Zadania maturalne z biologii

Znalezionych zadań - 600

Strony

441

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 20. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień

W siatkówce oka człowieka występują dwa rodzaje komórek receptorowych tzw. fotoreceptorów.

a)Podaj nazwy obu rodzajów komórek receptorowych siatkówki.
b)Określ, na czym polega choroba zwana ślepotą zmierzchową (kurzą ślepotą), i podaj najczęstszą przyczynę jej powstania, wynikającą z błędów żywieniowych.
442
443
444

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 25. (3 pkt)

Układ hormonalny Podaj/wymień

Wazopresyna (ADH) i oksytocyna mają całkowicie odmienne działanie, mimo chemicznego podobieństwa. Wazopresyna działa pobudzająco, a jej poziom wzrasta u człowieka pod wpływem stresu. Powoduje m.in. skurcz naczyń krwionośnych, podnosi ciśnienie krwi i podobnie jak adrenalina, przygotowuje organizm do walki bądź ucieczki. Oksytocyna ma działanie ogólnie relaksujące, łagodzi stres, powoduje obniżenie ciśnienia krwi i uśmierza ból.
Poniżej przedstawiono budowę chemiczną obu opisanych substancji.

Budowa oksytocyny i wazopresyny
a)Na podstawie schematu dokonaj korekty poniższych zdań, wykreślając w nawiasach niewłaściwe określenia, tak aby zdania (A–C) poprawnie opisywały podobieństwo obu przedstawionych substancji.
Podobieństwo budowy chemicznej oksytocyny i wazopresyny wynika z tego, że:
  1. Są (enzymami / hormonami), należącymi do (oligopeptydów / lipidów).
  2. Składają się z (9 / 11) aminokwasów, z których (7 / 9) jest takich samych.
  3. W każdym łańcuchu (występuje / nie występuje) mostek dwusiarczkowy.
b)Podaj, inną niż opisana w tekście, rolę oksytocyny i wazopresyny (ADH) w organizmie człowieka.

Oksytocyna
Wazopresyna (ADH)

445

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 26. (3 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Czynnik krwi Rh dziedziczony jest u człowieka jednogenowo i autosomalnie. Osoby z grupą krwi Rh+ mają na błonie erytrocytów antygen D, którego obecność warunkuje dominujący allel genu D, natomiast allel recesywny d odpowiada za brak tego antygenu. Kobieta z Rh oczekuje dziecka z mężczyzną Rh+, którego matka ma grupę krwi Rh.

a)Podaj genotypy rodziców tego dziecka.

Genotyp kobiety     Genotyp mężczyzny

b)Zapisz krzyżówkę genetyczną i na jej podstawie określ, jakie jest prawdopodobieństwo (w %), że dziecko tej pary będzie miało krew grupy Rh+.
Krzyżówka

Prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z grupą krwi Rh+

446

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 27. (2 pkt)

Ekologia Podaj/wymień

W skórze nosorożca białego żerują larwy muchówek oraz kleszcze czerpiące od niego potrzebny pokarm. Są one głównym pokarmem bąkojada czerwonodziobego, którego często obserwuje się na grzbietach nosorożców. Nosorożec ma bardzo słaby wzrok. Gdy zbliża się wróg, ptaki przebywające na grzbiecie zwierzęcia wzlatują z piskiem, ostrzegając go o niebezpieczeństwie.

Podaj nazwy zależności międzygatunkowych, które występują pomiędzy

larwami muchówek a nosorożcem
nosorożcem a bąkojadem czerwonodziobym

447
448

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 28. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Efekt dziedziczenia zmutowanego allelu powodującego defekt organizmu zależy od tego, czy allel ten jest dominujący, czy – recesywny.
Na schematach przedstawiono dwa modele dziedziczenia (I i II) autosomalnej cechy jednogenowej. W obu rodowodach w pokoleniu F1 nie zaznaczono osób chorych.

Modele dziedziczenia
a)Uzupełnij tabelę, wpisując oznaczenia cyfrowe zdrowych osób z pokolenia F1.
Fenotyp Model dziedziczenia I Model dziedziczenia II
zdrowy
b)Określ prawdopodobieństwo (w %) wystąpienia choroby u kolejnego dziecka w pokoleniu F1, w obu zilustrowanych przypadkach.

Model dziedziczenia I   Model dziedziczenia II

449

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 28. (3 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

W komunikacie o zaginięciu mężczyzny między innymi napisano:

Wiek 52 lata, wzrost wysoki (180 cm), sylwetka wysportowana, krótkie włosy blond, oczy jasnoniebieskie. Cechy charakterystyczne – leworęczność oraz szeroka blizna na prawym policzku. Mężczyzna jest chory na hemofilię i wymaga regularnego podawania leków.

a)Wymień trzy cechy podane w opisie tego mężczyzny, które są uwarunkowane genetycznie. Dla każdej z nich określ sposób dziedziczenia, korzystając z informacji w tabeli.
Cecha mężczyzny Sposób dziedziczenia cechy
(autosomalna / sprzężona z płcią)
1.
2.
3.
b)Spośród cech podanych w opisie wymień jedną tzw. cechę ilościową, której dziedziczenie nie zawsze jest zgodne z prawami Mendla.
450

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 29. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj/wymień

Budowa elektrowni atomowych wzbudza wiele kontrowersji. Wielu ludzi uważa elektrownie atomowe za zagrożenie. Naukowcy opowiadają się za wykorzystaniem energetyki jądrowej, argumentują, że w najbliższym czasie na świecie jeszcze bardziej wzrośnie zapotrzebowanie na energię. Szacuje się, że w Polsce do 2030 r. zapotrzebowanie na energię elektryczną wzrośnie o 57%. Obecnie w 31 krajach działa ponad 430 reaktorów jądrowych, które wytwarzają około 15% energii elektrycznej.

Na podstawie: http://elektrownia-jadrowa.pl

Biorąc pod uwagę możliwe skutki dla środowiska przyrodniczego, podaj jeden argument przemawiający „za” rozwojem energetyki jądrowej i jeden argument „przeciw” temu rozwojowi.

Argument „za”

Argument „przeciw”

Strony