Zadania maturalne z biologii

1861

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

U pewnej pacjentki w czerwcu 2008 r. specjaliści z Barcelony zastąpili uszkodzony fragment tchawicy jego sprawnym odpowiednikiem. Wszczepiony odcinek zrekonstruowano w następujący sposób:

Z ciała martwego dawcy pobrano tchawicę. Następnie oczyszczono ją z komórek, pozostawiając jedynie kolagenowy szkielet.
Do ponownego obudowania szkieletu kolagenowego wykorzystano komórki macierzyste pobrane ze szpiku kostnego pacjentki, które umieszczono na szkielecie.
Tak przygotowany fragment na cztery dni umieszczono w bioreaktorze i po tym czasie przeszczepiono pacjentce. Komórki macierzyste zróżnicowały się na odpowiednie komórki tkanek budujących tchawicę.

Po czterech dniach od operacji wszczepiony fragment z trudnością można było odróżnić od naturalnych tkanek, a po miesiącu rozwinął on własną sieć naczyń krwionośnych. Pacjentka po operacji nie brała leków immunosupresyjnych, które przeciwdziałają odrzuceniu przeszczepu.

Podaj dwa powody, dla których pacjentka nie musiała brać leków immunosupresyjnych.

1862

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Mutacje Dziedziczenie Podaj/wymień

Poniżej przedstawiono kariotyp osoby, u której wystąpiła mutacja genetyczna dotycząca liczby chromosomów.

a)	Podaj, na czym polega nieprawidłowość w kariotypie tej osoby.

b)	Określ płeć tej osoby.

1863

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 26. (2 pkt)

Dziedziczenie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Przedstawiony niżej schemat dotyczy dziedziczenia dwóch cech sprzężonych, których allele mają swoje loci na tym samym chromosomie (w tym przypadku nie występuje crossing over). Dziedziczenie dotyczy alleli warunkujących barwę i kształt nasion kukurydzy : AB – zielone, gładkie, ab – żółte, pomarszczone.

a)	Wpisz w odpowiednie miejsca schematu genotypy gamet rodziców i genotypy potomstwa powstałego na skutek krzyżowania osobników o genotypie pokazanym na schemacie.

b)	Na podstawie wpisanych genotypów potomstwa podaj ich fenotypy i ustal występujący w tym przypadku stosunek fenotypów.

1864

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 26. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj/wymień

U motyla krępaka brzozowego obserwuje się melanizm przemysłowy przejawiający się częstszym występowaniem ciemnych mutantów na terenach uprzemysłowionych. Pierwotne formy motyla są jasno ubarwione.

Określ, jaki mechanizm ewolucji spowodował melanizm przemysłowy?

1865

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 26. (1 pkt)

Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na wykresie przedstawiono wyniki doświadczenia, w którym badano wpływ zawartości NaCl w podłożu na wzrost pędów trzech gatunków roślin: A, B i C.

Określ, który gatunek roślin (A, B czy C) jest halofitem. Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.

1866

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 26. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj/wymień

Współczesny polski krajobraz ma prawie w całości charakter antropogeniczny – przekształcony na skutek różnych oddziaływań człowieka.

Podaj dwa przykłady działań człowieka mających wpływ na przekształcanie krajobrazu.

1867

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 26. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Niektóre cechy gatunku ludzkiego wykazują zróżnicowanie międzypopulacyjne i mają określone znaczenie adaptacyjne. W tabeli przedstawiono kilka przykładów takich cech oraz ich znaczenie.

	Cecha	Znaczenie adaptacyjne cechy
A.	Mały względny ciężar ciała i smukła budowa kończyn	Zwiększa stosunek powierzchni do objętości, co ułatwia wymianę ciepła między organizmem a otoczeniem.
B.	Wąski nos	Ułatwia nagrzewanie i nawilżanie wdychanego powietrza.
C.	Płaska twarz i obfita podściółka tłuszczowa skóry twarzy	Zmniejsza wystawanie nosa, chroni przed wyziębieniem zatoki szczękowej.
D.	Sprawne kończyny dolne	Lepsza zdolność do przemieszczania się w czasie polowań.
E.	Włosy fil-fil (w postaci kępek silnie skręconych ze sobą włosów)	Przez nagie, nieosłonięte włosami, pola skóry następuje utrata ciepła.

Wypisz, stosując oznaczenia literowe, po dwie cechy adaptacyjne do życia w środowisku

a)	o wysokich temperaturach otoczenia (klimat gorący)

b)	o niskich temperaturach otoczenia (klimat chłodny)

1868

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (1 pkt)

Inżynieria i badania genetyczne Podaj/wymień

U roślin kwiatowych kluczowym genem inicjującym powstawanie kwiatów jest gen LEAFY. Badacze wprowadzili do komórek osiki kopię tego genu wyizolowanego z rzodkiewnika. Uzyskali rośliny, które kwitły i owocowały w wieku kilku miesięcy i przy wysokości kilku centymetrów. Dla porównania – w normalnych warunkach drzewo to zakwita w wieku 18–20 lat, kiedy osiągnie wysokość około 10 m.

Podaj jeden przykład praktycznego wykorzystania wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem opisanej techniki inżynierii genetycznej.

1869

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (2 pkt)

Inżynieria i badania genetyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Po dziesięciu latach badań w jednym z ośrodków akademickich w Polsce udało się uzyskać metodą inżynierii genetycznej transgeniczny len, którego włókna i olej posiadają unikatowe własności. Z tak uzyskanego surowca można otrzymać między innymi niespotykane w świecie opatrunki nowej generacji przyspieszające leczenie trudno gojących się ran. Skuteczność metody potwierdziły badania kliniczne. Można też otrzymać polimer, który dzięki posiadanym właściwościom może być używany np. do produkcji opakowań. W odróżnieniu od dotychczas stosowanych syntetyków polimer ten jest całkowicie biodegradowalny.

Na podstawie informacji z tekstu, sformułuj po jednym argumencie uzasadniającym potrzebę prowadzenia prac badawczych i wdrożeniowych nad transgenicznym lnem z punktu widzenia:

a)	medycznego;

b)	ochrony środowiska.

1870

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (2 pkt)

Tkanki zwierzęce Podaj/wymień

Podaj nazwy tkanek zwierzęcych przedstawionych na rysunkach A i B.