1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 28. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniżej przedstawiono przykłady trzech przedstawicieli rodzaju Homo, którzy pojawili się na Ziemi w toku ewolucji człowiekowatych.

I. Człowiek wyprostowany (Homo erectus)
II. Człowiek rozumny (Homo sapiens)
III. Człowiek zręczny (Homo habilis)

a)Uporządkuj przedstawicieli rodzaju Homo (I–III) w kolejności, w jakiej pojawiali się na Ziemi.
b)Przyporządkuj wymienionym przedstawicielom człowiekowatych po jednym charakterystycznym dla nich zespole cech (A–D).
  1. wszystkożerny, pojemność puszki mózgowej ok. 800 cm3, korzystanie z ognia, wytwarzanie kamiennych narzędzi przy użyciu innych przedmiotów
  2. masywne uzębienie, duża żuchwa wysunięta do przodu, pojemność puszki mózgowej ok. 500 cm3, posługiwanie się prostymi narzędziami kamiennymi
  3. pojemność puszki mózgowej od 800 do 1200 cm3, wytwarzanie skomplikowanych narzędzi kamiennych, krzesanie i przechowywanie ognia, zakładanie obozowisk
  4. smukła budowa ciała, pojemność puszki mózgowej od 1200 do 1400 cm3, zdolność wytwarzania skomplikowanych narzędzi i wyrobów artystycznych
Człowiek wyprostowany
(Homo erectus)		 Człowiek rozumny (Homo sapiens) Człowiek zręczny (Homo habilis)
     

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 23. (1 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń prawdziwość informacji dotyczących kodu genetycznego. Wpisz w tabelę literę P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub literę F, jeśli zdanie jest fałszywe.

P/F
A Kodon zawsze składa się z trzech nukleotydów.
B Niektóre kodony mogą wyznaczać więcej niż jeden aminokwas.
C Każdy z 64 kodonów kodu genetycznego odpowiada konkretnemu aminokwasowi.

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Budowa i funkcje komórki Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Mejoza to proces podziału komórki, który w organizmie człowieka zachodzi w komórkach gonad i umożliwia wytworzenie gamet.

Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.

W wyniku podziału mejotycznego z komórki mającej 46 chromosomów powstaną

  1. dwie komórki zawierające po 23 chromosomy.
  2. cztery komórki zawierające po 23 chromosomy.
  3. dwie komórki zawierające po 46 chromosomów.
  4. cztery komórki zawierające po 46 chromosomów.

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 12. (1 pkt)

Układ oddechowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Człowiek silnie reaguje na zmiany stężenia dwutlenku węgla we krwi – jednego z czynników zaburzających równowagę wewnętrzną organizmu.

Uzupełnij poniższy tekst, wpisując w odpowiedniej formie określenia wybrane spośród wymienionych.

hamowanie, pobudzenie, podwyższenie, rdzeń kręgowy, rdzeń przedłużony, obniżenie

Wzrost stężenia dwutlenku węgla we krwi prowadzi do pH krwi, co powoduje ośrodka oddechowego zlokalizowanego w . W efekcie zwiększa się częstotliwość i głębokość oddechów.

Matura Maj 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 3. (1 pkt)

Tkanki zwierzęce Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W organizmie człowieka występują trzy rodzaje tkanki mięśniowej: gładka, poprzecznie prążkowana szkieletowa oraz poprzecznie prążkowana mięśnia sercowego.

Podkreśl nazwy tych narządów, które są zbudowane głównie z tkanki mięśniowej gładkiej.

macica,   mięsień trójgłowy,   pęcherz moczowy,   przepona,   serce,   żołądek

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 23. (1 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Fasolamina jest substancją pozyskiwaną z nasion fasoli. Naukowcy stwierdzili, że w przewodzie pokarmowym człowieka hamuje ona działanie jednego z enzymów trawiennych – amylazy trzustkowej.

Zaznacz dwa zdania, które prawidłowo wyjaśniają zasadność stosowania fasolaminy jako środka wspomagającego odchudzanie.

  1. Fasolamina bezpośrednio działa na ośrodek głodu, hamując uczucie łaknienia.
  2. Działanie fasolaminy sprawia, że część spożytej skrobi nie zostanie strawiona, a tym samym zmniejsza się ilość kalorii przyswajanych przez organizm.
  3. Fasolamina pobudza ruchy perystaltyczne jelit, dzięki temu spożyty pokarm szybciej przechodzi przez przewód pokarmowy i pozostaje częściowo niestrawiony.
  4. Blokując trawienie skrobi fasolamina powoduje, że zalega ona w żołądku co daje uczucie sytości.
  5. Fasolamina nie działa już na wchłonięte z pokarmu węglowodany, a jedynie uniemożliwia trawienie skrobi w jelicie.

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Układ wydalniczy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Powstawanie moczu u ssaków jest procesem wieloetapowym. Krew dopływająca do kłębuszków naczyniowych poddawana jest filtracji. Niektóre składniki powstającego przesączu – moczu pierwotnego, ulegają następnie w kanalikach nerkowych resorpcji zwrotnej (zwrotnemu wchłanianiu).

Podkreśl nazwy dwóch związków chemicznych, które u zdrowego człowieka ulegają zarówno procesowi filtracji, jak i resorpcji.

  1. woda
  2. glukoza
  3. kreatynina
  4. hemoglobina
  5. kwas moczowy

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 20. (1 pkt)

Metody badawcze i doświadczenia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Proces krzepnięcia krwi zależy od czynników zewnętrznych oraz od właściwości samej krwi.
Trzy probówki zawierające świeżą krew bydlęcą umieszczono w różnych warunkach termicznych, a następnie mierzono czas pojawienia się pierwszych skrzepów. Sposób przeprowadzenia doświadczenia ilustrują rysunki poniżej.

Schemat doświadczenia

Spośród podanych zdań (A–E) wybierz hipotezę i problem badawczy, odnoszące się do przedstawionego doświadczenia. Zapisz ich oznaczenia.

  1. Czy temperatura otoczenia przyspiesza proces krzepnięcia krwi?
  2. Najszybciej krew krzepnie w temperaturze 35 oC, a najwolniej w lodzie.
  3. Czas krzepnięcia krwi zmienia się w zależności od temperatury otoczenia.
  4. Jak gęstość środowiska otaczającego probówkę wpływa na czas krzepnięcia krwi?
  5. Im wyższa temperatura tym krótszy jest czas krzepnięcia krwi i dlatego w probówce II najszybciej pojawiły się skrzepy.

Hipoteza       Problem badawczy

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (2 pkt)

Protisty Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono cykl życiowy organizmu zaliczanego do królestwa Protistów.

Cykl życiowy protistów
a)Zaznacz dwa zdania będące prawidłową interpretacją powyższego schematu.
  1. W przedstawionym cyklu mejoza bezpośrednio poprzedza wytworzenie gamet.
  2. Schemat przedstawia koniugację dwóch osobników troficznych.
  3. Osobniki powstałe z podziału zygoty są diploidalne.
  4. Postać troficzna tego organizmu jest haploidalna.
  5. Osobniki troficzne mogą pełnić rolę gamet.
b)Określ rolę, jaką pełnią podziały mitotyczne w przedstawionym cyklu życiowym.

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 10. (1 pkt)

Nasienne Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Rośliny okrytonasienne wykształciły szereg progresywnych cech, które zadecydowały o ich sukcesie ewolucyjnym.

Zaznacz dwie cechy charakterystyczne wyłącznie dla roślin okrytonasiennych.

  1. Dominacja sporofitu
  2. Wykształcenie owocu
  3. Wykształcenie łagiewki pyłkowej
  4. Wykształcenie kwiatu ze słupkiem
  5. Wyposażenie zarodka w substancje zapasowe

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 9. (1 pkt)

Nasienne Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Osiągnięciem ewolucyjnym roślin nasiennych jest uniezależnienie procesu rozmnażania płciowego od obecności wody.

Zaznacz tę cechę roślin nasiennych, która uniezależnia ich rozmnażanie płciowe od środowiska wodnego.

  1. Podwójne zapłodnienie
  2. Wytwarzanie twardej łupiny nasiennej
  3. Wytwarzanie łagiewki pyłkowej przez kiełkujące ziarno pyłku
  4. Produkcja dużej liczby lekkich nasion zaopatrzonych w skrzydełka

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 8. (2 pkt)

Rośliny - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Komórki organizmów roślinnych mogą być haploidalne, diploidalne lub poliploidalne.

Do wymienionych rodzajów komórek (A–B) przyporządkuj wszystkie właściwe przykłady (1–4), zapisując ich oznaczenia.

Rodzaje komórek Przykłady
A. komórka haploidalna 1. komórka przedrośla paproci
B. komórka diploidalna 2. komórka bielma pierwotnego sosny
3. wtórne jądro woreczka zalążkowego tulipana
4. komórka bezlistnej łodyżki (sety) mchu płonnika

A.   B.

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 7. (3 pkt)

Budowa i funkcje komórki Układ immunologiczny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W komórce, która ulega apoptozie (zaprogramowanej śmierci) zachodzi szereg zmian biochemicznych i morfologicznych. Proces ten wymaga aktywacji wielu genów i syntezy rozlicznych białek. Komórka kurczy się, powstają ciałka apoptyczne, w których tkwią nieuszkodzone organelle komórkowe. Ciałka apoptyczne są następnie fagocytowane przez komórki żerne (makrofagi). Po komórce nie pozostaje najmniejszy ślad. Ta higieniczna śmierć komórki nie daje żadnych przykrych konsekwencji dla jej otoczenia.

Na podstawie: M. Jurgowiak, Losy komórkowych kamikadze, Wiedza i Życie, nr 5/2008.
a)Na podstawie tekstu określ, które z podanych informacji są prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli literę P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub literę F, jeśli informacja jest fałszywa.
P/F
1. Apoptoza jest naturalnym procesem unicestwienia komórki.
2. Proces apoptozy wymaga nakładu energii.
3. Apoptoza powoduje powstanie stanu zapalnego w organizmie.
b)Określ przynależność makrofagów do odpowiedniego rodzaju elementów morfotycznych krwi człowieka.

Makrofagi należą do

c)Zaznacz rodzaj komórek krwi człowieka, które mają zdolność fagocytozy.
  1. limfocyty B
  2. granulocyty zasadochłonne (bazofile)
  3. limfocyty T
  4. granulocyty obojętnochłonne (neutrofile)

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 35. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Przykładami pośrednich dowodów ewolucji, których dostarcza anatomia porównawcza, są narządy homologiczne i analogiczne występujące u różnych grup organizmów.

Zaznacz dwie pary narządów, które są narządami homologicznymi.

  1. listek mchu płonnika, liść tulipana
  2. liść pułapkowy rosiczki, płatek róży
  3. oko karpia, oko człowieka
  4. odnóże grzebiące owada turkucia, przednia kończyna kreta
  5. skrzydło motyla, skrzydło nietoperza

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przykładem występowania mechanizmów izolacji rozrodczej prezygotycznej są dwa gatunki szałwii o pokrywających się zasięgach, występujące w południowej Kalifornii: kwitnąca wczesną wiosną Salvia mellifera oraz kwitnąca na przełomie wiosny i lata Salvia apiana. Oba te gatunki różnią się budową kwiatów, które są zapylane przez różne gatunki pszczół. Na płatkach S. mellifera mogą siadać tylko małe pszczoły, gdyż duże się na nich nie mieszczą. Większe płatki i dłuższe pręciki szałwii S. apiana umożliwiają jej zapylanie przez duże pszczoły innego gatunku. Jeśli na kwiatach S. apiana usiądzie mała pszczoła, to do zapylenia nie dojdzie, gdyż jej ciało nie ociera się o pylniki.

Na podstawie: E. Solomon, L. Berg, D. Martin, C. Villee, Biologia, Warszawa 2000.
a)Na podstawie tekstu określ, na czym polega izolacja prezygotyczna.
b)Zaznacz dwa rodzaje izolacji prezygotycznej występujące w przypadku opisanych gatunków szałwii.
  1. geograficzna
  2. mechaniczna
  3. sezonowa
  4. siedliskowa

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 32. (1 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W skład ekosystemu jeziora wchodzą między innymi populacje trzech gatunków rybożernych ptaków: czapli siwej, kormorana czarnego i rybołowa. Czapla czatuje na swoje ofiary przy brzegu, kormoran nurkuje i łapie je pod wodą, natomiast rybołów chwyta z powietrza ryby pływające przy powierzchni wody.

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Konkurencja o pokarm między czaplami, kormoranami i rybołowami jest niewielka, ponieważ

  1. łańcuchy pokarmowe, do których należą te gatunki, nie mają wspólnych ogniw.
  2. nisze ekologiczne tych gatunków tylko nieznacznie się pokrywają.
  3. przedstawione gatunki ptaków są konsumentami różnych rzędów.
  4. przedstawione gatunki reprezentują różne poziomy troficzne.

Strony