1. Strona główna

Biologia

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 37. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Wśród zamieszczonych poniżej stwierdzeń dotyczących dryfu genetycznego zaznacz to, które jest nieprawdziwe.

  1. Dryf genetyczny polega na zmianie w populacji frekwencji genów, spowodowanej wyłącznie przyczynami o charakterze losowym.
  2. Częstości genów w przypadku dryfu genetycznego podlegają bezkierunkowym fluktuacjom.
  3. Liczebność populacji nie ma wpływu na kierunek i nasilenie dryfu genetycznego.
  4. Dryf genetyczny obserwowany jest również w populacjach gatunków rozmnażających się bezpłciowo.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 36. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Niektóre organizmy, np. owady, upodobniły się do innych organizmów lub do obiektów nieożywionych. Na przykład motyl zwany wicekrólem ( Limenitis archippus ) przypomina ubarwieniem trującego dla ptaków motyla monarcha ( Danaus plexippus ). Mogło to być spowodowane trwającą przez wiele pokoleń selekcją, w wyniku której osobniki o mniej doskonałym „maskowaniu” były zjadane przez drapieżniki, a przeżywały tylko te, których podobieństwo do trującego „modela” było wystarczająco duże, aby drapieżnika wprowadzić w błąd. Na schematach przedstawiono rodzaje doboru naturalnego.

Rodzaje doboru naturalnego

Zaznacz schemat przedstawiający ten rodzaj doboru naturalnego, który doprowadził do opisanej w tekście zmiany fenotypów.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 35. (1 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń podane stwierdzenia dotyczące sukcesji wtórnej i wpisz w tabeli literę P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeżeli stwierdzenie jest fałszywe.

P/F
1. W wyniku sukcesji wtórnej odtwarza się naturalne zbiorowisko charakterystyczne dla lokalnych warunków środowiskowych.
2. Wskutek sukcesji wtórnej zawsze następuje odtwarzanie się ekosystemu identycznego z tym przed zniszczeniem.
3. Aby powstrzymać sukcesję wtórną w zbiorowiskach półnaturalnych, stosuje się ochronę czynną.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 34. (2 pkt)

Fizjologia roślin Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Spośród pierwiastków niezbędnych do życia roślin najbardziej deficytowym dla roślin okrytonasiennych jest azot. Jego głównym rezerwuarem jest atmosfera, gdzie występuje on w formie cząsteczkowej, ale w tej postaci potrafią go wykorzystać tylko nieliczne rośliny. Przez większość roślin azot jest pobierany z gleby.

Wyjaśnij, na czym polega każdy ze wskazanych w tekście sposobów pozyskiwania azotu przez rośliny okrytonasienne.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (1 pkt)

Ekologia Metody badawcze i doświadczenia Podaj/wymień

U większości gatunków lądowych roślin naczyniowych występuje współżycie systemu korzeniowego z grzybnią niektórych gatunków grzybów zwane mikoryzą. Na schemacie przedstawiono wpływ mikoryzy na wzrost siewek trawy Festuca ovina, w zależności od nawożenia azotowo-fosforowego (N + P).

Wykres

Na podstawie wykresu podaj, w jakich warunkach uprawy Festuca ovina jest najbardziej widoczny wpływ mikoryzy na przyrost roślin.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 32. (2 pkt)

Ekologia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Zdarza się, że w biocenozie pojawia się populacja nowego gatunku (II) o podobnych wymaganiach życiowych, jak istniejąca już w tej biocenozie populacja gatunku I. Populacja gatunku II jest bardziej prężna ekologicznie. Może to doprowadzić do wymarcia populacji gatunku I, podczas gdy populacja II nadal rozwija się.

Na rysunku przedstawiono fragmenty krzywych ilustrujących zmiany liczebności populacji I i II w tej biocenozie.

Zmiany liczebności populacji - wykres
a)Dokończ powyższy szkic wykresu, tak aby przedstawiał zmiany liczebności populacji gatunku I i II zgodnie z opisem w tekście. Przyjmij, że do momentu oznaczonego na rysunku literą A populacja gatunku I wymiera, a populacja gatunku II osiąga względnie stałą liczebność.
b)Oznacz krzywe na rysunku i podaj nazwę zależności, która zaistniała między populacjami tych gatunków.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 31. (1 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniżej podano przyczyny śmiertelności w przykładowych populacjach.

Zaznacz dwie przyczyny, które powodują śmiertelność niezależną od zagęszczenia populacji.

  1. Śmiertelność w populacji ptaków wywołana ograniczeniem zasobów pokarmowych.
  2. Śmiertelność wśród jeleni spowodowana działalnością czynników chorobotwórczych lub pasożytów.
  3. Wyginięcie niektórych roślin na skutek silnych przymrozków na wiosnę.
  4. Śmiertelność w populacji owadów spowodowana opryskiem środkiem owadobójczym.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 19. (1 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Przeprowadzono następujące doświadczenie:

Zapłodnione jaja złożone przez samicę aligatora podzielono na trzy grupy i każdą z tych grup umieszczono do inkubacji w innej temperaturze. Sprawdzano płeć wykluwających się młodych osobników.

Wyniki doświadczenia:
Grupa I – w temperaturze 30°C wykluły się wyłącznie samice.
Grupa II – w temperaturze 32°C wykluło się 86% samic i 14% samców.
Grupa III – w temperaturze 34°C wykluły się wyłącznie samce.

Sformułuj wniosek wynikający z tego doświadczenia.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Biologiczny koszt rozmnażania płciowego jest duży, jeżeli porównać go z kosztem rozmnażania bezpłciowego. Jeżeli jednak istnienie płci zostało zachowane przez dobór naturalny, oznacza to, że musi być ono pod pewnymi względami bardziej korzystne niż rozmnażanie bezpłciowe.

Uzasadnij stwierdzenie, że rozmnażanie płciowe jest korzystniejsze niż rozmnażanie bezpłciowe.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (3 pkt)

Fizjologia roślin Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

W tabeli przedstawiono dane dotyczące intensywności transpiracji badanego gatunku rośliny zależnie od szybkości wiatru.
Szybkość wiatru (m/sek) 1 2 3 4 5
Intensywność transpiracji (jednostki umowne) 15 32 42 48 52
a)Narysuj wykres liniowy ilustrujący zależność intensywności transpiracji tej rośliny od szybkości wiatru.

b)Podaj dwa czynniki, inne niż wymienione w zadaniu, które wpływają na intensywność transpiracji u roślin.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (1 pkt)

Prokarionty Fotosynteza Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Sinice, podobnie jak rośliny, mają zdolność fotosyntezy. Ich podstawowym barwnikiem fotosyntetycznym jest chlorofil a, wspomagany przez karoten i fikobiliny. Donorem wodoru w procesie fotosyntezy u sinic jest woda.

Zaznacz poniżej właściwe określenie fotosyntezy przeprowadzanej przez sinice. Odpowiedź uzasadnij.

A. Fotosynteza oksygeniczna (z wytworzeniem tlenu).
B. Fotosynteza anoksygeniczna (bez wytworzenia tlenu).

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień

Wirusy roślinne przenoszone są z rośliny na roślinę przeważnie przez owady odżywiające się sokiem roślinnym. Aby przenieść się z zainfekowanej komórki roślinnej do komórki sąsiedniej, nie muszą dokonywać lizy komórki lub odpączkowywać, tak jak wirusy zwierzęce.

a)Podaj nazwę struktur występujących w komórce roślinnej, przez które mogą przenosić się wirusy roślinne z komórek zainfekowanych do komórek sąsiednich.
b)Podaj przykład funkcji, jaką te struktury pełnią w komórce roślinnej.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 6. (1 pkt)

Fizjologia roślin Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniżej opisano procesy zachodzące w komórkach szparkowych. W wyniku aktywnego transportu w komórkach szparkowych gromadzi się dużo jonów potasowych (K+). Wskutek rozkładu skrobi i przekształcania się glukozy w komórkach tych gromadzą się również ujemnie naładowane jony jabłczanowe. Wzrost stężenia obu wymienionych jonów powoduje obniżenie potencjału osmotycznego wody w komórkach szparkowych w porównaniu z komórkami sąsiednimi.

Wykreśl z poniższego zdania niewłaściwe określenia spośród wyróżnionych kursywą, tak aby zdanie to stanowiło poprawne dokończenie powyższego tekstu.

W wyniku opisanych procesów woda wnika do/wycieka z komórek szparkowych, co wpływa na zmniejszenie/zwiększenie turgoru komórki, a w konsekwencji otwieranie/zamykanie się szparek.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 5. (3 pkt)

Budowa i funkcje komórki Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schematach przedstawiono dwie struktury komórkowe: rybosom i proteosom.

Proteasom i rybosom - schemat
a)Uzupełnij tabelę, wpisując nazwy przedstawionych powyżej struktur komórkowych i zachodzących w nich procesów.
Nazwa struktury Proces zachodzący w tej strukturze
A
B
b)Wyjaśnij, jakie znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania komórki ma występowanie w komórce obu tych struktur.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 4. (3 pkt)

Skład organizmów Metody badawcze i doświadczenia Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Do doświadczenia przygotowano trzy probówki zawierające:

probówka I – kleik z mąki ziemniaczanej
probówka II – miąższ z jabłka
probówka III – miąższ z owocu banana.

Do każdej z nich dodano kilka kropli płynu Lugola (roztwór jodu w wodnym roztworze jodku potasu) – odczynnika do wykrywania skrobi.

a)Sformułuj problem badawczy tego doświadczenia.
b)Wskaż probówkę, która stanowi próbę kontrolną w tym doświadczeniu.
c)Podaj, na jaki kolor zmieni się zawartość probówek, w których jest obecna skrobia.

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 3. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniższe zdania dotyczą błon biologicznych. Zaznacz dwa, które są nieprawdziwe.

  1. Wszystkie komórki są otoczone błoną komórkową.
  2. Wewnątrz komórek eukariotycznych znajdują się struktury otoczone jedną lub dwiema błonami.
  3. Mimo różnic funkcjonalnych wszystkie błony w komórce zbudowane są z dwuwarstwy lipidowej, w której znajdują się białka.
  4. Stosunek zawartości białek i lipidów jest taki sam dla każdego rodzaju błony komórkowej.
  5. Glikokaliks występuje na powierzchni błon komórkowych w komórkach prokariotycznych i eukariotycznych.

Strony