Zadania maturalne z chemii

1001

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 31. (2 pkt)

Bilans elektronowy Aldehydy Napisz równanie reakcji

Reakcja utleniania propanalu odczynnikiem Tollensa przebiega zgodnie ze schematem:

CH₃CH₂CHO + Ag(NH₃)⁺₂ + OH⁻ → CH₃CH₂COO⁻ + Ag + NH₃ + H₂O

Na podstawie: J.T. Morrison, R.N. Boyd, Chemia organiczna, Warszawa 2008.

Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równania procesów redukcji i utleniania zachodzących podczas opisanej reakcji. Uwzględnij fakt, że reakcja zachodzi w środowisku zasadowym. Następnie uzupełnij schemat, tak aby otrzymać sumaryczne równanie w formie jonowej skróconej opisanej reakcji utleniania propanalu.

Równanie procesu redukcji:

Równanie procesu utleniania:

CH₃CH₂CHO + Ag(NH₃)⁺₂ + OH⁻ → CH₃CH₂COO⁻ + Ag + NH₃ + H₂O

1002

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 31. (1 pkt)

Aminokwasy Narysuj/zapisz wzór

Tripeptyd, którego wzór przedstawiono poniżej, jest zbudowany z reszt trzech aminokwasów.

Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) cząsteczek tych aminokwasów, których grupa aminowa uczestniczyła w tworzeniu wiązań w tripeptydzie.

1003

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 32. (1 pkt)

Hydroksylowe pochodne węglowodorów - ogólne Narysuj/zapisz wzór

Poniżej przedstawiono wzory związków oznaczonych numerami 1–5.

Uzupełnij poniższe schematy. Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) lub uproszczony organicznego produktu reakcji tlenku miedzi(II):

ze związkiem oznaczonym numerem 4.

ze związkiem oznaczonym numerem 5.

1004

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 32. (1 pkt)

Węglowodory alifatyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Kwas akrylowy jest związkiem o wzorze

CH₂=CHCOOH

W warunkach laboratoryjnych jest on cieczą.

Napisz, czy wzór półstrukturalny CH₂=CHCOOH odpowiada dwóm izomerom geometrycznym cis–trans. Odpowiedź uzasadnij.

1005

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 32. (2 pkt)

Podstawy chemii organicznej Narysuj/zapisz wzór Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Wzory szkieletowe związków organicznych odzwierciedlają kształt łańcucha węglowego, dlatego lepiej oddają rzeczywistą strukturę cząsteczki. Są to wzory, w których nie zapisuje się symboli atomów węgla i połączonych z nimi atomów wodoru, ale rysuje się w postaci łamanej szkielet węglowy oraz zaznacza występujące w cząsteczce wiązania wielokrotne i zapisuje wzory grup funkcyjnych oraz symbole podstawników innych niż wodór, np. wzór szkieletowy 2-metylobutanu ma postać:

Poniżej przedstawiono wzory szkieletowe trzech związków organicznych.

Związek I
Związek II
Związek III

32.1. (0–1)

Napisz wzór sumaryczny związku II o wzorze szkieletowym podanym w tabeli.

32.2. (0–1)

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.


1.	Związek I jest fenolem.	P	F
2.	W cząsteczce związku II występują grupa aminowa i grupa karboksylowa.	P	F
3.	Cząsteczka związku III zawiera wiązanie amidowe.	P	F

1006

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 32. (1 pkt)

Aminy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeżeli jest fałszywa.


1.	W wyniku reakcji redukcji nitrobenzenu można otrzymać anilinę.	P	F
2.	Produkt reakcji metyloaminy z chlorowodorem dobrze rozpuszcza się w wodzie.	P	F
3.	Wodny roztwór etyloaminy ma odczyn kwasowy.	P	F

1007

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 33. (1 pkt)

Rodzaje wiązań i ich właściwości Podstawy chemii organicznej Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Witamina D jest ogólną nazwą dla dwóch związków: witaminy D₂ oraz witaminy D₃ o podanych poniżej wzorach.

Uzupełnij poniższe zdania – wybierz i podkreśl jedno określenie spośród podanych w nawiasie.

Witamina D₂ oraz witamina D₃ są związkami organicznymi o podobnej strukturze, ale różnią się rodzajem łańcucha węglowodorowego przyłączonego do pierścienia (sześcioczłonowego / pięcioczłonowego).
Witamina D₂ oraz witamina D₃ (są / nie są) względem siebie izomerami.
W cząsteczce witaminy D₂ oraz witaminy D₃ (znajdują się / nie znajdują się) asymetryczne atomy węgla.
Po porównaniu budowy witaminy D₂ oraz budowy witaminy D₃ można stwierdzić, że liczba wiązań π w cząsteczce witaminy D₂ jest (większa / mniejsza) niż liczba wiązań π w cząsteczce witaminy D₃.

1008

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (1 pkt)

Izomeria - ogólne Narysuj/zapisz wzór

Produktami hydrolizy pewnego triglicerydu są glicerol oraz kwasy – palmitynowy C₁₅H₃₁COOH i stearynowy C₁₇H₃₅COOH – w stosunku molowym 1 : 2.

Podaj liczbę wszystkich triglicerydów (bez uwzględniania stereoizomerów), które mogły być poddane opisanej reakcji hydrolizy. Narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) tego triglicerydu, który jest związkiem czynnym optycznie.

Liczba triglicerydów:

Wzór triglicerydu:

1009

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 33. (1 pkt)

Estry i tłuszcze Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Poniżej przedstawiono wzór szkieletowy pyretryny, która jest naturalną substancją owadobójczą wyodrębnianą z pewnej odmiany chryzantem. Ten związek jest estrem.

W poniższym wzorze szkieletowym pyretryny zakreśl fragment stanowiący wiązanie estrowe oraz podpisz część pochodzącą od kwasu i część pochodzącą od alkoholu.

1010

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (1 pkt)

Cukry proste Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Poniżej przedstawiono wzory dwóch disacharydów.

W wyniku kwasowej hydrolizy mieszaniny roztworów disacharydów I i II otrzymano fruktozę oraz trzy izomeryczne D-aldoheksozy, wśród których jedną była D-glukoza.

Uzupełnij schemat, tak aby powstał wzór Fischera tej spośród otrzymanych aldoheksoz, która ma inną niż D-glukoza konfigurację przy dwóch asymetrycznych atomach węgla.