Zadania maturalne z biologii

511

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (3 pkt)

W racjonalnym odżywianiu zaleca się stosowanie zasady 4 x 4 x 4, czyli cztery posiłki dziennie, spożywane co cztery godziny i zawierające cztery rodzaje składników pokarmowych.

a)	Podaj nazwy czterech rodzajów składników pokarmowych, które powinna zawierać prawidłowa dieta człowieka.

b)	Określ miejsce/miejsca trawienia jednego wybranego składnika pokarmowego.

512

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Paprotniki Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono proces przemiany pokoleń u paproci.

a)	Podaj nazwę i sposób rozmnażania się roślin (pokoleń) oznaczonych na schemacie numerami I i II.

I
II

b)	Zaznacz na schemacie literą R strukturę, w której zachodzą podziały mejotyczne.

513

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Bezpośrednią przyczyną otyłości jest dodatni bilans energetyczny, tzn. nadmiar energii pobranej w pokarmie w stosunku do potrzeb energetycznych organizmu. Aby schudnąć, należy przez odpowiednio długi czas utrzymywać deficyt energetyczny.

Podaj dwa przykłady działań, które mogą przyczynić się do utrzymania deficytu energetycznego organizmu i w konsekwencji do schudnięcia.

514

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono schemat łuku odruchowego. Literami A, B i C oznaczono ciała komórek nerwowych.

a)	Podaj nazwy neuronów, których ciała oznaczono na rysunku literami:

A.
B.
C. .

b)	Na rysunku zaznacz strzałkami kierunek przekazywania impulsu nerwowego.

515

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Choroby człowieka Podaj/wymień Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

U młodej osoby występują zaburzenia odżywiania, które charakteryzują się okresami silnego, niekontrolowanego i impulsywnego objadania się. Jednocześnie osoba ta stosuje drastyczne metody zapobiegające przybraniu na wadze, np. prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających, przyjmowanie specyfików wspomagających odchudzanie albo wykonywanie forsownych ćwiczeń fizycznych lub stosowanie okresowej głodówki.

a)	Podaj nazwę choroby, której objawy opisano w zadaniu.

b)	Do którego lekarza specjalisty powinna zostać skierowana ta osoba w pierwszej kolejności?

Gastrologa
Endokrynologa
Dietetyka
Psychiatry

516

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj/wymień

Uzupełnij systematykę człowieka, wpisując w wyznaczone miejsca (5–7) nazwy odpowiednich jednostek systematycznych.

Królestwo Zwierzęta
Typ Strunowce
Podtyp Kręgowce
Gromada Ssaki
Rząd
Rodzina
Rodzaj
Gatunek Człowiek rozumny

517

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Podaj/wymień Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Na schemacie przedstawiono działanie polirybosomu (polisomu) w procesie biosyntezy białka.

a)	Zaznacz poniżej nazwę cząsteczki kwasu nukleinowego oznaczonego na schemacie literą X.

rRNA
tRNA
mRNA
DNA

b)	Określ funkcję, jaką pełni ten kwas w przedstawionym procesie.

518

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj/wymień

Rytm dobowy (okołodobowy) oznacza, że w ciągu doby (w czasie zbliżonym do 24 godzin) zamyka się jeden cykl zmian intensywności przebiegu niektórych procesów fizjologicznych. Zachodzą one wewnątrz danego organizmu z udziałem jego własnych mechanizmów, tzw. zegarów biologicznych. Czynnikiem sterującym rytm dobowy jest światło i ciemność.

Podaj dwa przykłady rytmu dobowego człowieka.

519

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Skład organizmów Podaj/wymień

DNA (kwas deoksyrybonukleinowy) pełniący funkcję nośnika informacji genetycznej jest polimerem zbudowanym z nukleotydów. Na schemacie przedstawiono budowę nukleotydu.

a)	Podaj nazwy elementów budowy nukleotydu DNA oznaczonych na schemacie literami A i B.

A.
B.

b)	Wymień nazwy wszystkich zasad azotowych występujących w nukleotydach DNA.

520

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 22. (3 pkt)

Dziedziczenie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Osoby dotknięte pewną chorobą genetyczną wykazują ogromną wrażliwość na oparzenia słoneczne. Cechuje je również wysokie ryzyko wystąpienia raka skóry. Wśród trojga dzieci pewnego małżeństwa znajduje się dziewczynka dotknięta tą chorobą. Rodzice i pozostałe rodzeństwo nie wykazują objawów choroby.

a)	Zaznacz właściwe dokończenie zdania (A lub B).

Choroba ta jest warunkowana przez allel autosomalny

recesywny.
dominujący.

b)	Zapisz genotyp dziewczynki dotkniętej tą chorobą i genotypy jej rodziców.

Genotyp dziewczynki
Genotyp matki
Genotyp ojca

c)	Zaznacz, jakie jest prawdopodobieństwo urodzenia w tej rodzinie następnego dziecka dotkniętego opisaną chorobą.

25%
50%
75%
100%