Oto lista zadań maturalnych z danego działu biologii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji, uniknąć duplikatów zadań lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.
Na rysunkach przedstawiono w uproszczeniu budowę liści rośliny typu C3 – należącej
do roślin dwuliściennych oraz rośliny typu C4 – należącej do jednoliściennych.
a)
Podaj nazwy elementów budowy anatomicznej liści oznaczonych na rysunkach literami X, Y, Z.
X.
Y.
Z.
b)
Na podstawie rysunku i własnej wiedzy podaj dwie różnice w budowie anatomicznej liścia między roślinami typu C3 a roślinami typu C4.
Transport substancji w drewnie i łyku, które tworzą wiązkę przewodzącą u roślin
okrytonasiennych odbywa się z różną szybkością, np. maksymalna szybkość przewodzenia
wody przez naczynia drewna u roślin zielnych wynosi 100 cm na minutę, a szybkość
przewodzenia asymilatów przez rurki sitowe łyka wynosi 2,8–11 cm na minutę.
Spośród niżej wymienionych cech tkanek roślinnych, wybierz dwie cechy budowy naczyń świadczące o przystosowaniu do opisanej funkcji i wyjaśnij ich znaczenie.
Niewielkie światło komórek w związku z silnie zgrubiałymi ścianami.
Częściowy lub całkowity zanik ścian poprzecznych między członami naczyń.
W niektórych stałych tkankach roślinnych występują martwe komórki pozbawione
protoplastu. Na rysunkach A i B przedstawiono przekroje i modele (komórki ciemniejsze)
przestrzenne komórek tworzących jedną z tkanek wzmacniających.
a)
Podaj nazwę rodzaju tkanki wzmacniającej, która może być zbudowana z komórek przedstawionych na rysunku A lub B.
b)
Wykaż związek widocznej na rysunkach wspólnej cechy budowy przedstawionych komórek z funkcją pełnioną przez tę tkankę.
Drewno (ksylem) jest tkanką niejednorodną, zbudowaną z cewek lub naczyń, miękiszu
drzewnego i włókien drzewnych. Elementy tkanki przewodzącej wykazują duże
zróżnicowanie budowy i funkcji.
Na podstawie powyższych informacji podaj, które elementy drewna pełnią niżej wymienione funkcje.
Ściany komórkowe w komórkach roślinnych są zbudowane głównie z mikrofibryl
celulozowych. Włókna celulozowe są odporne na rozciąganie, a ich sposób ułożenia
w ścianie komórkowej wpływa na kierunek, w którym rosnąca komórka będzie się
powiększała.
Na rysunkach A i B przedstawiono typy wzrostu komórek o różnym sposobie ułożenia mikrofibryl celulozowych.
Zakreśl literę, którą oznaczono typ wzrostu charakterystyczny dla komórek sitowych.
Na rysunkach przedstawiono trzy przykłady tkanki okrywającej, występującej na różnych
organach roślinnych.
a)
Do każdego przykładu tkanki (A–C) przyporządkuj wszystkie najbardziej prawdopodobne miejsca jej występowania w roślinie. Wybierz ich numery z poniższych.
korzenie
łodygi
liście
kwiaty
A.
B.
C.
b)
Podaj, jaką rolę w procesie transportu wody w roślinie spełniają włośniki i aparaty szparkowe.
W tabeli zamieszczono dane dotyczące prędkości przewodzenia wody w drewnie
u wybranych grup roślin.
Grupa roślin
Maksymalna prędkość przewodzenia wody w drewnie (cm/min)
Iglaste (nagonasienne)
2
Drzewiaste dwuliścienne
73
Zielne jedno- i dwuliścienne
100
Na podstawie: E.P. Solomon, L.R. Berg, D.W. Martin, C.A. Ville, Biologia, Wyd. Multico, Warszawa 2007.
Wyjaśnij, czym uwarunkowana jest różnica w prędkości przewodzenia wody u roślin iglastych i dwuliściennych. W odpowiedzi uwzględnij różnice w budowie ich drewna.
Na rysunku przedstawiono jemiołę Viscum album. Jemioła jest półpasożytem o skórzastych, zimozielonych liściach, występującym głównie na drzewach liściastych. Wytwarza białe, lepkie jagody, zjadane przez ptaki i przenoszone z drzewa na drzewo. Nasiona przyklejają się do gałęzi. Z nasion kiełkują siewki. Wytwarzają one charakterystyczne organy – ssawki wrastające poprzez korę żywiciela aż do tkanki, z której czerpią wodę i sole mineralne.
8.1. (0–1)
Uzasadnij, że jemioła jest półpasożytem. W odpowiedzi uwzględnij dwie przedstawione w zadaniu cechy jej budowy.
8.2. (0–1)
Podaj nazwę tkanki przewodzącej żywiciela oraz nazwę komórek tej tkanki, z których jemioła czerpie niezbędne substancje.
Po zakończeniu wzrostu komórki roślinne się różnicują. W trakcie tego procesu jest budowana wtórna ściana komórkowa, w skład której mogą wchodzić różne substancje wpływające na właściwości ściany komórkowej, takie jak kutyna, lignina lub suberyna.
Podkreśl nazwy tych tkanek roślinnych, których przystosowanie do pełnionej funkcji polega na obecności ścian komórkowych zbudowanych głównie z ligniny.
