Geny A, B, C i D kodują w układzie pełnej dominacji odpowiednio enzymy A i B, odpowiedzialne za wytworzenie produktu w postaci czerwonego barwnika z białego substratu, oraz enzymy C i D – odpowiedzialne za wytworzenie produktu w postaci barwnika purpurowego, również z białego substratu.
Na schematach I i II przedstawiono sposób dziedziczenia każdej z barw wraz z przykładem odpowiedniej krzyżówki genetycznej.
Podaj fenotypy rodzicielskie oraz fenotypy pokolenia F1 w każdej z przedstawionych krzyżówek (I i II).
Skóra człowieka składa się z wielowarstwowego naskórka i skóry właściwej. W najgłębiej położonej żywej warstwie naskórka – warstwie podstawnej – nieustannie powstają nowe komórki, które podczas stopniowego przemieszczania się ku powierzchni skóry ulegają keratynizacji (rogowaceniu). Tworzą one na powierzchni skóry złuszczającą się warstwę martwych komórek naskórka.
a)
Na podstawie powyższego tekstu podaj cechę żywych komórek warstwy podstawnej naskórka, która zapewnia jego odtwarzanie się.
b)
Podaj znaczenie warstwy zrogowaciałych komórek naskórka dla funkcji ochronnej skóry w organizmie człowieka.
Całkowita zawartość wapnia w organizmie człowieka wynosi 1,4–1,66% masy ciała, z czego 99% stanowi wapń w postaci związanej w kościach.
Na schemacie przedstawiono porównanie wskaźników masy kości (całkowity wapń w organizmie) u kobiet (♀) i mężczyzn (♂) w różnym wieku.
a)
Na podstawie schematu określ zmiany masy kości u kobiet w okresie menopauzy i po tym okresie, w stosunku do mężczyzn w tym samym wieku.
b)
Podaj przyczynę zmian w kościach kobiet w okresie menopauzy oraz nazwę choroby, którą na skutek tych zmian zagrożone są bardziej kobiety niż mężczyźni.
Jedną ze swoistych cech człowieka jest szeroka i krótka miednica, która stanowi przystosowanie układu ruchu do poruszania się na dwóch kończynach w postawie wyprostowanej.
Podaj inną niż wymieniona w tekście, swoistą cechę budowy szkieletu człowieka, która odróżnia go od innych naczelnych, i związana jest bezpośrednio z dwunożnym chodem.
Wakuola komórek roślinnych to struktura otoczona błoną cytoplazmatyczną – tonoplastem,
wypełniona sokiem komórkowym. W skład soku komórkowego wchodzą: woda, jony oraz
rozpuszczalne i nierozpuszczalne związki mineralne i organiczne. Stwierdzono też obecność
w nim różnych enzymów hydrolitycznych, np. peptydaz, glikozydaz.
Jednym z rodzajów leukocytów we krwi człowieka są granulocyty obojętnochłonne –
neutrofile. Pełnią one funkcje obronne, głównie przeciwbakteryjne. Substancje chemiczne
wydzielane przez drobnoustroje chorobotwórcze wyzwalają u granulocytów zdolność
do przechodzenia przez nieuszkodzone ściany naczyń włosowatych, co umożliwia tym
komórkom przemieszczanie się do ognisk zapalnych (skupisk bakterii). Tam fagocytują
drobnoustroje chorobotwórcze i następnie trawią je dzięki enzymom zawartym w lizosomach.
Na podstawie: G. Góralski, W. Hałdaś, J. Kasza, A. Kłyś, R. Konieczny, M. Osiołek, M. Popielarska, A. Wojtusiak, Encyklopedia szkolna. Biologia, Kraków 2006.
a)
Na podstawie powyższych informacji podaj dwie cechy granulocytów obojętnochłonnych, które umożliwiają im skuteczną walkę z bakteriami.
b)
Wybierz i podkreśl dwie cechy opisanej odporności organizmu.
W fazie fotosyntezy zależnej od światła dochodzi do syntezy składników siły asymilacyjnej,
która jest niezbędna do przebiegu fazy niezależnej od światła.
Poniżej zapisano niepełne równanie reakcji fazy fotosyntezy zależnej od światła.
Wpisz w wyznaczonym miejscu substraty tej reakcji oraz podkreśl wśród jej produktów składniki siły asymilacyjnej.
Reakcja odruchowa zachodzi w obrębie łuku odruchowego, na który składają się następujące
elementy: receptor, efektor, ośrodek nerwowy odruchu, droga ruchowa, droga czuciowa.
Zależnie od liczby neuronów tworzących łuk odruchowy, wyróżnia się łuki odruchowe
dwuneuronowe (jednosynaptyczne), trójneuronowe (dwusynaptyczne) i wieloneuronowe
(polisynaptyczne).
a)
Zapisz we właściwej kolejności elementy łuku odruchowego wymienione w tekście.
b)
Wymień w kolejności nazwy neuronów, które składają się na łuk odruchowy trójneuronowy.
