1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Anatomia i fizjologia człowieka

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (3 pkt)

Układ immunologiczny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W aptekach dostępne są bez recepty różnego rodzaju preparaty lecznicze podnoszące odporność, zwane immunostymulatorami. Przeważnie zawierają substancje pochodzenia roślinnego, np. z aloesu, jeżówki czy żeń-szenia. Istotą działania immunostymulatorów jest pobudzenie i wzmocnienie odporności organizmu na infekcje wirusowe i bakteryjne. Pod wpływem tych substancji obserwuje się wzrost aktywności komórek układu odpornościowego – granulocytów obojętnochłonnych oraz makrofagów, zdolnych do bezpośredniego niszczenia drobnoustrojów chorobotwórczych.

Na podstawie: http://ziola.pl
a)Na podstawie przedstawionych informacji zaznacz rodzaj odporności, którą opisane preparaty pobudzają w organizmie człowieka.
  1. odporność swoista
  2. odporność nieswoista
  3. odporność swoista i nieswoista
b)Uzasadnij, podając dwa argumenty, że takie preparaty powinno się stosować po konsultacji z lekarzem, chociaż są one dostępne bez recepty.

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7. (1 pkt)

Układ oddechowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących budowy i działania układu oddechowego człowieka. Wpisz w prawej kolumnie tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli zdanie jest fałszywe.

P/F
1. Krtań jest narządem wchodzącym w skład układu oddechowego i pokarmowego.
2. Tchawica stanowi fragment dróg oddechowych i jest jednocześnie narządem głosu.
3. Przepona, kurcząc się, opuszcza się w dół, co skutkuje zwiększeniem pojemności klatki piersiowej.

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (2 pkt)

Układ immunologiczny Podaj/wymień

Limfa (chłonka) powstaje jako przesącz z włosowatych naczyń krwionośnych do przestrzeni międzykomórkowych i trafia do naczyń tworzących układ limfatyczny. Swoim składem jest więc zbliżona do osocza krwi, choć w odróżnieniu od niego zawiera nieco większy procent tłuszczu. Wśród elementów morfotycznych zdecydowaną większość stanowią limfocyty.

Na podstawie powyższego tekstu wymień dwie funkcje, które limfa pełni w organizmie człowieka.

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 5. (2 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W celu ustalenia grupy krwi pacjenta dodano próbki jego krwi do surowicy krwi grupy A oraz do surowicy krwi grupy B. W obydwu zestawach zaszła aglutynacja krwinek.

Określ, jaką grupę krwi miał pacjent. Wyjaśnij wynik badania, uwzględniając obecność przeciwciał w zastosowanych surowicach.

Grupa krwi pacjenta

Wyjaśnienie

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 4. (1 pkt)

Układ krążenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących cyklu pracy serca. Wpisz w prawej kolumnie tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli zdanie jest fałszywe.

P/F
1. Podczas skurczu przedsionków krew jest wtłaczana do komór, a zastawki półksiężycowate pozostają w tym czasie zamknięte.
2. Kurczące się ściany komór podnoszą ciśnienie krwi w ich wnętrzu, co skutkuje zamknięciem zastawek przedsionkowo-komorowych w sercu.
3. Skurcz prawej komory powoduje tłoczenie krwi do aorty, a skurcz lewej komory wypycha krew do tętnic płucnych.

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 24. (3 pkt)

Układ immunologiczny Inżynieria i badania genetyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W celu wywołania odporności na drobnoustroje chorobotwórcze lekarze zalecają szczepienia ochronne. Tradycyjna szczepionka zawiera martwe lub żywe drobnoustroje chorobotwórcze, o osłabionej zjadliwości. Najczęściej podawana jest przez iniekcję (w zastrzyku). Rozwój technik inżynierii genetycznej umożliwia zastąpienie szczepionek tradycyjnych, szczepionkami wytwarzanymi w zmodyfikowanych genetycznie roślinach, co ilustruje schemat.

Wytwarzanie szczepionki przez rośliny
a)Uzasadnij, uwzględniając zawartość szczepionki i sposób jej podawania, że opisana szczepionka „biotechnologiczna” jest bezpieczniejsza od szczepionki tradycyjnej.

Zawartość szczepionki

Sposób podawania

b)Podkreśl trzy cechy odporności organizmu, która zostanie wywołana podaniem opisanej szczepionki.

nieswoista,    swoista,    sztuczna,    naturalna,    bierna,    czynna

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 22. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Uszkodzenie tej części mózgu powoduje przede wszystkim niezborność koordynacji ruchowej organizmu oraz niezdolność przystosowania siły skurczu mięśni szkieletowych do utrzymania właściwej postawy ciała.

Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Powyższa informacja odnosi się do

  1. móżdżku.
  2. śródmózgowia.
  3. kresomózgowia.
  4. rdzenia przedłużonego.

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień

W siatkówce oka człowieka występują dwa rodzaje komórek receptorowych tzw. fotoreceptorów.

a)Podaj nazwy obu rodzajów komórek receptorowych siatkówki.
b)Określ, na czym polega choroba zwana ślepotą zmierzchową (kurzą ślepotą), i podaj najczęstszą przyczynę jej powstania, wynikającą z błędów żywieniowych.

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Informacje do rozwiązania zadania 18. i 19.

Krzywizny kręgosłupa człowieka (lordozy i kifozy) kształtują się stopniowo w rozwoju pozazarodkowym, począwszy od czwartego miesiąca życia. Na rysunkach A i B przedstawiono kręgosłup noworodka (A) oraz kręgosłup człowieka dorosłego (B). Cyframi I–IV oznaczono kolejne odcinki kręgosłupa z wyłączeniem odcinka ogonowego.

Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości przedstawionych kręgosłupów.

Kręgosłup noworodka i człowieka dorosłego

Wypełnij tabelę dotyczącą budowy czterech podstawowych odcinków kręgosłupa człowieka dorosłego.

Odcinek kręgosłupa Nazwa odcinka kręgosłupa Liczba kręgów
I
II
III
IV

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Podaj/wymień

Informacje do rozwiązania zadania 18. i 19.

Krzywizny kręgosłupa człowieka (lordozy i kifozy) kształtują się stopniowo w rozwoju pozazarodkowym, począwszy od czwartego miesiąca życia. Na rysunkach A i B przedstawiono kręgosłup noworodka (A) oraz kręgosłup człowieka dorosłego (B). Cyframi I–IV oznaczono kolejne odcinki kręgosłupa z wyłączeniem odcinka ogonowego.

Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości przedstawionych kręgosłupów.

Kręgosłup noworodka i człowieka dorosłego

Na podstawie analizy rysunków porównaj budowę kręgosłupa noworodka z budową kręgosłupa człowieka dorosłego. Podaj jedno podobieństwo i jedną różnicę.

Podobieństwo
Różnica

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Układ krążenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących cyklu pracy serca człowieka. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F, jeśli informacja jest fałszywa.

P/F
1. Zamknięcie zastawek przedsionkowo-komorowych wywołane jest skurczem komór.
2. Zastawki półksiężycowate otwierają się, kiedy ciśnienie w komorach jest niższe niż w tętnicach.
3. Spośród faz cyklu pracy serca (pauza, skurcz przedsionków, skurcz komór) najdłużej trwa skurcz przedsionków.

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Układ krążenia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Mioglobina jest czerwonym barwnikiem mięśni należącym, podobnie jak i hemoglobina, do białek z grupy hemoprotein. Mioglobina zbudowana jest z jednego łańcucha polipeptydowego połączonego z jedną cząsteczką hemu, w odróżnieniu od hemoglobiny, która jest zbudowana z czterech łańcuchów polipeptydowych połączonych z czterema cząsteczkami hemu. Wiąże tlen znacznie mocniej niż hemoglobina, tworząc związek zwany oksymioglobiną. Maksymalne wysycenie tlenem mioglobiny następuje przy wartościach ciśnienia tlenu o wiele niższych, niż dla hemoglobiny.

Na podstawie informacji zawartych w tekście i własnej wiedzy uzupełnij tabelę porównującą hemoglobinę z mioglobiną.

Porównywana cecha Hemoglobina Mioglobina
Liczba łańcuchów polipeptydowych w cząsteczce
Powinowactwo do tlenu (większe / mniejsze)
Nazwa związku powstałego z połączenia z tlenem

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Układ krążenia Choroby człowieka Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Badanie krwi ma dużą wartość diagnostyczną, ponieważ niektórym chorobom towarzyszą charakterystyczne zmiany składu i właściwości krwi.

Każdej z wymienionych chorób przyporządkuj najbardziej prawdopodobną zmianę w obrazie morfotycznym krwi człowieka chorego na tę chorobę.

Choroba Zmiana w obrazie morfotycznym krwi
A. Stan zapalny wyrostka robaczkowego 1. spadek liczby leukocytów
B. Niedokrwistość hemolityczna (anemia) 2. spadek liczby płytek krwi
C. Krwotoki i krwiaki wywołane niedostatecznym krzepnięciem krwi 3. spadek liczby erytrocytów
4. wzrost liczby leukocytów

A.
B.
C.

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 13. (1 pkt)

Układ oddechowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Wentylacja płuc u człowieka polega na rytmicznych ruchach klatki piersiowej i obejmuje dwie fazy – wdech i wydech.

Zaznacz proces, który występuje tylko podczas wdechu.

  1. Wzrost ciśnienia w płucach
  2. Zmniejszenie się objętości klatki piersiowej
  3. Unoszenie się klatki piersiowej w górę i na boki
  4. Rozluźnienie mięśni międzyżebrowych i przepony

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 12. (1 pkt)

Układ oddechowy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W płucach dorosłego człowieka pomieścić się może około 5 litrów powietrza. Jest to tzw. pojemność całkowita płuc. Składa się na nią powietrze określane jako: oddechowe, zalegające, zapasowe i dopełniające. Pojemnością życiową płuc nazywamy największą ilość powietrza, jaką można usunąć z płuc podczas maksymalnego wydechu.

Korzystając z tekstu, wyjaśnij, na czym polega różnica między pojemnością życiową płuc a pojemnością całkowitą płuc człowieka.

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Układ oddechowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Drogi oddechowe tworzą system kanałów doprowadzających powietrze do płuc, w których pobrane powietrze jest dostosowywane do sprawnej wymiany gazowej.
Na rysunku przedstawiono układ oddechowy człowieka.

Układ oddechowy człowieka
a)Do wymienionych nazw części układu oddechowego człowieka przyporządkuj litery, którymi oznaczono je na rysunku.

oskrzele
krtań
tchawica

b)Podkreśl trzy właściwości powietrza, które są nabywane podczas jego przemieszczania się przez drogi oddechowe człowieka.

Powietrze w drogach oddechowych zostaje:

oziębione,    ogrzane,    nawilżone,    osuszone,    oczyszczone.

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 10. (1 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących witamin. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli stwierdzenie jest fałszywe.

P/F
1. Witaminy lub prowitaminy dostarczane są do organizmu człowieka wyłącznie z pożywieniem.
2. Witaminy, podobnie jak wszystkie inne składniki pokarmowe, podlegają w przewodzie pokarmowym hydrolizie enzymatycznej.
3. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach mogą być magazynowane w organizmie w tkance tłuszczowej lub wątrobie.

Strony