Na schemacie przedstawiono udział przenośnika fosforanowego w transporcie fosfotrioz
i fosforanu. Pominięto zewnętrzną błonę chloroplastu i przestrzeń międzybłonową.
Na podstawie analizy schematu wyjaśnij, uwzględniając kierunki transportu, jakie znaczenie dla efektywnego przebiegu procesu fotosyntezy ma sprzężenie transportu fosfotrioz i fosforanu.
Transport substancji w drewnie i łyku, które tworzą wiązkę przewodzącą u roślin
okrytonasiennych odbywa się z różną szybkością, np. maksymalna szybkość przewodzenia
wody przez naczynia drewna u roślin zielnych wynosi 100 cm na minutę, a szybkość
przewodzenia asymilatów przez rurki sitowe łyka wynosi 2,8–11 cm na minutę.
Spośród niżej wymienionych cech tkanek roślinnych, wybierz dwie cechy budowy naczyń świadczące o przystosowaniu do opisanej funkcji i wyjaśnij ich znaczenie.
Niewielkie światło komórek w związku z silnie zgrubiałymi ścianami.
Częściowy lub całkowity zanik ścian poprzecznych między członami naczyń.
Jądro komórkowe to struktura oddzielona od cytoplazmy otoczką złożoną z dwóch błon
białkowo-lipidowych. W otoczce jądrowej znajdują się liczne pory – swoiste „furtki”
umożliwiające transport dużych cząsteczek, takich jak np. białka enzymatyczne, które
powstają w cytoplazmie, a katalizują reakcje zachodzące w jądrze komórkowym.
Podaj dwa inne przykłady cząsteczek, których transport pomiędzy jądrem a cytoplazmą jest możliwy dzięki obecności porów w otoczce jądrowej.
W wyniku podniesienia się temperatury ciała powyżej temperatury właściwej dla organizmu
włączają się mechanizmy mające na celu ochłodzenie ciała i spadek jego temperatury.
Spośród wymienionych poniżej mechanizmów, wybierz dwa, które prowadzą do obniżenia temperatury ciała.
Dreszcze wywołane mimowolnymi skurczami mięśni.
Rozszerzanie średnicy naczyń krwionośnych w skórze.
Podwyższona aktywność mięśniowa.
Podwyższenie poziomu metabolizmu.
Zwiększone wydzielanie potu przez gruczoły potowe.
Siarka jest ważnym makroelementem. Rośliny pobierają ją z gleby w postaci jonu
siarczanowego (SO42– ). Siarczany w komórkach roślinnych są redukowane i przekształcane
w grupę sulfhydrylową (–SH) aminokwasu cysteiny. Do przeprowadzenia tej reakcji
konieczne są: ATP i czynnik redukujący – NADH lub NADPH.
a)
Podaj, z jakiego procesu zachodzącego w komórkach roślin mogą pochodzić zarówno cząsteczki ATP jak i NADH.
b)
Wyjaśnij, na czym polega rola NADH i NADPH jako czynników redukujących w opisanym procesie.
Auksyny to hormony roślinne syntetyzowane m.in. w stożkach wzrostu pędu i korzenia.
Poniższy schemat przedstawia przebieg doświadczenia z użyciem roztworu auksyny
umieszczonego w bloczku agarowym (rys. B) oraz z usunięciem pąka głównego (rys. C).
Plastydy są charakterystycznymi strukturami komórki roślinnej Ze względu na rolę
i pochodzenie dzieli się je na kilka typów. Proplastydy występują w komórkach
embrionalnych i są stadiami wyjściowymi w rozwoju wszystkich typów plastydów.
Przy braku dostępu światła proplastydy przekształcają się w etioplasty. Światło powoduje
przejście tych plastydów w chloroplasty. Bezbarwne leukoplasty powstają zwykle
z proplastydów i pod wpływem światła mogą zamieniać się w chloroplasty. Cechą
charakterystyczną leukoplastów jest zdolność syntezy i magazynowania skrobi. Jeśli wypełnia
ona całe organellum nazywa się je amyloplastami. Chromoplasty powstają z proplastydów lub
częściej z chloroplastów. Aktywne fotosyntetycznie chloroplasty powstają z proplastydów,
leukoplastów lub etioplastów.
Na podstawie informacji z tekstu uzupełnij schemat przedstawiający pochodzenie poszczególnych typów plastydów.
Układ wydalniczy, pełniąc funkcję osmoregulacyjną, usuwa nadmiar wody i różnych
substancji pochodzących z przemian metabolicznych. Współdziała też w utrzymaniu
odpowiedniej ilości składników mineralnych, których nadmiar lub niedobór w organizmie
może powodować choroby.
W tabeli przedstawiono dobowe wydalanie niektórych składników moczu człowieka.
Składnik moczu
Wydalanie (g/dobę)
Woda
600-2500
Mocznik
33,0
Chlorki
7,0
Sód
6,0
Potas
2,5
Siarczany
2,0
Fosforany
1,7
Kreatynina
1,0
Amoniak
0,7
Kwas moczowy
0,6
Wapń
0,2
Magnez
0,2
Wypisz z tabeli nazwy czterech substancji wydalanych w moczu człowieka, które są produktami przemian związków azotowych.
Czynniki stresujące, takie jak hałas, choroba czy niepokój przed egzaminem, pobudzają
organizm do działania. Informacja przenoszona jest drogą nerwową i hormonalną do wielu
tkanek i narządów. Impulsy nerwowe docierające z mózgu stymulują rdzeń nadnerczy
do wydzielania adrenaliny, która fizjologicznie oddziałuje na tkanki docelowe, przygotowując
organizm do akcji. Podwzgórze wydziela hormon uwalniający kortykotropinę, która pobudza
przedni płat przysadki do wydzielania ACTH (hormonu adrenokortykotropiny). Zwiększony
poziom ACTH wzmaga wydzielanie przez korę nadnerczy kortyzolu, który powoduje
mobilizację ustrojowych rezerw energetycznych, wskutek czego zwiększone zapotrzebowanie
metaboliczne komórek zostaje zaspokojone.
Na podstawie tekstu uzupełnij poniższy schemat, wpisując odpowiednie określenia w miejsca oznaczone numerami 1–4.
