1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z chemii

Roztwory i reakcje w roztworach wodnych

Oto lista zadań maturalnych z danego działu chemii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.

Przejdź do wyszukiwarki zadań

 

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 15. (2 pkt)

pH Napisz równanie reakcji Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Wykonano doświadczenie zilustrowane na poniższym schemacie.

Określ odczyn roztworu powstałego w probówce I i odczyn roztworu powstałego w probówce II oraz napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodzących podczas tego doświadczenia.

Nr probówki Odczyn roztworu Równanie reakcji
I                                                    
II                                                    

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 13. (1 pkt)

Dysocjacja Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Uzupełnij poniższe zdania. Podkreśl właściwe określenie spośród wymienionych w każdym nawiasie.

Po porównaniu stałych dysocjacji kwasu chlorowego(I) i kwasu chlorowego(III) można stwierdzić, że w cząsteczce kwasu chlorowego(I) wiązanie O–H jest (bardziej / mniej) spolaryzowane niż w cząsteczce kwasu chlorowego(III). Wodny roztwór kwasu chlorowego(I) ma więc (niższe / wyższe) pH od roztworu kwasu chlorowego(III) o tym samym stężeniu molowym. W wodnych roztworach soli sodowych tych kwasów uniwersalny papierek wskaźnikowy (pozostaje żółty / przyjmuje czerwone zabarwienie / przyjmuje niebieskie zabarwienie).

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 12. (1 pkt)

pH Podaj/wymień

W temperaturze T przygotowano następujące roztwory:

  1. wodny roztwór Ba(OH)2 o stężeniu 0,05 mol · dm–3
  2. wodny roztwór KOH o stężeniu 0,1 mol · dm–3
  3. wodny roztwór NH3 o stężeniu 0,1 mol · dm–3
  4. wodny roztwór CH3COOH o stężeniu 0,1 mol · dm–3

Porównaj pH przygotowanych roztworów. Uzupełnij zdania wyrażeniami wybranymi spośród podanych poniżej.

niższe niż     równe     wyższe niż

pH roztworu 1. jest pH roztworu 2.
pH roztworu 2. jest pH roztworu 3.
pH roztworu 3. jest pH roztworu 4.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (3 pkt)

Miareczkowanie Oblicz

Aby oznaczyć zawartość jonów chlorkowych w wodzie o odczynie obojętnym, 200 cm3 wody miareczkowano roztworem azotanu(V) srebra wobec chromianu(VI) potasu jako wskaźnika (metoda Mohra). Do całkowitego wytrącenia jonów chlorkowych zużyto 16 cm3 roztworu azotanu(V) srebra o stężeniu 0,1 mol · dm−3.

Oblicz zawartość jonów chlorkowych w badanej wodzie w mg Cl− w 1 dm3 wody. Oceń, czy badana woda nadaje się do spożycia. Dopuszczalna zawartość jonów chlorkowych w wodzie przeznaczonej do spożycia wynosi 250 mg Cl− w 1 dm3 wody.

Na podstawie: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, Dz.U. Nr 204 z 2002 r.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Reakcje i właściwości kwasów i zasad Roztwory i reakcje w roztworach wodnych - ogólne Napisz równanie reakcji Podaj/wymień

Poniżej podano wzory drobin:

CH3NH2     HCOOH     HS−     NH+4

11.1. (0-1)

Spośród powyższych wzorów wybierz i wpisz do tabeli wzory wszystkich drobin, które w roztworach wodnych mogą pełnić funkcję zasad, i wszystkich drobin, które w roztworach wodnych mogą pełnić funkcję kwasów według teorii Brønsteda.

Zasady według teorii Brønsteda Kwasy według teorii Brønsteda
   

11.2. (0-1)

Napisz w formie jonowej równanie reakcji zachodzącej po wprowadzeniu metyloaminy do wody.

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 19. (1 pkt)

pH Podaj/wymień

W poniższej tabeli zestawiono wartości pH różnych roztworów.

Roztwór pH
osocze krwi 7,3 – 7,4
płyn do prania 9 – 10
sok cytryny 2,2 – 2,4
sok kiszonej kapusty 3,4 – 3,6
szampon do włosów 5,5

Na podstawie: Witold Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.

Spośród wymienionych powyżej wybierz roztwór o odczynie najsilniej kwasowym.

Roztwór o odczynie najsilniej kwasowym:

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 12. (2 pkt)

Roztwory i reakcje w roztworach wodnych - ogólne Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji Napisz równanie reakcji

Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym schematem.

Objawy reakcji zaobserwowano we wszystkich probówkach.

12.1. (0-1)

Podaj numer probówki, w której wydzielił się gaz, oraz numer probówki, w której wytrącił się niebieski, galaretowaty osad.

Numer probówki, w której wydzielił się gaz:

Numer probówki, w której wytrącił się niebieski osad:

12.2. (0-1)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji przebiegającej w probówce I.

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (3 pkt)

Roztwory i reakcje w roztworach wodnych - ogólne Rozpuszczalność substancji Napisz równanie reakcji Zaprojektuj doświadczenie Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Do probówki wlano 4 cm3 chlorowanej wody wodociągowej.

Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli potwierdzić obecność anionów chlorkowych w wodzie wodociągowej.

10.1. (0-1)

Korzystając z tabeli rozpuszczalności, wybierz właściwy odczynnik spośród następujących i podkreśl jego nazwę.

  • wodny roztwór chlorku sodu
  • wodny roztwór azotanu(V) sodu
  • wodny roztwór azotanu(V) srebra

10.2. (0-1)

Opisz zmiany, które można zaobserwować po dodaniu do badanej wody wybranego odczynnika, potwierdzające obecność anionów chlorkowych.

10.3. (0-1)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która spowodowała te zmiany.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 36. (2 pkt)

Stężenia roztworów Oblicz

Glicyna (kwas aminoetanowy) zaliczana jest do aminokwasów obojętnych, które charakteryzują się punktami izoelektrycznymi w zakresie pH 5,0–6,5. Reaguje z kwasami i zasadami, a w odpowiednich warunkach ulega reakcji kondensacji. Po wprowadzeniu glicyny do świeżo uzyskanej zawiesiny wodorotlenku miedzi(II) tworzy się rozpuszczalny w wodzie związek kompleksowy, a powstający roztwór przyjmuje ciemnoniebieskie zabarwienie.

Na podstawie: J. McMurry, Chemia organiczna, Warszawa 2005.

Sporządzono 100 gramów wodnego roztworu pewnego dipeptydu. Stężenie roztworu wynosiło 10% masowych. Następnie przeprowadzono częściową hydrolizę dipeptydu znajdującego się w roztworze, w wyniku której jako jedyny produkt otrzymano glicynę w ilości 0,1 mola.

Oblicz stężenie dipeptydu, wyrażone w procentach masowych, w roztworze otrzymanym po częściowej hydrolizie, tzn. w momencie uzyskania 0,1 mola glicyny.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (3 pkt)

Roztwory i reakcje w roztworach wodnych - ogólne Napisz równanie reakcji Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W celu potwierdzenia, że pochodna toluenu o wzorze:

zawiera w swojej cząsteczce chlor, przeprowadzono trzyetapowe doświadczenie, którego przebieg opisano poniżej.

Etap I   
Do probówki z badaną substancją dodano nadmiar wodnego
roztworu wodorotlenku sodu. Mieszaninę łagodnie ogrzano.
Etap II  
Uzyskaną w etapie I mieszaninę zakwaszono kwasem X.
Etap III
Do mieszaniny otrzymanej w etapie II dodano wodny roztwór azotanu(V) srebra.

27.1. (0-1)

Opisz obserwacje towarzyszące przebiegowi etapu III doświadczenia i zapisz w formie jonowej skróconej równanie zachodzącej w tym etapie reakcji.

Obserwacje:

Równanie reakcji:

27.2. (0-1)

Napisz, dlaczego przed przeprowadzeniem etapu III należało do mieszaniny dodać kwas.

27.3. (0-1)

Spośród kwasów, których wzory podano poniżej, wybierz ten, który mógł zostać użyty w etapie II doświadczenia. Podkreśl jego wzór.

HCl
HNO3
H3PO4

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Rozpuszczalność substancji Oblicz

Halogenki srebra są związkami trudno rozpuszczalnymi w wodzie. Ich iloczyny rozpuszczalności w temperaturze 25°C wynoszą:

Wzór soli Wyrażenie na iloczyn rozpuszczalności Wartość iloczynu rozpuszczalności
AgCl Ks(AgCl) = [Ag+] ⋅ [Cl−] 1,6 ⋅ 10−10
AgBr Ks(AgBr) = [Ag+] ⋅ [Br−] 7,7 ⋅10−13
AgI Ks(AgI) = [Ag+] ⋅ [I−] 1,5 ⋅10−16
Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007.

Oblicz, ile moli jonów srebra znajduje się w 1 dm3 nasyconego w temperaturze 25°C wodnego roztworu chlorku srebra.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Rozpuszczalność substancji Podaj/wymień

Halogenki srebra są związkami trudno rozpuszczalnymi w wodzie. Ich iloczyny rozpuszczalności w temperaturze 25°C wynoszą:

Wzór soli Wyrażenie na iloczyn rozpuszczalności Wartość iloczynu rozpuszczalności
AgCl Ks(AgCl) = [Ag+] ⋅ [Cl−] 1,6 ⋅ 10−10
AgBr Ks(AgBr) = [Ag+] ⋅ [Br−] 7,7 ⋅10−13
AgI Ks(AgI) = [Ag+] ⋅ [I−] 1,5 ⋅10−16
Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007.

Podaj wzór halogenku srebra, którego rozpuszczalność w wodzie jest najmniejsza.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (2 pkt)

Dysocjacja pH Podaj/wymień

Wskaźniki kwasowo-zasadowe to związki chemiczne, które przyjmują różne zabarwienia w roztworach o różnych odczynach. Barwa roztworu zależy od formy, w jakiej wskaźnik występuje w roztworze. Dla każdego wskaźnika można określić charakterystyczny zakres pH, w którym następuje zmiana zabarwienia wskaźnika. Poniżej scharakteryzowano trzy wskaźniki kwasowo-zasadowe.

Wskaźnik Zabarwienie wskaźnika w roztworze o pH Zakres pH zmiany barwy
oranż metylowy poniżej 3,1 czerwone powyżej 4,4 żółte 3,1 – 4,4
czerwień bromofenolowa poniżej 5,2 żółte powyżej 6,8 czerwone 5,2 – 6,8
fenoloftaleina poniżej 8,3 brak zabarwienia powyżej 10,0 malinowe 8,3 – 10,0

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko: Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa, Warszawa 2001.

Zmiany struktury oranżu metylowego podczas zmiany pH roztworu ilustruje poniższy schemat.

Formy I i II oranżu metylowego stanowią sprzężoną parę kwas – zasada Brønsteda.

16.1. (0-1)

Określ funkcję (kwas albo zasada Brønsteda), jaką w przemianie opisanej powyższym schematem pełni oranż metylowy w formie I.

16.2. (0-1)

Napisz, jaką barwę nadaje roztworowi oranż metylowy występujący w formie II.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

pH Identyfikacja związków nieorganicznych Podaj/wymień

Wskaźniki kwasowo-zasadowe to związki chemiczne, które przyjmują różne zabarwienia w roztworach o różnych odczynach. Barwa roztworu zależy od formy, w jakiej wskaźnik występuje w roztworze. Dla każdego wskaźnika można określić charakterystyczny zakres pH, w którym następuje zmiana zabarwienia wskaźnika. Poniżej scharakteryzowano trzy wskaźniki kwasowo-zasadowe.

Wskaźnik Zabarwienie wskaźnika w roztworze o pH Zakres pH zmiany barwy
oranż metylowy poniżej 3,1 czerwone powyżej 4,4 żółte 3,1 – 4,4
czerwień bromofenolowa poniżej 5,2 żółte powyżej 6,8 czerwone 5,2 – 6,8
fenoloftaleina poniżej 8,3 brak zabarwienia powyżej 10,0 malinowe 8,3 – 10,0

Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko: Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa, Warszawa 2001.

W trzech nieoznakowanych probówkach umieszczono następujące roztwory:

  • kwas solny o pH = 1
  • wodny roztwór KCl o pH = 7
  • wodny roztwór KOH o pH = 13

W celu identyfikacji roztworów wykonano doświadczenie. W etapie I obserwowano zabarwienie czerwieni bromofenolowej w każdym z nich.

15.1. (0-1)

Określ zabarwienie czerwieni bromofenolowej w każdym z badanych roztworów.

kwas solny wodny roztwór KCl wodny roztwór KOH
Zabarwienie czerwieni bromofenolowej

15.2. (0-1)

Spośród scharakteryzowanych wskaźników wybierz ten, którego należy użyć w II etapie doświadczenia, aby (uwzględniając wynik I etapu) zidentyfikować każdy badany roztwór.

Wybrany wskaźnik:

Strony