Grupy krwi człowieka (A, B, AB, i 0) uwarunkowane są występowaniem w populacji ludzkiej
trzech alleli oznaczonych jako: IA, IB, i. Rodzice dziecka mają grupę krwi A.
a)
Określ wszystkie możliwe genotypy tych rodziców, posługując się podanymi symbolami.
Genotypy matki
Genotypy ojca
b)
Przedstaw przypadek, kiedy dziecko tych rodziców będzie miało grupę krwi inną, niż rodzice. Zapisz odpowiednią krzyżówkę.
Wybierz grupę krwi, której na pewno nie może mieć jej dziecko, niezależnie od tego, jaką grupę krwi będzie miał jego ojciec. Podkreśl wybraną odpowiedź.
Dwaj bracia (I i II) są daltonistami. Każdy z nich ma czworo dzieci: dwie córki i dwóch
synów. Potomstwo brata I jest zdrowe, natomiast jeden syn i jedna córka brata II cierpią
na daltonizm.
a)
Zapisz najbardziej prawdopodobne genotypy obu braci i matek ich dzieci, posługując się symbolami: D – brak daltonizmu, d – daltonizm.
Genotyp brata I Genotyp matki jego dzieci
Genotyp brata II Genotyp matki jego dzieci
b)
Zaznacz, jakie jest prawdopodobieństwo, że córki brata I będą nosicielkami daltonizmu.
Obserwowana wśród osobników jednego gatunku zmienność fenotypowa może mieć podłoże
m.in. genetyczne i wynikać z procesów rekombinacyjnych (zmienność rekombinacyjna) lub
pojawiających się w genomie mutacji (zmienność mutacyjna). Mutacje mogą zachodzić
w komórkach somatycznych lub w komórkach macierzystych gamet.
a)
Podaj dwa przykłady mechanizmów, dzięki którym zachodzi zmienność rekombinacyjna.
b)
Podaj, która z wymienionych w tekście mutacji nie jest dziedziczona przez potomstwo zwierząt. Odpowiedź uzasadnij.
Mukowiscydoza jest chorobą genetyczną wywoływaną przez autosomalny allel recesywny (a).
Dwie pary małżeńskie poddały się badaniu genetycznemu na obecność alleli warunkujących
tę chorobę. W wyniku badania ustalono następujące genotypy:
I para: mężczyzna – Aa, kobieta – AA
II para: mężczyzna – Aa, kobieta – Aa
Określ, której parze, może urodzić się dziecko chore na mukowiscydozę. Odpowiedź uzasadnij.
Stwierdzono, że pewien organizm jest heterozygotą Aa względem jednej z cech, a drugą
cechę warunkowaną przez allel B posiada w formie dominującej. Nie wiadomo jednak, czy
pod względem tej cechy jest homozygotą, czy heterozygotą. Obie cechy dziedziczą się
jednogenowo i niezależnie.
a)
Zapisz wszystkie możliwe genotypy opisanego organizmu.
b)
Zaznacz takie zestawienie genotypów obojga rodziców, których całe potomstwo będzie miało cechy organizmu opisanego w tekście. Uzasadnij odpowiedź, rozwiązując odpowiednią krzyżówkę genetyczną.
Myszy o genotypie ByB mają sierść żółtą, a myszy o genotypie BB – sierść czarną. Allel By
wpływa jednocześnie na przeżywalność zarodków i w układzie homozygotycznym ByBy jest
letalny (myszy o tym genotypie giną przed urodzeniem). Uznaje się, że zależnie od cechy
fenotypowej, na którą wpływa, allel By może wykazywać właściwości dominujące
lub recesywne w stosunku do allelu B.
Na podstawie: P.C. Winter, G.I. Hickey, H.L. Fletcher, Krótkie wykłady. Genetyka, PWN, Warszawa 2006.
a)
Podaj stosunek liczbowy żywych myszy żółtych i czarnych w potomstwie krzyżówki myszy żółtych.
myszy żółte : myszy czarne – :
b)
Określ, ze względu na którą cechę allel By jest recesywny. Odpowiedź uzasadnij.
Osoby dotknięte pewną chorobą genetyczną wykazują ogromną wrażliwość na oparzenia
słoneczne. Cechuje je również wysokie ryzyko wystąpienia raka skóry. Wśród trojga dzieci
pewnego małżeństwa znajduje się dziewczynka dotknięta tą chorobą. Rodzice i pozostałe
rodzeństwo nie wykazują objawów choroby.
a)
Zaznacz właściwe dokończenie zdania (A lub B).
Choroba ta jest warunkowana przez allel autosomalny
recesywny.
dominujący.
b)
Zapisz genotyp dziewczynki dotkniętej tą chorobą i genotypy jej rodziców.
Genotyp dziewczynki
Genotyp matki
Genotyp ojca
c)
Zaznacz, jakie jest prawdopodobieństwo urodzenia w tej rodzinie następnego dziecka dotkniętego opisaną chorobą.
