Zadania maturalne z biologii

481

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień

Reakcja odruchowa zachodzi w obrębie łuku odruchowego, na który składają się następujące elementy: receptor, efektor, ośrodek nerwowy odruchu, droga ruchowa, droga czuciowa. Zależnie od liczby neuronów tworzących łuk odruchowy, wyróżnia się łuki odruchowe dwuneuronowe (jednosynaptyczne), trójneuronowe (dwusynaptyczne) i wieloneuronowe (polisynaptyczne).

a)	Zapisz we właściwej kolejności elementy łuku odruchowego wymienione w tekście.

b)	Wymień w kolejności nazwy neuronów, które składają się na łuk odruchowy trójneuronowy.

482

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono fragment układu pokarmowego człowieka.

a)	Podaj nazwę struktury oznaczonej na rysunku literą B i określ jej funkcję w układzie pokarmowym człowieka.

b)	Zapisz literę, którą na rysunku oznaczono strukturę produkującą wydzielane do dwunastnicy enzymy trawienne. Podaj jej nazwę.

483

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 12. (2 pkt)

Układ hormonalny Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Czekając na egzamin, zdający denerwowali się. Odczuwali szybsze bicie serca, szybciej i głębiej oddychali, pociły się im dłonie, niektórzy byli bladzi.

a)	Wpisz literę, którą poniżej oznaczono właściwe uzupełnienie zdania.

Opisane reakcje organizmu są uwarunkowane działaniem autonomicznego układu nerwowego.

części współczulnej,
części przywspółczulnej,
obydwu części

b)	Podaj nazwę hormonu, którego działanie wywołuje reakcje opisane w tekście, oraz nazwę gruczołu dokrewnego, który go wydziela.

Hormon
Gruczoł

484

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Substancje, z których organizm człowieka może wytwarzać witaminy, nazywane są prowitaminami.

Podaj nazwę witaminy, dla której prowitaminą jest karoten przyjmowany wraz z pokarmem, oraz przykład jej znaczenia w organizmie człowieka.

Nazwa witaminy
Znaczenie

485

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Choroby człowieka Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Są to patogeny, z których każdy jest zbudowany z cząsteczek RNA lub DNA, otoczonych białkami kodowanymi przez ich własny genom.

a)	Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Przedstawiony opis dotyczy

prionów.
wirusów.
bakterii.

b)	Podaj dwa przykłady chorób powodowanych przez patogeny opisane w tekście.

486

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Oddychanie komórkowe Podaj/wymień

Podczas oddychania tlenowego w mitochondriach zachodzi tzw. reakcja pomostowa, w wyniku której powstaje acetylo–CoA.

Określ miejsce przebiegu reakcji pomostowej w mitochondrium i rolę koenzymu A (CoA) w procesie oddychania tlenowego.

Miejsce reakcji
Rola koenzymu A

487

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono fragment układu pokarmowego człowieka.

a)	Podaj nazwę enzymu wydzielanego w narządzie oznaczonym literą X i nazwę składnika pokarmowego, który jest przez niego rozkładany.

Enzym
Składnik pokarmowy

b)	Podaj nazwę narządu oznaczonego na rysunku literą Y i określ funkcję, jaką pełni ten narząd w układzie pokarmowym.

c)	Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.

Jedną z głównych funkcji struktury oznaczonej na rysunku literą Z jest

detoksykacja szkodliwych produktów przemiany materii.
wchłanianie prostych związków organicznych.
trawienie białek, węglowodanów i tłuszczów.
wchłanianie wody.

488

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono przykład łuku odruchowego.

a)	Na podstawie analizy powyższego przykładu podaj nazwy dwóch neuronów, przez które przekazywany jest impuls nerwowy w miejscu oznaczonym na schemacie literą A.

b)	Podaj literę, którą na schemacie oznaczono efektor.

489

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Choroby człowieka Podaj/wymień

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że są nosicielami HCV – wirusa powodującego wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C). Każdego roku rośnie liczba nosicieli wirusa, rośnie też zagrożenie epidemiologiczne. Wirus ten przenosi się podczas kontaktu krwi osoby zdrowej z krwią nosiciela.

Sformułuj dwa zalecenia, które zmniejszają ryzyko zakażenia wirusem HCV podczas zabiegów medycznych.

490

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Ptaki Podaj/wymień

Cechą budowy szkieletu ptaka jest obecność grzebienia na mostku. Na drodze ewolucji niektóre z ptaków grzebień ten wtórnie utraciły.
Na rysunkach przedstawiono przykłady różnych ptaków: A – kazuar, B – pingwin, C – myszołów.
Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości ptaków.

Podaj, które z przedstawionych ptaków mają grzebień na mostku i jaką rolę odgrywa ta struktura w sposobie poruszania się każdego z nich.