1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 16. (3 pkt)

Inżynieria i badania genetyczne Mutacje Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Chromosom Filadelfia to charakterystyczny chromosom, powstający w wyniku mutacji, na skutek której gen BCR, znajdujący się na chromosomie 22, został połączony z genem Abl, przeniesionym z chromosomu 9. Gen Abl koduje enzym kinazę tyrozynową, która jest odpowiedzialna za różnicowanie, podział komórki i jej odpowiedź na uszkodzenia. W prawidłowych warunkach ekspresja tego genu i produkcja kinazy tyrozynowej podlega w komórce ścisłej regulacji. Po połączeniu genu Abl z genem BCR powstaje gen BCR-Abl, ulegający ciągłej, niekontrolowanej ekspresji (staje się onkogenem) i wymykający się spod kontroli komórki, co skutkuje zwiększeniem tempa podziałów komórkowych, hamowaniem apoptozy i ograniczeniem możliwości naprawy DNA. Obecność chromosomu Filadelfia wykazano u 95 % chorych na przewlekłą białaczkę szpikową. Obecnie w leczeniu tej białaczki stosuje się lek, który blokuje działanie kinazy tyrozynowej. Jego podawanie prowadzi do zahamowania rozwoju nowotworu, nie doprowadza jednak do wyleczenia chorych.
Na schemacie przedstawiono powstawanie chromosomu Filadelfia.

16.1. (0–1)

Zaznacz rodzaj mutacji, w wyniku której powstał chromosom Filadelfia.

  1. inwersja
  2. transwersja
  3. transdukcja
  4. translokacja

16.2. (0–1)

Na podstawie przedstawionych informacji oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące opisanej mutacji są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Chromosom Filadelfia jest onkogenem. P F
2. Wynikiem mutacji jest połączenie dwóch genów, które w normalnym układzie leżą na różnych chromosomach. P F
3. Skutkiem mutacji jest powstanie nieaktywnej kinazy tyrozynowej. P F

16.3. (0–1)

Określ, czy przedstawiony sposób leczenia białaczki szpikowej spowodowanej opisaną mutacją można uznać za terapię genową. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 15. (4 pkt)

Dziedziczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień Pozostałe

U ptaków dziedziczenie płci jest odmienne niż u ssaków. Płeć męska jest homogametyczna (chromosomy płci samca oznacza się ZZ), natomiast samice są heterogametyczne (ZW). U kury domowej na chromosomie Z występuje gen, który odpowiada za rodzaj upierzenia – dominujący allel tego genu (B) powoduje okresowe hamowanie odkładania się czarnego pigmentu podczas wzrostu pióra, co skutkuje pojawianiem się jasnych oraz czarnych prążków na chorągiewce i daje upierzenie zwane jastrzębiatym (paskowanym), natomiast allel recesywny (b) warunkuje upierzenie jednolicie czarne.
Skrzyżowano jastrzębiatego koguta z jednolicie czarną kurą i otrzymano potomstwo czarne i jastrzębiate.

Na podstawie: K. Charon, M. Świtoński, Genetyka i genomika zwierząt, Warszawa 2012.

15.1. (0–1)

Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące dziedziczenia opisanej cechy kury domowej są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Opisana cecha kury domowej jest sprzężona z płcią. P F
2. Jastrzębiate koguty zawsze są heterozygotami. P F
3. Samice nie mogą mieć upierzenia jastrzębiatego. P F

15.2. (0–1)

Zapisz genotypy krzyżowanych osobników. Wykorzystaj oznaczenia literowe alleli i chromosomów podane w tekście.

Genotyp samicy (kury):
Genotyp samca (koguta):

15.3. (0–2)

Wykonaj odpowiednią krzyżówkę genetyczną (szachownicę Punnetta) i na jej podstawie określ możliwe fenotypy potomstwa, uwzględniające upierzenie i płeć. Dla każdego z fenotypów określ prawdopodobieństwo, że z kolejnego jaja wykluje się ptak o określonych cechach.

Fenotypy potomstwa i ich stosunek:

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 14. (5 pkt)

Dziedziczenie Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Pozostałe

Zdrowym rodzicom urodziło się dziecko chore na fenyloketonurię – chorobę warunkowaną przez autosomalny allel recesywny (f).

14.1. (0–1)

Zaznacz poniżej właściwe określenia dotyczące genotypu tego dziecka (A–C) i genotypów jego rodziców (1.–3.) pod względem alleli genu warunkującego fenyloketonurię.

Chore dziecko jest A. heterozygotą, a jego rodzice są 1. heterozygotami.
B. homozygotą dominującą, 2. homozygotami dominującymi.
C. homozygotą recesywną, 3. homozygotami recesywnymi.

14.2. (0–2)

Określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że następne dziecko tych rodziców nie będzie chore na fenyloketonurię. Odpowiedź uzasadnij, zapisując odpowiednią krzyżówkę genetyczną lub obliczenia.

 

 

 

14.3. (0–2)

Korzystając z prawa Hardy’ego-Weinberga, oblicz prawdopodobieństwo, że losowo wybrana osoba jest nosicielem allelu fenyloketonurii, jeżeli częstość występowania tej choroby w danej populacji wynosi 1 na 10 000 urodzeń. Zapisz obliczenia.

 

 

 

Odpowiedź:

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 10. (3 pkt)

Układ krążenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunku przedstawiono budowę serca człowieka oraz kierunek przepływu krwi w sercu.

10.1. (0–1)

Wybierz i zaznacz w tabeli poprawne dokończenie poniższego zdania: spośród A–D zaznacz nazwę zastawki oznaczonej na rysunku literą X oraz spośród 1.–4. zaznacz poprawny opis jej zamykania się.
Literą X na rysunku zaznaczono

A. zastawkę dwudzielną, zamykającą się, gdy ciśnienie krwi 1. w lewej komorze stanie się wyższe od ciśnienia w lewym przedsionku.
B. zastawkę trójdzielną, 2. w lewej komorze stanie się niższe niż w aorcie.
C. zastawkę półksiężycowatą pnia płucnego 3. w prawej komorze stanie się wyższe od ciśnienia w prawym przedsionku.
D. zastawkę półksiężycowatą aorty 4. w prawej komorze stanie się niższe niż w pniu płucnym.

10.2. (0–1)

Uporządkuj elementy układu krwionośnego człowieka w kolejności, w jakiej przepływa przez nie krew w obiegu płucnym, zaczynając od prawej komory. Wpisz w tabeli numery 2–5.

Element układu krwionośnego Numer
tętnice płucne
lewy przedsionek serca
prawa komora serca 1
żyły płucne
naczynia włosowate płuc

10.3. (0–1)

Wyjaśnij, dlaczego ściany lewej komory serca człowieka są znacznie grubsze od ścian prawej komory. W odpowiedzi uwzględnij różnicę między dużym a małym obiegiem krwi.

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 9. (3 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przekazywanie pobudzenia z jednej komórki nerwowej na drugą komórkę nerwową odbywa się przez synapsy. Ze względu na mechanizm działania można wyróżnić dwa typy synaps: chemiczne i elektryczne. W synapsie chemicznej pobudzenie przekazywane jest za pośrednictwem neuroprzekaźnika, natomiast w synapsie elektrycznej błony sąsiadujących neuronów leżą bardzo blisko siebie i są połączone kanałami (koneksonami), zbudowanymi ze specyficznego białka, umożliwiającymi przepływ jonów pomiędzy komórkami.
Na rysunkach przedstawiono budowę i sposób działania synapsy chemicznej (A) i elektrycznej (B).

9.1. (0–1)

Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące działania synaps są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. W synapsie chemicznej pobudzenie przekazywane jest między neuronami tylko w jednym kierunku, a w elektrycznej – w obu kierunkach. P F
2. W synapsach elektrycznych przekazanie pobudzenia następuje znacznie szybciej niż w synapsach chemicznych. P F
3. W obu rodzajach synaps wiązanie neuroprzekaźnika przez receptory błony postsynaptycznej wywołuje jej depolaryzację. P F

9.2. (0–1)

Określ, jaki wpływ na przekazywanie pobudzenia będzie miał niedobór jonów wapnia w płynie międzykomórkowym otaczającym neuron. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając funkcję, jaką te jony pełnią w przekazywaniu sygnału.

9.3. (0–1)

Wyjaśnij, dlaczego w synapsach chemicznych cząsteczki neuroprzekaźnika po spełnieniu swojej funkcji są bardzo szybko usuwane ze szczeliny synaptycznej. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm depolaryzacji błony postsynaptycznej.

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 8. (2 pkt)

Tkanki zwierzęce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na zdjęciach A i B przedstawiono dwie różne tkanki łączne występujące w organizmie człowieka.

8.1. (0–1)

Rozpoznaj tkanki przedstawione na zdjęciach A i B – podaj ich nazwy.

A.
B.

8.2. (0–1)

Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące porównania tkanek oporowych są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Tkanka kostna jest zbudowana z komórek martwych, a tkanka chrzęstna – z komórek żywych. P F
2. Tkanka chrzęstna jest silnie ukrwiona, natomiast w tkance kostnej nie występują naczynia krwionośne. P F
3. Komórki tkanki kostnej są połączone ze sobą wypustkami, a komórki tkanki chrzęstnej nie mają takich wypustek. P F

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 7. (3 pkt)

Płazy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunku przedstawiono budowę skóry płazów, która u tych zwierząt pełni istotną funkcję w wymianie gazowej.

7.1. (0–1)

Na podstawie informacji przedstawionych na rysunku oceń, czy poniższe zdania opisujące budowę skóry płazów są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Skórę płazów okrywa nabłonek jednowarstwowy. P F
2. Pory występujące w skórze płazów są ujściami gruczołów śluzowych. P F
3. Gruczoły śluzowe są wytworami naskórka. P F

7.2. (0–2)

Wyjaśnij, w jaki sposób występujące w skórze płazów liczne gruczoły śluzowe i liczne naczynia krwionośne umożliwiają płazom sprawną wymianę gazową.

  1. Gruczoły śluzowe:
  2. Naczynia krwionośne:

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 3. (5 pkt)

Fotosynteza Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Na uproszczonym schemacie przedstawiono przebieg fotosyntezy. Fazę jasną (zależną od światła) i fazę ciemną (niezależną od światła – cykl Calvina-Bensona) oddzielono przerywaną linią.

3.1. (0–1)

Oceń, czy poniższe informacje dotyczące procesu fotosyntezy są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Faza fotosyntezy zależna od światła dostarcza ATP i NADPH + H+, niezbędnych do przebiegu procesów cyklu Calvina-Bensona. P F
2. Procesy fazy zależnej od światła zachodzą w tylakoidach i stromie chloroplastów, a procesy cyklu Calvina-Bensona – tylko w stromie. P F
3. Zahamowanie procesów cyklu Calvina-Bensona skutkuje zahamowaniem fosforylacji niecyklicznej ze względu na gromadzenie się ATP i NADPH + H+. P F

3.2. (0–1)

Określ, jaką funkcję pełnią cząsteczki chlorofilu znajdujące się w centrum reakcji fotosystemów.

3.3. (0–1)

Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały informacje prawdziwe. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.

W fazie fotosyntezy zależnej od światła ATP może powstawać w drodze fotosyntetycznej fosforylacji cyklicznej lub niecyklicznej. Rozkład cząsteczki wody zachodzi podczas fosforylacji (cyklicznej / niecyklicznej). U roślin podczas fazy zależnej od światła mogą zachodzić (tylko procesy fosforylacji niecyklicznej / oba rodzaje fosforylacji). W cyklu Calvina-Bensona ATP nie jest zużywane podczas etapu (karboksylacji / regeneracji).

3.4. (0–1)

Podaj nazwę związku oznaczonego na schemacie literą X oraz określ jego rolę w fazie niezależnej od światła.

Nazwa związku X:
Rola w fazie niezależnej od światła:

3.5. (0–1)

Wyjaśnij, w jaki sposób stosowanie tzw. suchego lodu, czyli zestalonego dwutlenku węgla, przekłada się na zwiększony przyrost biomasy warzyw uprawianych w szklarniach. W odpowiedzi uwzględnij proces, w którym uczestniczy ten związek chemiczny.

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 2. (3 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Fizjologia roślin Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na rysunku A przedstawiono siewki gorczycy hodowane na świetle i w ciemności, a na wykresie B – wyniki doświadczenia, w którym badano wpływ światła na wzrost wydłużeniowy komórek hipokotyla (części podliścieniowej) tych siewek. W każdym z tych doświadczeń użyto po 100 siewek.

2.1 (0–1)

Na podstawie przedstawionych wyników doświadczenia sformułuj wniosek dotyczący wpływu światła na wzrost wydłużeniowy hipokotyla siewek gorczycy.

2.2. (0–1)

Określ, które stwierdzenia dotyczące wyników tego doświadczenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F– jeśli jest fałszywe.
1. Średnia długość hipokotyli siewek gorczycy rosnących w obecności światła była większa niż średnia długość hipokotyli siewek rosnących w ciemności. P F
2. Największy przyrost długości hipokotyli siewek gorczycy rosnących w ciemności nastąpił między drugim a szóstym dniem doświadczenia. P F
3. Tempo wydłużania się hipokotyli siewek gorczycy hodowanych w obecności światła wyraźnie zmieniało się w czasie. P F

2.3. (0–1)

Oceń prawdziwość stwierdzenia: „Przyczyną różnicy średniej długości hipokotyli siewek hodowanych na świetle i w ciemności jest różna intensywność podziałów komórkowych zachodzących w tych hipokotylach”. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Dziedziczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W 1962 roku odkryto u człowieka antygen grupowy krwi a dziedziczony niezależnie od układu AB0 i przeciwciała skierowane przeciwko temu antygenowi. Gen warunkujący obecność antygenu a jest zlokalizowany na krótkim ramieniu chromosomu X i występuje w postaci dwóch alleli: ga oraz g. W populacji ludzkiej istnieją dwa typy osobników: a+ oraz a–. W tabeli przedstawiono informacje dotyczące dziedziczenia tego antygenu.

Płeć Genotypy Fenotypy Częstość występowania w %
Mężczyźni XgaY a+ 67
XgY a– 33
Kobiety XgaXga a+ 89
XgaXg a+
XgXg a– 11

Korzystając z powyższych informacji, zaznacz wśród zdań (A–E) dwa, które są prawdziwe.

  1. Jest to cecha sprzężona z płcią.
  2. Kobieta a– może mieć syna a+.
  3. Mężczyzna a+ nie może mieć córki a–.
  4. Kobieta a+ nie może mieć córki a–.
  5. Rodzice a– mogą mieć dziecko a+.

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (1 pkt)

Dziedziczenie Choroby człowieka Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Fenyloketonuria jest chorobą uwarunkowaną recesywnym genem autosomalnym, która dziedziczy się zgodnie z pierwszym prawem Mendla.

Spośród zdań (A–D) wybierz i zaznacz błędne stwierdzenie dotyczące dziedziczenia fenyloketonurii.

  1. Choroba występuje u homozygot recesywnych.
  2. Jeżeli oboje rodzice są heterozygotami pod względem obecności genu warunkującego fenyloketonurię, to prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka wynosi 75%.
  3. Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka rodziców, z których jedno jest chore na fenyloketonurię, a drugie jest heterozygotą pod względem obecności tego genu, wynosi 50%.
  4. Jeżeli jedno z rodziców jest homozygotą dominującą, a drugie heterozygotą pod względem genu fenyloketonurii, to prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka wynosi 0%.

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 6. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Rozmieszczenie fotoreceptorów – czopków i pręcików na obszarze siatkówki jest nierównomierne. Wyróżnia się na niej dwa charakterystyczne obszary: plamkę, zwaną też plamką żółtą, będącą obszarem najlepszego widzenia, oraz tarczę nerwu wzrokowego, na której obraz nie powstaje.

Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących fotoreceptorów, wpisując w odpowiednich miejscach tabeli literę P (prawda) lub F (fałsz).

P/F
1. Czopki odpowiadają za widzenie barwne i ostre, a pręciki za czarno-białe i nieostre.
2. Na siatkówce znajduje się znacznie więcej czopków niż pręcików.
3. Plamka żółta to miejsce, w którym pręciki występują w największym zagęszczeniu.
4. W obszarze tarczy nerwu wzrokowego nie występują ani czopki, ani pręciki.

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 4. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Spośród podanych niżej informacji wybierz dwie, które błędnie opisują funkcję jelita grubego u człowieka.

  1. Wchłanianie wody i soli mineralnych.
  2. Enzymatyczny rozkład celulozy i wchłanianie produktów jej trawienia.
  3. Wchłanianie witamin z grupy B oraz witaminy K produkowanych przez bakterie.
  4. Wchłanianie produktów trawienia tłuszczów do naczyń limfatycznych.
  5. Produkcja śluzu ułatwiającego przesuwanie się niestrawionych resztek.

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Tkanki zwierzęce Układ kostny i mięśniowy Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W komórkach mięśni gładkich ogólna zawartość białek (miozyny i aktyny) warunkujących skurcz mięśni wynosi zaledwie 10% ich zawartości w mięśniach szkieletowych. Białka te nie tworzą sarkomerów charakterystycznych dla tkanki poprzecznie prążkowanej. Brak sarkomerów powoduje, że siła skurczu mięśni gładkich, w odróżnieniu od mięśni szkieletowych, nie słabnie przy znacznym ich rozciągnięciu. Zakres wyjściowej długości spoczynkowej, przy której siła skurczu mięśni gładkich wzrasta, jest o wiele większy niż w mięśniach szkieletowych. W porównaniu z mięśniami szkieletowymi w mięśniach gładkich mniejsza jest także zawartość ATP i fosfokreatyny, dlatego siła skurczu mięśni gładkich jest znacznie mniejsza.

Na podstawie informacji z tekstu:

a)Uzupełnij tabelę, wpisując do niej właściwe określenia wybrane spośród wymienionych w nawiasach tak, aby opisywały cechy tkanki mięśniowej gładkiej.
Obecność sarkomerów (występują/nie występują) Zawartość miozyny i aktyny (mniejsza/większa) Siła skurczu przy rozciąganiu (słabnie/nie słabnie) Zawartość ATP i fosfokreatyny (mniejsza/większa)
       
b)Na podstawie informacji przedstawionych na wykresie podkreśl poprawne zakończenie zdania.

Zależność pomiędzy długością spoczynkową a siłą skurczu mięśni gładkich ilustruje na wykresie

  1. krzywa I, ponieważ przedstawia większy zakres długości spoczynkowej, przy której siła skurczu mięśni gładkich wzrasta.
  2. krzywa I, ponieważ przedstawia mniejszą siłę skurczu mięśni gładkich.
  3. krzywa II, ponieważ przedstawia większy zakres długości spoczynkowej, przy której siła skurczu mięśni gładkich wzrasta.
  4. krzywa II, ponieważ przedstawia większą siłę skurczu mięśni gładkich.

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (1 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Skala zniszczeń powodowanych przez przypadkowe złowienia zwierząt, które nie były głównym celem połowów, może prowadzić do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu układów ekologicznych i do zmniejszenia różnorodności biologicznej. Na przykład podczas połowów mieczników na północno-zachodnim Atlantyku w stosunkowo krótkim czasie schwytano przypadkowo w sieci ponad 1 milion rekinów. Takie zmniejszenie liczby rekinów spowodowało prawie 10-krotny wzrost populacji fok szarych, co z kolei było przyczyną wybuchu epidemii wśród dorszy. Wywołały ją pasożyty, dla których foki są pierwszymi żywicielami.

Na podstawie powyższych informacji zaznacz zdanie, które określa możliwy sposób ograniczenia epidemii wśród dorszy.

  1. Zdecydowane ograniczenie połowów dorszy.
  2. Objęcie ochroną populacji fok szarych.
  3. Odtworzenie liczebności populacji rekinów.
  4. Wyraźne zwiększenie połowów mieczników.

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28. (2 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniżej przedstawiono krótką charakterystykę dwóch poziomów troficznych: producentów i destruentów. W każdym zestawie jedna cecha jest nieprawdziwa.

W zestawie cech producentów i cech destruentów zaznacz po jednej cesze, która nie przysługuje wszystkim producentom i wszystkim destruentom.

Producenci Destruenci
A. Są to organizmy samożywne. E. Są to organizmy cudzożywne.
B. Są zdolne do syntezy związków organicznych z prostych związków nieorganicznych (dwutlenku węgla i wody) przy udziale energii świetlnej. F. Zapobiegają w ekosystemie nadmiernemu nagromadzeniu się materii organicznej.
C. Są źródłem energii dla konsumentów. G. Wzbogacają glebę w składniki mineralne.
D. Stanowią pierwsze ogniwo w łańcuchu pokarmowym. H. Zamykają obieg energii w ekosystemie.

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

W czasie ekspresji genów po wytworzeniu pierwotnego transkryptu (pre-mRNA) rozpoczyna się jego obróbka zwana splicing. Polega ona na wycinanie intronów – odcinków niekodujących i łączeniu ze sobą eksonów – odcinków kodujących. U eukariontów występuje dość powszechnie alternatywny splicing, którego efekty zilustrowano schematem.

a)Na podstawie schematu, wybierz i zaznacz jedno z poniższych sformułowań, które poprawnie opisuje znaczenie alternatywnego splicingu.
  1. Końcowe produkty alternatywnego splicingu tego samego pierwotnego transkryptu kodują syntezę takich samych białek.
  2. Alternatywny splicing znacznie zwiększa zróżnicowanie wytwarzanych białek zakodowanych w genomie.
  3. Wskutek alternatywnego splicingu z jednego genu powstaje kilka genów, które kodują syntezę takiego samego białka.
  4. W procesie alternatywnego splicingu podstawowe znaczenie ma mechanizm wycinania intronów z pierwotnego transkryptu.
b)Określ, na czym polega różnica pomiędzy produktami alternatywnego splicingu.

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Gady Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Jednym z osiągnięć ewolucyjnych gadów było wykształcenie błon płodowych. Na schemacie przedstawiono rozmieszczenie błon płodowych w rozwijającym się jaju.

a)Spośród podanych opisów błon płodowych zaznacz ten, który jest poprawnym opisem schematu.
  1. 1 – owodnia, 2 – kosmówka, 3 – omocznia.
  2. 1 – omocznia, 2 – owodnia, 3 – kosmówka.
  3. 1 – owodnia, 2 – omocznia, 3 – kosmówka.
  4. 1 – kosmówka, 2 – omocznia, 3 – owodnia.
b)Wyjaśnij, jakie znaczenie dla życia gadów na lądzie miało wykształcenie się błon płodowych w procesie ewolucji.

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (1 pkt)

Stawonogi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

U owadów obserwuje się duże zróżnicowanie morfologiczne mimo stałego planu ich budowy. Przykładem może być budowa aparatów gębowych. Mszyce i komary posiadają aparaty gębowe kłująco-ssące. Mszycom aparat gębowy umożliwia pobieranie soków roślinnych, samicom komarów – pobieranie krwi kręgowców. Muchy dzięki aparatowi liżącemu mogą zlizywać płynny pokarm. Chrabąszcze żywiące się liśćmi roślin i drapieżne ważki mają aparaty gryzące.

Zaznacz jedno z poniższych sformułowań, które jest poprawnym uogólnieniem informacji przedstawionych w treści zadania.

  1. Aparaty gębowe owadów mają różną postać i są zbudowane z różnej liczby elementów składowych w zależności od środowiska życia.
  2. Typy aparatów gębowych zależą od tego, czy owad żywi się pokarmem pochodzenia roślinnego czy zwierzęcego.
  3. Różnorodność aparatów gębowych u owadów odzwierciedla wszystkie możliwe kierunki ewolucji tych zwierząt w środowisku lądowym.
  4. Zróżnicowanie aparatów gębowych owadów ma związek z rodzajem pobieranego pokarmu i sposobem jego pobierania.

Strony