Zadania maturalne z biologii

1621

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Układ hormonalny Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono budowę fragmentu układu pokarmowego człowieka.

a)	Podaj nazwy elementów układu pokarmowego oznaczonych na schemacie literami A, D i F.

A.
D.
F.

b)	Podaj nazwę elementu układu pokarmowego, który oprócz pełnienia funkcji gruczołu trawiennego wydziela również hormony. Określ rolę tych hormonów w organizmie człowieka.

Nazwa gruczołu
Rola hormonów

1622

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 7. (2 pkt)

Enzymy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono przebieg reakcji enzymatycznej przed dodaniem (A) i po dodaniu (B) substancji X.

a)	Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania:

Substancja oznaczona na schemacie symbolem X to

substrat.
aktywator.
inhibitor kompetycyjny.
inhibitor niekompetycyjny.

b)	Na podstawie schematu opisz wpływ substancji X na działanie enzymu.

1623

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 7. (2 pkt)

Enzymy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Aktywność enzymów może być hamowana przez cząsteczki zwane inhibitorami.
Na schemacie przedstawiono dwa rodzaje hamowania aktywności enzymów.

Na podstawie schematu opisz, na czym polega hamowanie:

kompetycyjne (A)

niekompetycyjne (B)

1624

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 7. (3 pkt)

Metabolizm - pozostałe Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Adenozynotrifosforan (ATP) jest nukleotydem zawierającym w swojej cząsteczce wiązania wysokoenergetyczne. Na schemacie przedstawiono budowę cząsteczki (ATP).

a)	Zaznacz strzałkami na schemacie miejsca występowania wiązań wysokoenergetycznych w cząsteczce ATP.

b)	Wyjaśnij, co oznacza termin „wiązanie wysokoenergetyczne”.

c)	Określ, które stwierdzenie dotyczące roli ATP w komórce jest prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz w ostatniej kolumnie tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe.

		P/F
1.	ATP jest nośnikiem energii i bezpośrednim donorem energii w układach biologicznych.
2.	ATP może być magazynowany w komórkach i wykorzystywany zależnie od potrzeb komórki.
3.	ATP, ulegając hydrolizie do ADP i Pi lub do AMP i Pi, magazynuje energię.

1625

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7. (1 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Podaj/wymień

Informacje do zadań 6. i 7.
Na schemacie przedstawiono kształt klatki piersiowej oraz położenie przepony podczas wydechu i wdechu.

Podaj nazwę kości oznaczonej na powyższym schemacie literą X.

1626

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7. (1 pkt)

Choroby człowieka Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Badania przesiewowe to zorganizowane masowe badania diagnostyczne osób bez objawów określonej choroby. Celem badania jest wykrycie choroby w okresie bezobjawowym, co umożliwia skuteczne jej leczenie. Badania przesiewowe są szeroko stosowane w programach zdrowia publicznego i prewencji nowotworów.

Zaznacz poniżej opis, który dotyczy badania przesiewowego.

Badanie poziomu cukru wykonywane trzy razy dziennie u pacjentów z cukrzycą.
USG wykonywane u kobiet, u których lekarz stwierdził zmiany w piersiach.
Kontrolne prześwietlenia klatki piersiowej u pacjentów po przebytym zapaleniu płuc.
Badanie mammograficzne obejmujące wszystkie kobiety w określonym przedziale wiekowym.

1627

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na uproszczonym schemacie przedstawiono przekrój poprzeczny ściany jelita cienkiego człowieka.

Na podstawie schematu wykaż przystosowanie budowy jelita cienkiego do funkcji

trawienia
wchłaniania

1628

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 8. (3 pkt)

Enzymy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Na schemacie przedstawiono zmiany energii substratów i produktów reakcji zachodzącej bez udziału enzymu.

a)	Ustal, czy schemat przedstawia reakcję kataboliczną, czy anaboliczną. Odpowiedź uzasadnij.

b)	Dorysuj na schemacie krzywą, która będzie obrazowała zmiany energii podczas reakcji zachodzącej z udziałem enzymu.

c)	Określ, jaką rolę w przebiegu reakcji pełni enzym.

1629

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 8. (2 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Enzymy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W peroksysomach znajdują się enzymy, które biorą udział w reakcjach utleniania związków organicznych tlenem cząsteczkowym. Produktem wielu z tych reakcji jest szkodliwy dla komórki, bardzo reaktywny nadtlenek wodoru (H₂O₂). Zabezpieczeniem przed H₂O₂ jest obecność w peroksysomach enzymu katalazy, który rozkłada nadtlenek wodoru na wodę i tlen cząsteczkowy.
Uczniowie postanowili sprawdzić, czy w tkankach roślinnych występuje enzym katalaza. W tym celu w dwóch probówkach A i B umieścili równe objętości soku ze startego surowego ziemniaka. Sok w probówce A zagotowali i ostudzili, a następnie do obydwu probówek dodali taką samą ilość roztworu H₂O₂ (wody utlenionej).

a)	W której z probówek (A czy B) zajdzie reakcja rozkładu H₂O₂ i jakie zmiany będą widoczne w tej probówce?

b)	Wyjaśnij, w jakim celu zagotowano sok w probówce A.

1630

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 8. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono dwa główne kierunki metabolizmu: anabolizm i katabolizm.
Poniżej numerami oznaczono związki chemiczne lub grupy związków chemicznych, które biorą udział w tych procesach.

Wpisz numery właściwych związków lub grup związków chemicznych biorących udział w procesach oznaczonych na schemacie literami A, B, C i D.

A.
B.
C.
D.