Oto lista zadań maturalnych z danego działu biologii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji, uniknąć duplikatów zadań lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.
Na zdjęciach A i B przedstawiono dwie różne tkanki łączne występujące w organizmie
człowieka.
a)
Rozpoznaj tkanki przedstawione na zdjęciach A i B – podaj ich nazwy.
A.
B.
b)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące porównania tkanek oporowych są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1.
Tkanka kostna jest zbudowana z komórek martwych, a tkanka chrzęstna – z komórek żywych.
P
F
2.
Tkanka chrzęstna jest silnie ukrwiona, natomiast w tkance kostnej nie występują naczynia krwionośne.
P
F
3.
Komórki tkanki kostnej są połączone ze sobą wypustkami, a komórki tkanki chrzęstnej nie mają takich wypustek.
Na zdjęciach A i B przedstawiono dwie różne tkanki łączne występujące w organizmie
człowieka.
8.1. (0–1)
Rozpoznaj tkanki przedstawione na zdjęciach A i B – podaj ich nazwy.
A.
B.
8.2. (0–1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące porównania tkanek oporowych są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1.
Tkanka kostna jest zbudowana z komórek martwych, a tkanka chrzęstna – z komórek żywych.
P
F
2.
Tkanka chrzęstna jest silnie ukrwiona, natomiast w tkance kostnej nie występują naczynia krwionośne.
P
F
3.
Komórki tkanki kostnej są połączone ze sobą wypustkami, a komórki tkanki chrzęstnej nie mają takich wypustek.
W komórkach mięśni gładkich ogólna zawartość białek (miozyny i aktyny) warunkujących
skurcz mięśni wynosi zaledwie 10% ich zawartości w mięśniach szkieletowych. Białka te nie
tworzą sarkomerów charakterystycznych dla tkanki poprzecznie prążkowanej. Brak
sarkomerów powoduje, że siła skurczu mięśni gładkich, w odróżnieniu od mięśni
szkieletowych, nie słabnie przy znacznym ich rozciągnięciu. Zakres wyjściowej długości
spoczynkowej, przy której siła skurczu mięśni gładkich wzrasta, jest o wiele większy
niż w mięśniach szkieletowych. W porównaniu z mięśniami szkieletowymi w mięśniach
gładkich mniejsza jest także zawartość ATP i fosfokreatyny, dlatego siła skurczu mięśni
gładkich jest znacznie mniejsza.
Na podstawie informacji z tekstu:
a)
Uzupełnij tabelę, wpisując do niej właściwe określenia wybrane spośród wymienionych w nawiasach tak, aby opisywały cechy tkanki mięśniowej gładkiej.
Obecność sarkomerów (występują/nie występują)
Zawartość miozyny i aktyny (mniejsza/większa)
Siła skurczu przy rozciąganiu (słabnie/nie słabnie)
Zawartość ATP i fosfokreatyny (mniejsza/większa)
b)
Na podstawie informacji przedstawionych na wykresie podkreśl poprawne zakończenie zdania.
Zależność pomiędzy długością spoczynkową a siłą skurczu mięśni gładkich ilustruje
na wykresie
krzywa I, ponieważ przedstawia większy zakres długości spoczynkowej, przy której siła
skurczu mięśni gładkich wzrasta.
krzywa I, ponieważ przedstawia mniejszą siłę skurczu mięśni gładkich.
krzywa II, ponieważ przedstawia większy zakres długości spoczynkowej, przy której siła
skurczu mięśni gładkich wzrasta.
krzywa II, ponieważ przedstawia większą siłę skurczu mięśni gładkich.
Na rysunku schematycznie przedstawiono fragment ludzkiej tkanki nabłonkowej tworzącej
błony śluzowe, wraz z leżącą pod nią tkanką łączną.
Na podstawie rysunku oceń, czy poniższe informacje dotyczące przedstawionej tkanki nabłonkowej są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1.
Komórki tkanki nabłonkowej ściśle do siebie przylegają, a ilość substancji międzykomórkowej między nimi jest niewielka.
P
F
2.
Komórki tkanki nabłonkowej umieszczone są na błonie podstawnej.
P
F
3.
W nabłonku znajdują się naczynia krwionośne i włókna nerwowe.
Allele odpowiedzialne za pojawienie się wielu chorób genetycznych powstają najczęściej
wskutek mutacji genowych. Większość tych alleli znajduje się w chromosomach jądrowych
i dziedziczą się one zgodnie z prawami Mendla. Niektóre choroby genetyczne są
spowodowane przez mutacje w genach mitochondrialnych. Mutacje w DNA mitochondriów
komórkowych mogą upośledzać wydolność energetyczną mitochondriów, a w efekcie
funkcjonowanie komórek i tkanek.
a)
Zaznacz poniżej poprawną odpowiedź dotyczącą dziedziczenia chorób spowodowanych mutacjami w genach mitochondrialnych.
A. Są dziedziczone po obydwojgu rodzicach. B. Są dziedziczone po matce. C. Są dziedziczone po ojcu.
b)
Spośród wymienionych niżej przykładów tkanek podkreśl dwie, w których skutki mutacji w DNA mitochondrialnym ujawnią się najsilniej.
Tkanka tłuszczowa brunatna jest tkanką charakterystyczną dla ssaków. U ssaków
zapadających w sen zimowy nagromadzenie tej tkanki znajduje się w okolicy łopatek lub
obojczyków. Różni się ona od zwyczajnej (żółtej) tkanki tłuszczowej bardzo obfitym
unaczynieniem oraz dużą liczbą mitochondriów w komórkach (stąd jej brunatna barwa).
Główną funkcją tkanki tłuszczowej brunatnej jest szybkie wytworzenie ciepła podczas
przebudzenia ze stanu hibernacji.
Wykaż za pomocą dwóch argumentów związek budowy tkanki tłuszczowej brunatnej z funkcją pełnioną przez tę tkankę.
Nabłonek migawkowy, nabłonek rzęskowy lub nabłonek orzęsiony to różne określenia tego samego rodzaju nabłonka, którego komórki wyposażone są w rzęski ułatwiające transport substancji po powierzchni nabłonka.
Wpisz do tabeli nazwy układów w organizmie człowieka, w których występuje nabłonek migawkowy, oraz podaj rolę tego rodzaju nabłonka w każdym z nich.
Nabłonek wyścielający tchawicę i oskrzela zbudowany jest z komórek mających na powierzchni rzęski oraz z komórek wydzielających śluz. Szkodliwe substancje, które występują w dymie tytoniowym, powodują między innymi zahamowanie ruchu rzęsek nabłonka. U nałogowych palaczy, którzy palili przez wiele lat, stwierdza się duże obszary nabłonka, na których rzęski są zupełnie zniszczone.
Wyjaśnij, uwzględniając funkcję rzęsek nabłonka, dlaczego ich brak jest przyczyną częstego występowania chorób układu oddechowego u nałogowych palaczy.
W warstwie twórczej naskórka dochodzi najpierw do intensywnej produkcji komórek, w których następnie powoli odkłada się białko, bardzo odporne na działanie różnych czynników. Wypełnia ono komórki, które tworzą zrogowaciałą warstwę naskórka.
a)
Zaznacz nazwę białka opisanego w tekście.
kolagen
keratyna
elastyna
kreatyna
b)
Przedstaw, w jaki sposób z żywych komórek warstwy twórczej naskórka powstają martwe komórki jego wierzchniej warstwy.
W organizmie człowieka występują trzy rodzaje tkanki mięśniowej: gładka, poprzecznie prążkowana szkieletowa oraz poprzecznie prążkowana mięśnia sercowego.
Podkreśl nazwy tych narządów, które są zbudowane głównie z tkanki mięśniowej gładkiej.
