1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Kręgowce

Oto lista zadań maturalnych z danego działu biologii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji, uniknąć duplikatów zadań lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.

Przejdź do wyszukiwarki zadań

 

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24. (1 pkt)

Ssaki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono stosunek stężenia osmotycznego moczu do osocza krwi u różnych gatunków ssaków.

Gatunek ssaka Stosunek stężenia osmotycznego moczu do osocza krwi
A 14,0 : 1
B 10,0 : 1
C 9,5 : 1
D 8,0 : 1
E 7,0 : 1
F 6,5 : 1

Na podstawie analizy danych przedstawionych w tabeli wskaż gatunek ssaka, który jest najlepiej przystosowany do życia w środowisku suchym i gorącym. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Kręgowce - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Prassaki (dziobak i kolczatka) mają cechy typowe dla ssaków, ale i szereg cech odziedziczonych po gadzich przodkach.

Spośród poniższych cech prassaków wypisz oznaczenia literowe dwóch cech typowych dla ssaków oraz dwóch cech typowych dla gadów.

  1. owłosione ciało
  2. pięciopalczaste kończyny kroczne
  3. obecność gruczołów mlekowych
  4. jajorodność
  5. obecność kloaki (steku)
  6. oczy osłonięte powiekami

Cechy ssaków
Cechy gadów

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Ptaki Kręgowce - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniżej przedstawiono wybrane cechy budowy i fizjologii ptaków.

  1. W szkielecie większości występują kości pneumatyczne – wypełnione powietrzem.
  2. Pas barkowy składa się z trzech par kości: kruczej, łopatki i obojczyka.
  3. Płuca są rureczkowate (kapilarne) o dużej powierzchni wymiany gazowej.
  4. Mózgowie odznacza się dobrze rozwiniętym kresomózgowiem i móżdżkiem.
  5. Jaja charakteryzują się dużą ilością żółtka i mocną skorupką.
  6. Serce jest czterodziałowe zbudowane z dwóch przedsionków i dwóch komór.
  7. Podczas rozwoju zarodka wykształcane są błony płodowe: owodnia, omocznia, kosmówka.
  8. W układzie wydalniczym brak pęcherza moczowego.
  9. Mają wysokie tempo przemian metabolicznych.

Spośród wymienionych cech wybierz i zapisz oznaczenia literowe:

a)trzech, które są wspólne dla ptaków i gadów
b)trzech, które są przystosowaniem ptaków do lotu.

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24. (2 pkt)

Ssaki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Odzyskiwanie wody z moczu pierwotnego w nerkach ssaków odbywa się w pętli nefronu (pętli Henlego). Ssaki pustynne, np. szczuroskoczki, wydalają bardzo zagęszczony mocz. Zagęszczony mocz wydalają również ssaki morskie. Natomiast bobry, spędzające większość życia w wodzie słodkiej, wydalają duże ilości bardzo rozcieńczonego moczu.

Podaj, które z wymienionych zwierząt mają długie pętle nefronu, i wyjaśnij, jakie to ma znaczenie przystosowawcze dla każdego z nich.

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Ptaki Podaj/wymień

Cechą budowy szkieletu ptaka jest obecność grzebienia na mostku. Na drodze ewolucji niektóre z ptaków grzebień ten wtórnie utraciły.
Na rysunkach przedstawiono przykłady różnych ptaków: A – kazuar, B – pingwin, C – myszołów.
Uwaga: nie zachowano proporcji wielkości ptaków.

Ptaki

Podaj, które z przedstawionych ptaków mają grzebień na mostku i jaką rolę odgrywa ta struktura w sposobie poruszania się każdego z nich.

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Ryby Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniżej przedstawiono cechy dotyczące budowy i fizjologii ryb.

  1. opływowy kształt ciała
  2. oddychanie tlenem rozpuszczonym w wodzie
  3. wydzielanie śluzu przez gruczoły śluzowe skóry
  4. krótkowzroczność oczu
  5. obecność linii nabocznej
  6. obecność pęcherza pławnego

Podaj oznaczenia cyfrowe

a)dwóch cech, które stanowią przystosowanie ryb do pokonywania dużego oporu wody
b)cechy, która ułatwia rybom regulowanie głębokości ich zanurzenia.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 1. (3 pkt)

Kręgowce Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

W tabeli cyfrą 1 zaznaczono obecność, a cyfrą 0 − brak niektórych cech u przedstawicieli wybranych gatunków strunowców. Obok tabeli zamieszczono drzewo filogenetyczne, na którym literami A–F oznaczono pewne grupy systematyczne strunowców oraz zaznaczono na gałęziach (liniach filogenetycznych) cechy, które w rozwoju ewolucyjnym u przodków tych grup pojawiły się po raz pierwszy.

Drzewo filogenetyczne strunowców

1.1. (0–1)

Wybierz z tabeli i zapisz poniżej nazwy wszystkich przedstawicieli strunowców należących do grup oznaczonych na drzewie filogenetycznym literami C i E.

Grupa C:
Grupa E:
 

1.2. (0–1)

Podaj wszystkie widoczne na drzewie filogenetycznym grupy kręgowców, których wspólny przodek miał cztery kończyny kroczne. Zapisz oznaczenia literowe tych grup.
 

1.3. (0–1)

Zaznacz właściwe dokończenie zdania. Przedstawione drzewo filogenetyczne

  1. dostarcza bezpośrednich dowodów ewolucji strunowców.
  2. jest źródłem informacji o konwergencji strunowców.
  3. ukazuje tempo zmian ewolucyjnych u strunowców.
  4. przedstawia pokrewieństwa grup strunowców.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 30. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Ssaki Podaj/wymień

Prawdopodobnie pierwotne ssaki mogły odbierać promieniowanie ultrafioletowe za pomocą specjalnych receptorów, jednak większość zwierząt utraciła tę zdolność. Zespół naukowców University College w Londynie, badający arktyczne renifery, dowiódł, że zwierzęta te widzą niedostrzegalne dla ludzkiego oka promieniowanie ultrafioletowe (UV). Dzięki temu mają możliwość dostrzeżenia struktur, które pochłaniają ultrafiolet, np. porostów, moczu wilków.

Na podstawie: A.M. Hodge, Oczy Rudolfa, „Świat Nauki”, nr 10, 2011.
a)Podaj nazwę rodzaju doboru, który doprowadził do utrwalenia się zdolności widzenia ultrafioletu przez renifery.
b)Określ znaczenie przystosowawcze utrwalenia się zdolności widzenia ultrafioletu przez renifery.

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (1 pkt)

Ssaki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono dane dotyczące średniej zawartości mioglobiny w mięśniach szkieletowych wybranych ssaków lądowych oraz tych ssaków wodnych, które całe życie lub jego większość spędzają w toni wodnej, aktywnie pływając i nurkując.

Ssak Zawartość mioglobiny [g/kg masy mięśniowej]
szczur 3,0
człowiek 6,0
pies 6,7
delfin butlonosy 32,5
morświn 41,0
foka pospolita 52, 1
Na podstawie: K. Schmidt-Nielsen, Fizjologia zwierząt. Adaptacje do środowiska, Warszawa 1997.

Wyjaśnij, uwzględniając rolę mioglobiny, związek dużej zawartości mioglobiny w mięśniach wymienionych ssaków wodnych ze środowiskiem i trybem ich życia.

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Ssaki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Niższe ciśnienie atmosferyczne na dużych wysokościach oznacza, że ciśnienie parcjalne tlenu jest tam niższe niż na poziomie morza.
Na wykresie przedstawiono krzywe dysocjacji tlenowej krwi lamy – ssaka żyjącego w wysokich partiach Andów, oraz innych ssaków – żyjących na nizinach (pole zacienione), w zależności od ciśnienia parcjalnego tlenu w powietrzu.

Krzywa wysycenia hemoglobiny

Korzystając z powyższych danych, wyjaśnij, dlaczego organizm lamy jest lepiej przystosowany do życia na dużych wysokościach niż organizmy ssaków żyjących na nizinach.

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Ryby Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono budowę układu krążenia charakterystyczną dla kręgowców pierwotnie wodnych.

Schemat układu krążenia
a)Podaj cechę budowy serca tego układu, która odróżnia je od serc kręgowców lądowych. Zaznacz strzałką na schemacie kierunek przepływu krwi przez to serce.
b)Podkreśl rodzaj krwi przepływającej przez serce w przedstawionym układzie krążenia. Odpowiedź uzasadnij.
  1. utlenowana
  2. odtlenowana

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 12. (1 pkt)

Ssaki Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Kłosówka wełnista (Holcus lanatus) to pospolity gatunek trawy, występujący na łąkach i pastwiskach w całym kraju. W porównaniu z innymi gatunkami traw, kłosówka wykazuje małą zdolność wiązania jodu z gleby i powietrza.

Na podstawie: www.dbc.wroc.pl/Content/2061/b22_Kuro.pdf

Wyjaśnij, dlaczego wypasanie bydła w miejscach porośniętych głównie kłosówką wełnistą, stwarza poważne zagrożenie wystąpienia u tych zwierząt niedoczynności tarczycy.

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 25. (1 pkt)

Kręgowce - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono rodzaje oraz procentowy udział związków azotowych, wydalanych przez trzy gatunki kręgowców (A, B i C), które żyją w różnych środowiskach.

Gatunek kręgowca
 Wydalane związki azotowej przemiany materii (w %)
amoniak mocznik kwas moczowy
A 96 2,5 1,5
B 21 75 4
C 1,5 3,5 95

Określ, który gatunek kręgowca (A, B czy C) żyje w środowisku słodkowodnym. Uzasadnij odpowiedź, wykazując związek wydalanych produktów azotowej przemiany materii ze środowiskiem życia.

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24. (3 pkt)

Płazy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W wymianie gazowej u płazów istotne znaczenie ma skóra. U większości gatunków tą drogą odbywa się 30 – 50% całkowitej wymiany gazowej. Istnieją nawet gatunki nieposiadające płuc, np. rodzina salamander bezpłucnych (Plethodontidae). Przedstawiciele tej rodziny mają niewielkie rozmiary – najczęściej kilka centymetrów długości, największe osiągają niewiele ponad 20 cm.

a)Na przykładzie dwóch cech budowy skóry płazów wykaż jej przystosowanie do wymiany gazowej.
b)Wyjaśnij związek niewielkich rozmiarów ciała salamander bezpłucnych ze sposobem wymiany gazowej u tych płazów.

Strony