Poniżej przedstawiono konfigurację elektronową atomów w stanie podstawowym wybranych
metali należących do 1. grupy układu okresowego pierwiastków. Metale te oznaczono
numerami I, II i III.
I: 1s22s1
II: 1s22s22p63s23p64s1
III: 1s22s22p63s1
Pierwsza energia jonizacji to energia, jaką należy dostarczyć, aby oderwać elektron
od obojętnego atomu.
a)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Najmniejszą pierwszą energię jonizacji ma atom pierwiastka oznaczonego numerem
I, ponieważ jego elektron walencyjny jest najmniej oddalony od jądra atomowego.
I, ponieważ ma obsadzone elektronami tylko dwie powłoki elektronowe.
II, ponieważ jego elektron walencyjny jest najbardziej oddalony od jądra atomowego.
III, ponieważ ma najmniejszą elektroujemność.
b)
Określ liczbę elektronów w rdzeniu atomu metalu oznaczonego numerem III.
c)
Napisz wzór sumaryczny związku metalu oznaczonego numerem II z chlorem i określ charakter wiązania chemicznego (jonowe, kowalencyjne niespolaryzowane, kowalencyjne spolaryzowane), które w tym związku występuje.
Tworzywa polimerowe wymienione w poniższej tabeli można przedstawić w następujący
sposób (fragment –Z oznacza łańcuch boczny, atom wodoru lub atom chlorowca):
W poniższej tabeli zestawiono wartości temperatury wrzenia (pod ciśnieniem 1013 hPa)
alkanu, alkanolu, alkanalu i alkiloaminy o zbliżonych masach cząsteczkowych.
Numer związku
Wzór związku
Masa cząsteczkowa, u
Temperatura wrzenia,°C
I
CH3CH2CH3
44
– 42,2
II
CH3CH2OH
46
78,3
III
CH3CHO
44
20,7
IV
CH3CH2NH2
45
16,6
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.
Spośród związków o wzorach podanych w tabeli wybierz substancję najmniej
i najbardziej lotną. Napisz wzory wybranych związków.
Wzór związku najmniej lotnego:
Wzór związku najbardziej lotnego:
W cząsteczce pewnego optycznie czynnego nasyconego łańcuchowego alkoholu
monohydroksylowego o nierozgałęzionym łańcuchu jest pięć atomów węgla. W wyniku
utlenienia tego alkoholu powstaje keton.
Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy), podaj nazwę systematyczną oraz określ
rzędowość opisanego alkoholu.
Poniżej przedstawiono schemat przemian, którym poddano: dwa węglowodory − związek
oznaczony numerem I i związek o wzorze CH3–CH2–CH=CH2 – a także ich pochodne.
Wodny roztwór związku III, który jest jedynym organicznym produktem reakcji 4., ma
odczyn obojętny.
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) organicznych związków o numerach I−III.
Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych,
równanie reakcji kondensacji dwóch cząsteczek kwasu 2-hydroksypropanowego
(mlekowego), prowadzącej do powstania łańcuchowego produktu organicznego
i wody.
Jednym z tworzyw sztucznych ulegających biodegradacji jest poli(kwas mlekowy).
Wykorzystywany jest on m.in. do produkcji wchłanialnych nici chirurgicznych.
30.3. (0-1)
Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) meru poli(kwasu mlekowego), jeżeli
wiadomo, że mer to najmniejszy powtarzający się fragment budowy łańcucha
polimeru.
Poniżej przedstawiono schemat przemian, którym poddano: dwa węglowodory − związek
oznaczony numerem I i związek o wzorze CH3–CH2–CH=CH2 – a także ich pochodne.
Wodny roztwór związku III, który jest jedynym organicznym produktem reakcji 4., ma
odczyn obojętny.
Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie
reakcji 2. i 3.
Furfural jest pochodną furanu. W cząsteczce furfuralu
występuje grupa funkcyjna, która łatwo redukuje się
w obecności wodoru, co prowadzi do powstania
alkoholu furfurylowego. Na gorąco, pod wpływem
wodorotlenku miedzi(II), grupa ta się utlenia, w wyniku
czego powstaje kwas pirośluzowy.
Wzór furfuralu
Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii,
Warszawa 2007.
32.1. (0–1)
Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) lub uproszczony alkoholu furfurylowego,
otrzymanego na drodze redukcji furfuralu.
32.2. (0–1)
Uzupełnij poniższy schemat, tak aby otrzymać równanie opisanej reakcji otrzymywania
kwasu pirośluzowego. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) lub uproszczone
związków organicznych.
