednią krzyżówkę i podkreśl genotyp chorego dziecka.

Genotypy rodziców (P): ♀
Gamety:
Genotypy dzieci (F1):
Prawdopodobieństwo:

Strony