Jednym z tlenowych kwasów siarki jest kwas trioksotiosiarkowy (nazwa zwyczajowa: kwas
tiosiarkowy) o wzorze H2S2O3. Anion S2O2−3 (tiosiarczanowy) ma strukturę analogiczną
do struktury jonu siarczanowego(VI), z tą różnicą, że zamiast jednego atomu tlenu zawiera
atom siarki. Centralnemu atomowi siarki w jonie S2O2−3 odpowiada stopień utlenienia (VI),
a skrajnemu – stopień utlenienia (–II). Kwas tiosiarkowy jest substancją nietrwałą, trwałe są
natomiast sole tego kwasu – tiosiarczany. Spośród tych soli największe znaczenie ma
tiosiarczan sodu – zwykle występujący jako pentahydrat o wzorze Na2S2O3 · 5H2O. Znajduje
on zastosowanie w przemyśle włókienniczym jako substancja służąca do usuwania resztek
chloru używanego do bielenia tkanin. Podczas zachodzącej reakcji chlor utlenia jony S2O2−3 do jonów siarczanowych(VI). W przemianie tej udział bierze również woda.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.
10.1. (0–1)
Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równanie reakcji redukcji i równanie reakcji utleniania zachodzących podczas procesu usuwania resztek chloru użytego do bielenia tkanin za pomocą jonów tiosiarczanowych. Uwzględnij, że w przemianie bierze udział woda.
Równanie reakcji redukcji:
Równanie reakcji utleniania:
10.2. (0–1)
Napisz w formie jonowej skróconej sumaryczne równanie opisanej reakcji usuwania chloru.
Spośród powyższych wzorów wybierz i wpisz do tabeli wzory wszystkich drobin,
które w roztworach wodnych mogą pełnić funkcję zasad, i wszystkich drobin,
które w roztworach wodnych mogą pełnić funkcję kwasów według teorii
Brønsteda.
Zasady według teorii Brønsteda
Kwasy według teorii Brønsteda
11.2. (0-1)
Napisz w formie jonowej równanie reakcji zachodzącej po wprowadzeniu
metyloaminy do wody.
Skóra zdrowego człowieka ma pH wynoszące około 5,5. Mydła sodowe zmieniają odczyn
skóry i mogą spowodować naruszenie równowagi kwasowo-zasadowej, przez co zmniejsza
się odporność skóry na czynniki zewnętrzne.
Oceń, jak zmienia się (rośnie czy maleje) pH ludzkiej skóry pod wpływem wodnego
roztworu mydła. Potwierdź swoją ocenę – zapisz w formie jonowej skróconej
odpowiednie równanie reakcji dla stearynianu sodu.
Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli na odróżnienie rozcieńczonych wodnych
roztworów: roztworu KOH znajdującego się w probówce I od roztworu H2SO4 obecnego
w probówce II.
12.1. (0-1)
Uzupełnij schemat doświadczenia – wpisz wzór odczynnika wybranego spośród
następujących:
K2CrO4 (aq)
KNO3 (aq)
KMnO4 (aq)
12.2. (0-1)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła podczas
przeprowadzonego eksperymentu.
12.3. (0-1)
Napisz, jakie obserwacje potwierdzą, że w probówce I znajdował się wodny
roztwór wodorotlenku potasu, a w probówce II – wodny roztwór kwasu
siarkowego(VI). Wypełnij poniższą tabelę.
W przemyśle wapno gaszone otrzymuje się w dwuetapowym procesie. Najpierw węglan
wapnia poddaje się rozkładowi w temperaturze 1000°C. W wyniku tego procesu otrzymuje
się tlenek zwany wapnem palonym, który w procesie gaszenia przekształca się w wapno
gaszone.
Uzupełnij poniższy schemat otrzymywania wapna gaszonego z węglanu wapnia.
W puste (większe) pola wpisz wzory związków chemicznych. W pole umieszczone nad
strzałką oznaczoną numerem 1 wpisz warunki konieczne do przeprowadzenia
przemiany, a w pole nad strzałką oznaczoną numerem 2 wpisz wzór drugiego substratu
przemiany.
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg pozwolił na rozróżnienie dwóch wodnych
roztworów soli: węglanu sodu i azotanu(V) amonu. Jako odczynniki zastosowano kwas solny
i stężony roztwór wodorotlenku sodu. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym
schemacie.
U wylotu probówki IV dodatkowo umieszczono zwilżony uniwersalny papierek
wskaźnikowy.
13.1. (0-1)
Napisz, jakie obserwacje potwierdziły obecność węglanu sodu w probówkach I i III
oraz azotanu(V) amonu w probówkach II i IV. W opisie obserwacji dla probówki
IV uwzględnij zmianę barwy uniwersalnego papierka wskaźnikowego.
W wyniku niektórych reakcji chemicznych powstają mieszaniny niejednorodne.
Zaprojektuj doświadczenie prowadzące do powstania niejednorodnej mieszaniny, w której skład wchodzi wodny roztwór kwasu siarkowego(VI).
16.1. (0–1)
Uzupełnij schemat doświadczenia. Wybierz i zaznacz po jednym wzorze odczynnika w zestawach I i II.
16.2. (0–1)
Opisz obserwowane zmiany zawartości probówki podczas przeprowadzonego doświadczenia przy założeniu, że reagentów użyto w ilościach stechiometrycznych (należy opisać wygląd zawartości probówki przed dodaniem odczynnika z zestawu I oraz po zajściu reakcji chemicznej).
Przed dodaniem odczynnika:
Po zajściu reakcji:
16.3. (0–1)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej podczas przeprowadzonego doświadczenia przy założeniu, że reagentów użyto w ilościach stechiometrycznych.
16.4. (0–1)
Podaj nazwę metody, którą należy zastosować w celu wyodrębnienia wodnego roztworu kwasu siarkowego(VI) z mieszaniny poreakcyjnej.
