Matura Maj 2015, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (1 pkt)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania soli sodowej kwasu etanowego (octowego) z kwasu i odpowiedniego tlenku metalu.
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania soli sodowej kwasu etanowego (octowego) z kwasu i odpowiedniego tlenku metalu.
Wykonano eksperyment, którego przebieg zilustrowano na rysunku.
Wybierz i podkreśl w każdym nawiasie poprawne uzupełnienie poniższych zdań.
Sól, której roztwór otrzymano w kolbie po całkowitym roztworzeniu cynku w kwasie, jest związkiem (jonowym / niejonowym). Aby go wyodrębnić z mieszaniny poreakcyjnej, należy (z roztworu odparować wodę / roztwór przesączyć). W temperaturze pokojowej i pod ciśnieniem atmosferycznym związek ten jest (ciałem stałym / cieczą).
Hydrolizę estrów katalizują zarówno zasady, jak i kwasy. W warunkach hydrolizy zasadowej kwas karboksylowy otrzymuje się w postaci soli, z której może on zostać wyparty przez mocny kwas nieorganiczny.
Na podstawie: R.T. Morrison, R.N. Boyd, Chemia organiczna, Warszawa 2008.
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, w której z soli kwasu octowego rozpuszczonej w wodzie otrzymuje się kwas octowy przez dodanie mocnego kwasu nieorganicznego.
Sole można otrzymać między innymi w reakcjach:
19.1. (0−1)
Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli otrzymać rozpuszczalne w wodzie sole metodą 1. (probówka I), metodą 2. (probówka II) i metodą 3. (probówka III). Na schemacie doświadczenia wpisz wzory użytych odczynników wybranych spośród:
Ag (s) HCl (aq) Al (s) CaO (s) H2SO4 (rozc.) Cu(OH)2 (s)
Schemat doświadczenia:
19.2. (0−1)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji przebiegającej w probówce III.
W roztworze wodnym znajdują się kationy: Ba2+, Ag+ i Mg2+ oraz towarzyszące im aniony. Kationy te można wydzielić z roztworu za pomocą reakcji strąceniowych, stosując odpowiednie odczynniki w takiej kolejności, aby jeden odczynnik wytrącał z roztworu w postaci nierozpuszczalnej soli tylko jeden kation. Po przesączeniu osadu, używając innego odczynnika, można wytrącić z przesączu sól zawierającą kolejny kation.
14.1. (0−1)
Wpisz do tabeli wzory odczynników, których użycie pozwoli w trzech etapach (I, II i III) wytrącić kolejno z roztworu w postaci nierozpuszczalnych soli kationy w nim zawarte. Odczynniki wybierz spośród wymienionych poniżej.
Na2CrO4 (aq) KNO3 (aq) NaCl (aq) NaOH (aq) K2SiO3 (aq)
Etap I | |
Etap II | |
Etap III |
14.2. (0−1)
Napisz wzory nierozpuszczalnych soli powstałych w każdym etapie doświadczenia.
Etap I | |
Etap II | |
Etap III |
Dysponujesz niezbędnym sprzętem laboratoryjnym oraz następującymi odczynnikami:
Zaprojektuj doświadczenie, w wyniku którego otrzymasz czysty stały chlorek magnezu. Opisz kolejne etapy wykonania tego doświadczenia.
Sporządzono wodny roztwór siarczku sodu Na2S oraz wodny roztwór chlorku amonu NH4Cl.
Określ odczyn każdego z otrzymanych roztworów. Odpowiedź uzasadnij – napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji powodujących taki odczyn roztworu.
Odczyn roztworu | Równanie reakcji | |
---|---|---|
Na2S | ||
NH4Cl |
W reakcji stałego chlorku sodu ze stężonym kwasem siarkowym(VI) powstaje chlorowodór, natomiast w reakcji stałego bromku sodu z tym kwasem ostatecznym produktem jest brom. Etapy reakcji stężonego kwasu siarkowego(VI) z bromkiem sodu oraz ich główne produkty przedstawia poniższy schemat:
NaBr stężony H2SO4 HBr stężony H2SO4 Br2 + SO2
Dwie probówki, z których jedna zawierała stały chlorek sodu, a druga – stały bromek sodu, umieszczono pod wyciągiem. Wykonano eksperyment, którego przebieg zilustrowano na poniższym rysunku.
Napisz, jakie zmiany umożliwiające rozróżnienie obu soli zaobserwowano w probówkach po dodaniu do nich stężonego kwasu siarkowego(VI).
Probówka I:
Probówka II:
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg pozwolił na rozróżnienie dwóch wodnych roztworów soli: węglanu sodu i azotanu(V) amonu. Jako odczynniki zastosowano kwas solny i stężony roztwór wodorotlenku sodu. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym schemacie.
U wylotu probówki IV dodatkowo umieszczono zwilżony uniwersalny papierek wskaźnikowy.
13.1. (0-1)
Napisz, jakie obserwacje potwierdziły obecność węglanu sodu w probówkach I i III oraz azotanu(V) amonu w probówkach II i IV. W opisie obserwacji dla probówki IV uwzględnij zmianę barwy uniwersalnego papierka wskaźnikowego.
Probówka I:
Probówka II:
Probówka III:
Probówka IV:
13.2. (0-2)
Podaj numery probówek, w których przebiegały reakcje, i napisz w formie jonowej skróconej równania tych procesów.
Numer probówki | Równanie reakcji |
---|---|
|
Pod wyciągiem wykonano doświadczenie zilustrowane na poniższym schemacie.
We wszystkich probówkach zaobserwowano wydzielanie gazów.
Podaj wzory gazów wydzielających się z poszczególnych probówek.
Probówka I:
Probówka II:
Probówka III:
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na rysunku.
Stwierdzono, że reakcja chemiczna zaszła tylko w jednej probówce.
25.1. (0-1)
Wskaż probówkę, w której zaszła reakcja chemiczna.
Reakcja zaszła w probówce numer:
25.2. (0-1)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie tej reakcji.
W przemyśle wapno gaszone otrzymuje się w dwuetapowym procesie. Najpierw węglan wapnia poddaje się rozkładowi w temperaturze 1000°C. W wyniku tego procesu otrzymuje się tlenek zwany wapnem palonym, który w procesie gaszenia przekształca się w wapno gaszone.
Uzupełnij poniższy schemat otrzymywania wapna gaszonego z węglanu wapnia. W puste (większe) pola wpisz wzory związków chemicznych. W pole umieszczone nad strzałką oznaczoną numerem 1 wpisz warunki konieczne do przeprowadzenia przemiany, a w pole nad strzałką oznaczoną numerem 2 wpisz wzór drugiego substratu przemiany.
Sole niektórych kwasów można otrzymać z soli innych kwasów.
12.1. (1 pkt)
Zaprojektuj doświadczenie (przeprowadzone pod wyciągiem) polegające na otrzymaniu wodnego roztworu siarczanu(VI) sodu w wyniku działania roztworem odpowiedniego kwasu na roztwór siarczku sodu. Uzupełnij schemat doświadczenia – podkreśl wzór wybranego kwasu.
12.2. (1 pkt)
Napisz, jakie obserwacje potwierdzą, że po zmieszaniu roztworów zaszła reakcja chemiczna.
12.3. (1 pkt)
Napisz w formie jonowej równanie reakcji, która zaszła podczas doświadczenia.
Poniżej wymieniono pięć metod otrzymywania soli:
Spośród wymienionych metod wybierz te, za pomocą których można otrzymać sole magnezu o wzorach MgCl2 i Mg3(PO4)2. W tabeli wpisz numery, którymi oznaczono te metody.
Wzór soli | Numery metod |
---|---|
MgCl2 | |
Mg3(PO4)2 |
Wykonano eksperyment, którego przebieg zilustrowano na rysunku.
9.1. (1 pkt)
Napisz, co w czasie doświadczenia zaobserwowano w kolbie ze stałym węglanem wapnia, do której wkraplano kwas solny, a co – w kolbie zawierającej wodę wapienną.
Kolba ze stałym węglanem wapnia:
Kolba z wodą wapienną:
9.2. (1 pkt)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej po dodaniu kwasu solnego do stałego węglanu wapnia.
Wykonano doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na rysunku.
Przed wykonaniem doświadczenia woda wapienna była klarownym roztworem. W czasie doświadczenia zaobserwowano, że woda wapienna początkowo zmętniała pod wpływem gazu do niej wprowadzonego. Podczas dalszego nasycania jej gazem zmętnienie zanikło.
Napisz w formie jonowej równanie reakcji kwasu solnego ze stałym węglanem wapnia (reakcja 1.), równanie reakcji, w której wyniku nastąpiło zmętnienie wody wapiennej (reakcja 2.), oraz równanie reakcji powodującej zanik zmętnienia wody wapiennej (reakcja 3.).
Próbkę czystego węglanu wapnia o masie m prażono w otwartym naczyniu. Przebiegła wtedy reakcja zilustrowana równaniem:
CaCO3 → CaO + CO2
Po przerwaniu ogrzewania stwierdzono, że w naczyniu znajdowała się mieszanina substancji stałych o masie 18,0 gramów. Ustalono, że w tej mieszaninie zawartość węglanu wapnia wyrażona w procentach masowych jest równa 57,5%.
Zaprojektuj doświadczenie, którym potwierdzisz, że w uzyskanej mieszaninie substancji stałych znajduje się węglan.
Uzupełnij schemat doświadczenia – podkreśl wzór jednego odczynnika, którego dodanie (w nadmiarze) do mieszaniny znajdującej się w probówce doprowadzi do potwierdzenia obecności węglanu, oraz opisz zmiany możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia.
Schemat doświadczenia:
Zmiany możliwe do zaobserwowania w czasie doświadczenia:
Chlorek arsenu(III) – AsCl3 – jest w temperaturze pokojowej cieczą. W stanie ciekłym chlorek arsenu(III) nie przewodzi prądu elektrycznego. W reakcji z wodą tworzy kwas arsenowy(III) o wzorze H3AsO3 oraz chlorowodór.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.
3.1. (0–1)
Czy chlorek arsenu(III) ma budowę kowalencyjną, czy – jonową? Narysuj wzór elektronowy chlorku arsenu(III). Uwzględnij wolne pary elektronowe.
Chlorek arsenu(III) ma budowę .
Wzór:
3.2. (0–1)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chlorku arsenu(III) z wodą.
Siarczek magnezu (MgS) można otrzymać w bezpośredniej syntezie z pierwiastków (reakcja 1.). Siarczek wapnia (CaS) natomiast otrzymuje się przez redukcję siarczanu(VI) wapnia (CaSO4) węglem; drugim produktem tej przemiany jest tlenek węgla(II) (reakcja 2.).
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2013.
Napisz w formie cząsteczkowej równania dwóch opisanych przemian.
Równanie reakcji 1.:
Równanie reakcji 2.:
BiologHelp+ obejmuje: