Zadania maturalne z biologii

1781

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących procesu widzenia są prawdziwe, a które fałszywe? Wstaw literę P obok informacji prawdziwych lub literę F obok informacji fałszywych.

		P/F
A.	Za widzenie w nocy i w dzień odpowiedzialne są obydwa rodzaje komórek receptorowych siatkówki – czopki i pręciki.
B.	Daltonizm jest spowodowany brakiem lub nieprawidłowym działaniem niektórych rodzajów czopków.
C.	Ustawienie oczu z przodu głowy człowieka zapewnia mu znacznie szersze pole widzenia, niż zwierzętom mającym oczy po bokach głowy.
D.	Prawidłowe widzenie zależy nie tylko od prawidłowo działających oczu, ale także od prawidłowej analizy informacji w mózgu, które zostały odebrane przez oko.

1782

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schematach A i B przedstawiono dwie wady wzroku człowieka i sposoby ich korygowania.

Oceń prawdziwość stwierdzeń zamieszczonych w tabeli i wpisz w odpowiednich miejscach literę P (prawda) lub F (fałsz).

		P/F
1.	Na schemacie A przedstawiono krótkowzroczność, której przyczyną jest zbyt krótka odległość między soczewką a siatkówką oka.
2.	W przypadku przedstawionym na schemacie A zastosowano soczewkę skupiającą po to, aby promienie świetlne nie skupiały się za siatkówką oka.
3.	Na schemacie B przedstawiono korekcję dalekowzroczności, której przyczyną jest zbyt duża siła skupiająca soczewki oka.
4.	W przypadku przedstawionym na schemacie B promienie świetlne przed zastosowaniem szkła korekcyjnego skupiały się przed siatkówką oka.

1783

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Fotosynteza Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono udział przenośnika fosforanowego w transporcie fosfotrioz i fosforanu. Pominięto zewnętrzną błonę chloroplastu i przestrzeń międzybłonową.

Transport fosfotrioz i fosforanów - schemat

Na podstawie analizy schematu wyjaśnij, uwzględniając kierunki transportu, jakie znaczenie dla efektywnego przebiegu procesu fotosyntezy ma sprzężenie transportu fosfotrioz i fosforanu.

1784

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Tkanki roślinne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Transport substancji w drewnie i łyku, które tworzą wiązkę przewodzącą u roślin okrytonasiennych odbywa się z różną szybkością, np. maksymalna szybkość przewodzenia wody przez naczynia drewna u roślin zielnych wynosi 100 cm na minutę, a szybkość przewodzenia asymilatów przez rurki sitowe łyka wynosi 2,8–11 cm na minutę.

Spośród niżej wymienionych cech tkanek roślinnych, wybierz dwie cechy budowy naczyń świadczące o przystosowaniu do opisanej funkcji i wyjaśnij ich znaczenie.

Niewielkie światło komórek w związku z silnie zgrubiałymi ścianami.
Częściowy lub całkowity zanik ścian poprzecznych między członami naczyń.
Komórki żywe silnie zwakuolizowane.
Martwe komórki bez protoplastu.

1785

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień

Jądro komórkowe to struktura oddzielona od cytoplazmy otoczką złożoną z dwóch błon białkowo-lipidowych. W otoczce jądrowej znajdują się liczne pory – swoiste „furtki” umożliwiające transport dużych cząsteczek, takich jak np. białka enzymatyczne, które powstają w cytoplazmie, a katalizują reakcje zachodzące w jądrze komórkowym.

Podaj dwa inne przykłady cząsteczek, których transport pomiędzy jądrem a cytoplazmą jest możliwy dzięki obecności porów w otoczce jądrowej.

1786

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono przemiany zachodzące w organizmie człowieka podczas długotrwałego, intensywnego wysiłku fizycznego.

a)	Podaj nazwę przemiany, której ulega glukoza w mięśniach, oraz nazwę związku X.

nazwa przemiany
nazwa związku X

b)	Podaj nazwę związku Z i określ jego rolę w organizmie człowieka.

nazwa związku Z
rola związku Z w organizmie

1787

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W wyniku podniesienia się temperatury ciała powyżej temperatury właściwej dla organizmu włączają się mechanizmy mające na celu ochłodzenie ciała i spadek jego temperatury.

Spośród wymienionych poniżej mechanizmów, wybierz dwa, które prowadzą do obniżenia temperatury ciała.

Dreszcze wywołane mimowolnymi skurczami mięśni.
Rozszerzanie średnicy naczyń krwionośnych w skórze.
Podwyższona aktywność mięśniowa.
Podwyższenie poziomu metabolizmu.
Zwiększone wydzielanie potu przez gruczoły potowe.

1788

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Siarka jest ważnym makroelementem. Rośliny pobierają ją z gleby w postaci jonu siarczanowego (SO₄^2– ). Siarczany w komórkach roślinnych są redukowane i przekształcane w grupę sulfhydrylową (–SH) aminokwasu cysteiny. Do przeprowadzenia tej reakcji konieczne są: ATP i czynnik redukujący – NADH lub NADPH.

a)	Podaj, z jakiego procesu zachodzącego w komórkach roślin mogą pochodzić zarówno cząsteczki ATP jak i NADH.

b)	Wyjaśnij, na czym polega rola NADH i NADPH jako czynników redukujących w opisanym procesie.

1789

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Fizjologia roślin Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Auksyny to hormony roślinne syntetyzowane m.in. w stożkach wzrostu pędu i korzenia. Poniższy schemat przedstawia przebieg doświadczenia z użyciem roztworu auksyny umieszczonego w bloczku agarowym (rys. B) oraz z usunięciem pąka głównego (rys. C).

Sformułuj:

a)	problem badawczy do tego doświadczenia;

b)	wniosek wynikający z tego doświadczenia.

1790

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Plastydy są charakterystycznymi strukturami komórki roślinnej Ze względu na rolę i pochodzenie dzieli się je na kilka typów. Proplastydy występują w komórkach embrionalnych i są stadiami wyjściowymi w rozwoju wszystkich typów plastydów. Przy braku dostępu światła proplastydy przekształcają się w etioplasty. Światło powoduje przejście tych plastydów w chloroplasty. Bezbarwne leukoplasty powstają zwykle z proplastydów i pod wpływem światła mogą zamieniać się w chloroplasty. Cechą charakterystyczną leukoplastów jest zdolność syntezy i magazynowania skrobi. Jeśli wypełnia ona całe organellum nazywa się je amyloplastami. Chromoplasty powstają z proplastydów lub częściej z chloroplastów. Aktywne fotosyntetycznie chloroplasty powstają z proplastydów, leukoplastów lub etioplastów.

Na podstawie informacji z tekstu uzupełnij schemat przedstawiający pochodzenie poszczególnych typów plastydów.