Układ nerwowy i narządy zmysłów

Oto lista zadań maturalnych z danego działu biologii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji, uniknąć duplikatów zadań lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.

Przejdź do wyszukiwarki zadań

 

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 6. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Rozmieszczenie fotoreceptorów – czopków i pręcików na obszarze siatkówki jest nierównomierne. Wyróżnia się na niej dwa charakterystyczne obszary: plamkę, zwaną też plamką żółtą, będącą obszarem najlepszego widzenia, oraz tarczę nerwu wzrokowego, na której obraz nie powstaje.

Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących fotoreceptorów, wpisując w odpowiednich miejscach tabeli literę P (prawda) lub F (fałsz).

P/F
1. Czopki odpowiadają za widzenie barwne i ostre, a pręciki za czarno-białe i nieostre.
2. Na siatkówce znajduje się znacznie więcej czopków niż pręcików.
3. Plamka żółta to miejsce, w którym pręciki występują w największym zagęszczeniu.
4. W obszarze tarczy nerwu wzrokowego nie występują ani czopki, ani pręciki.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 17. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

W komórkach mysich kubków smakowych reagujących na smak słodki wykryto trzy rodzaje białek receptorowych, oznaczonych jako: T1R1, T1R2 i T1R3. Aby sprawdzić, które z tych receptorów są odpowiedzialne za odczuwanie słodkiego smaku, przeprowadzono doświadczenie na myszach genetycznie zmodyfikowanych.
Każdej z czterech badanych grup myszy wyciszono inne geny, co ujawniało się obecnością odpowiednio różnych rodzajów białek receptorowych. Badanym myszom podawano roztwory sacharozy o różnym stężeniu i obserwowano częstość ich lizania. Wyniki eksperymentu przedstawiono na wykresie. Krzywe dotyczą myszy z obecnością określonych receptorów.

Na podstawie wyników eksperymentu sformułuj wniosek dotyczący zależności między obecnością odpowiednich białek receptorowych a odczuwaniem słodkiego smaku.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 16. (3 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Ślimak to część ucha zawierająca czuciowy narząd spiralny – narząd Cortiego, wrażliwy na fale dźwiękowe. Informacje z tego narządu odbiera nerw słuchowy, który jest częścią nerwu przedsionkowo-ślimakowego, przekazującego je do mózgowia.

16.1 (0–1)

Zapisz litery oznaczające elementy budowy ucha wybrane spośród A–F, w kolejności przemieszczania się fali dźwiękowej: od momentu podrażnienia błony bębenkowej do przetworzenia dźwięku na sygnały nerwowe.

  1. błona podstawna
  2. kowadełko
  3. młoteczek
  4. narząd spiralny
  5. okienko owalne
  6. strzemiączko

błona bębenkowa → → nerw słuchowy

16.2 (0–1)

Zaznacz rodzaj nerwów, do których należy nerw przedsionkowo-ślimakowy.

  1. nerwy obwodowe
  2. nerwy czaszkowe
  3. nerwy rdzeniowe

16.3 (0–1)

Podaj nazwy zmysłów, których narządy unerwiane są przez nerw przedsionkowo-ślimakowy.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 15. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunkach A i B przedstawiono dwa hipotetyczne połączenia między neuronami przez liczne synapsy.

Podaj, na którym z rysunków – A czy B – zilustrowano prawidłowe połączenie dwóch neuronów przez synapsy. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając budowę neuronu i kierunek przepływu impulsu nerwowego.

Prawidłowe połączenie neuronów zilustrowano na rysunku , ponieważ

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 22. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono budowę struktur występujących w uchu człowieka.

a)Zaznacz, w której części ucha występują przedstawione struktury.
  1. w uchu zewnętrznym
  2. w uchu środkowym
  3. w uchu wewnętrznym
b)Podaj, jaką funkcję pełnią komórki rzęsate w odbieraniu informacji ze środowiska zewnętrznego.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 21. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na rysunku przedstawiono przekrój poprzeczny rdzenia kręgowego. Cyframi 1–5 oznaczono neurony – mogące tworzyć łuki odruchowe warunkowe i bezwarunkowe.

Uporządkuj, w kolejności przekazywania informacji, oznaczenia cyfrowe tych neuronów (1–5), które tworzą łuk odruchowy w odruchu bezwarunkowym.

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 20. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Soczewka oka wykazuje dużą elastyczność. We właściwej pozycji utrzymywana jest dzięki mięśniowi rzęskowemu. Jeśli mięsień jest rozluźniony, soczewka przybiera kształt bardziej płaski i oko postrzega wówczas wyraźnie przedmioty odległe, a jeśli się kurczy – kształt bardziej wypukły (zakrzywiony) i oko skupione jest na obiektach bliskich. Kiedy człowiek się starzeje, soczewka staje się mniej elastyczna i bardziej płaska.

Na podstawie: D. McLaughlin, J. Stamford, D. White, Krótkie wykłady. Fizjologia człowieka, Warszawa 2012.

Przedstaw konsekwencje zmniejszonej elastyczności soczewki dla widzenia przedmiotów z bliska u osób wcześniej zdrowych.

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 19. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Człowiek odbiera ze środowiska różnorodne bodźce, które w narządach zmysłów są przetwarzane na impulsy nerwowe i analizowane w odpowiednich obszarach kory mózgowej.

Uzupełnij tabelę opisującą odbieranie oraz przetwarzanie bodźców wzrokowych i słuchowych. Wpisz odpowiednie nazwy.

Narząd zmysłu Rodzaj odbieranego bodźca Struktura, w której występują receptory Lokalizacja ośrodka zmysłu w korze mózgowej
oko płat potyliczny
fale dźwiękowe błędnik błoniasty

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 22. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Toksyna botulinowa, wytwarzana przez bakterie jadu kiełbasianego, znalazła w ostatnich latach zastosowanie w kosmetyce − do redukcji zmarszczek mimicznych, powstających na skutek nawykowego kurczenia niektórych mięśni twarzy. Toksynę wstrzykuje się w miejsca szczególnie podatne na tworzenie się zmarszczek. Działanie jej polega na fragmentacji białka SNAP-25, które jest niezbędne do uwolnienia neuroprzekaźnika acetylocholiny.
Na rysunku przedstawiającym prawidłowo działającą synapsę nerwowo–mięśniową numerami 1–4 oznaczono miejsca, w których możliwe jest zahamowanie funkcjonowania tej synapsy przez różne rodzaje toksyn.

a)Wypisz z rysunku numer oznaczający miejsce, w którym blokowane jest działanie synapsy przez toksynę botulinową.
b)Na podstawie tekstu wyjaśnij, dlaczego po wstrzyknięciu toksyny botulinowej uzyskuje się redukcję zmarszczek mimicznych.

Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 18. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Działanie synapsy nerwowo-mięśniowej polega na uwalnianiu z aksonu pobudzonej komórki nerwowej acetylocholiny, która dyfunduje do szczeliny synaptycznej i wiąże się z receptorami błony włókna mięśniowego (błony postsynaptycznej). Prowadzi to do depolaryzacji błony postsynaptycznej i pobudzenia włókna mięśniowego. Znana trucizna kurara wiąże się z receptorami acetylocholinowymi, przez co blokuje ich działanie. Ciężkie zatrucie kurarą powoduje śmierć przez uduszenie na skutek niewydolności mięśni oddechowych.

Na podstawie: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej, pod red. W. Traczyka, A. Trzebskiego, Warszawa 2001.

Korzystając z tekstu, wyjaśnij, w jaki sposób dochodzi do niewydolności mięśni oddechowych na skutek zatrucia kurarą.

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 20. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Ucho środkowe oddzielone jest od ucha zewnętrznego błoną bębenkową, a z gardłem łączy je trąbka słuchowa (Eustachiusza), która umożliwia wchodzenie lub wychodzenie powietrza z jamy bębenkowej.

Wyjaśnij, biorąc pod uwagę rolę trąbki słuchowej, dlaczego podczas startu samolotu zaleca się pasażerom częste przełykanie śliny.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 9. (3 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Siatkówka oka zawiera liczne komórki receptorowe czopkonośne i pręcikonośne, których wypustki cytoplazmatyczne – czopki i pręciki są właściwymi receptorami wzrokowymi. Czopki odpowiadają za widzenie barwne i ostre w pełnym świetle. Pręciki umożliwiają widzenie w słabym świetle lub w ciemności, ale widziane obrazy nie są ani barwne, ani ostre. Miejsce na siatkówce na osi widzenia to punkt ostrego widzenia (tzw. plamka żółta), a miejsce, z którego wychodzą włókna nerwu wzrokowego to tarcza nerwu wzrokowego (tzw. plamka ślepa).

a)Zaznacz poniżej miejsce A lub B, w którym znajdują się komórki receptorowe, i podaj, który rodzaj komórek w nich przeważa.
  1. Punkt ostrego widzenia
  2. Tarcza nerwu wzrokowego

Rodzaj komórek

b)„W nocy wszystkie koty są szare” – na podstawie powyższego tekstu wyjaśnij przyczynę tego zjawiska.
c)Zwyrodnienie plamki żółtej, tzw. AMD, związane z wiekiem, dotyczy zmian centralnej części siatkówki. Zaznacz poniżej czynność, z którą może mieć największy problem osoba dotknięta tą chorobą.
  1. Odczytywanie wiadomości SMS na ekranie telefonu komórkowego.
  2. Rozróżnianie czerwonego i zielonego światła na przejściu dla pieszych.
  3. Dobór koloru farby do pomalowania ścian.
  4. Prowadzenie samochodu o zmroku.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 8. (3 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono kolejne etapy (I, II, III) przewodzenia impulsu nerwowego przez błonę aksonu nagiego (bez osłonki mielinowej).

Przewodzenie impulsu nerwowego - schemat
a)Podaj, która ze stref oznaczonych na schemacie literami A, B lub C jest strefą repolaryzacji błony komórkowej.
b)Wyjaśnij, jakie znaczenie ma proces repolaryzacji w przewodzeniu impulsów nerwowych przez błonę aksonu.
c)Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

W porównaniu z aksonem posiadającym osłonkę mielinową przedstawiony na schemacie akson przewodzi impulsy nerwowe

  1. wolniej i w sposób ciągły.
  2. wolniej i w sposób skokowy.
  3. szybciej i w sposób skokowy.
  4. szybciej i w sposób ciągły.

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 13. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących funkcji elementów ucha. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe.

P/F
1. Kanał słuchowy zewnętrzny wyrównuje ciśnienie po obu stronach błony bębenkowej.
2. Strzemiączko przenosi drgania wywołane falą dźwiękową na okienko ślimaka.
3. Trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) przenosi falę dźwiękową do ucha wewnętrznego.

Strony