1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Choroby człowieka

Oto lista zadań maturalnych z danego działu biologii. Aby skorzystać z dodatkowych opcji, uniknąć duplikatów zadań lub wybrać zadania z pozostałych działów kliknij poniżej.

Przejdź do wyszukiwarki zadań

 

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 23. (2 pkt)

Choroby człowieka Dziedziczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Hemofilia jest chorobą genetyczną, na którą najczęściej chorują mężczyźni, natomiast kobiety są głównie nosicielkami allelu warunkującego wystąpienie tej choroby. Hemofilia jest chorobą dziedziczną, sprzężoną z płcią.

a)Wyjaśnij, co oznacza stwierdzenie, że hemofilia jest sprzężona z płcią.
b)Na podstawie podanego opisu i własnej wiedzy podaj, czy allel warunkujący hemofilię jest recesywny, czy dominujący. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7. (1 pkt)

Choroby człowieka Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Badania przesiewowe to zorganizowane masowe badania diagnostyczne osób bez objawów określonej choroby. Celem badania jest wykrycie choroby w okresie bezobjawowym, co umożliwia skuteczne jej leczenie. Badania przesiewowe są szeroko stosowane w programach zdrowia publicznego i prewencji nowotworów.

Zaznacz poniżej opis, który dotyczy badania przesiewowego.

  1. Badanie poziomu cukru wykonywane trzy razy dziennie u pacjentów z cukrzycą.
  2. USG wykonywane u kobiet, u których lekarz stwierdził zmiany w piersiach.
  3. Kontrolne prześwietlenia klatki piersiowej u pacjentów po przebytym zapaleniu płuc.
  4. Badanie mammograficzne obejmujące wszystkie kobiety w określonym przedziale wiekowym.

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 24. (2 pkt)

Dziedziczenie Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Mukowiscydoza jest jedną z najczęściej występujących chorób genetycznych u ludzi. Jej przyczyną jest mutacja genu CFTR zlokalizowanego na 7 chromosomie, która powoduje, że organizm chorej osoby wydziela nadmiernie gęsty śluz. Co dwudziesta piąta osoba jest nosicielem nieprawidłowego allelu genu CFTR, jednakże większość ludzi nie ma o tym pojęcia, ponieważ nosicielstwo nie daje żadnych objawów.

a)Wybierz prawidłowe dokończenie zdania.

Z powyższego tekstu wynika, że mukowiscydoza jest chorobą

  1. autosomalną recesywną.
  2. autosomalną dominującą.
  3. sprzężoną z płcią dominującą.
  4. sprzężoną z płcią recesywną.
b)Wyjaśnij, dlaczego wszystkie noworodki powinny być objęte testami na mukowiscydozę.

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Choroby człowieka Podaj/wymień Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

U młodej osoby występują zaburzenia odżywiania, które charakteryzują się okresami silnego, niekontrolowanego i impulsywnego objadania się. Jednocześnie osoba ta stosuje drastyczne metody zapobiegające przybraniu na wadze, np. prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających, przyjmowanie specyfików wspomagających odchudzanie albo wykonywanie forsownych ćwiczeń fizycznych lub stosowanie okresowej głodówki.

a)Podaj nazwę choroby, której objawy opisano w zadaniu.
b)Do którego lekarza specjalisty powinna zostać skierowana ta osoba w pierwszej kolejności?
  1. Gastrologa
  2. Endokrynologa
  3. Dietetyka
  4. Psychiatry

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Układ immunologiczny Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Znajomość mechanizmów obronnych organizmu pozwala na ich wykorzystywanie do wzmocnienia jego odporności, np. przez stosowanie szczepień ochronnych. W niektórych sytuacjach zachodzi jednak konieczność osłabienia układu immunologicznego organizmu.

Podaj przykład sytuacji, w której istnieje konieczność osłabienia układu odpornościowego człowieka, oraz powód takiego postępowania.

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Wysoka zawartość cholesterolu we krwi jest czynnikiem ryzyka wystąpienia miażdżycy. Cholesterol jest transportowany w osoczu krwi z białkami w postaci wielkocząsteczkowych kompleksów – lipoprotein. Lipoproteiny o małej gęstości (LDL) odkładają cholesterol na ścianach naczyń krwionośnych. Lipoproteiny o dużej gęstości (HDL) zbierają cholesterol i transportują go do wątroby.
W tabeli przedstawiono wyniki badań czterech osób, u których zmierzono poziom lipoprotein LDL i HDL we krwi.

Osoba Poziom HDL (mmol/dm3) Poziom LDL (mmol/dm3) Stosunek HDL : LDL
A. 1.6 2.4 0,67 : 1
B. 1.4 4.1 0,34 : 1
C. 1.6 3.2 0,50 : 1
D. 1.7 2.4 0,71 : 1

Na podstawie powyższych informacji wskaż osobę, która jest najbardziej zagrożona chorobą wieńcową. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Typowe leczenie osób, które uległy zaczadzeniu polega na podawaniu chorym czystego tlenu przy użyciu maski bądź w komorze tlenowej. Natomiast w przypadku ciężkiego zaczadzenia przeprowadza się transfuzję krwi.

a)Wyjaśnij, na czym polega szkodliwe działanie czadu na transport tlenu w organizmie człowieka.
b)Wyjaśnij, dlaczego w lżejszych przypadkach zaczadzenia wystarcza podanie tlenu, a w przypadkach ciężkich przeprowadza się transfuzję krwi.

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 29. (1 pkt)

Dziedziczenie Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Mukowiscydoza jest chorobą genetyczną wywoływaną przez autosomalny allel recesywny (a). Dwie pary małżeńskie poddały się badaniu genetycznemu na obecność alleli warunkujących tę chorobę. W wyniku badania ustalono następujące genotypy:

I para: mężczyzna – Aa, kobieta – AA
II para: mężczyzna – Aa, kobieta – Aa

Określ, której parze, może urodzić się dziecko chore na mukowiscydozę. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Choroby człowieka Podaj/wymień

Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że są nosicielami HCV – wirusa powodującego wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C). Każdego roku rośnie liczba nosicieli wirusa, rośnie też zagrożenie epidemiologiczne. Wirus ten przenosi się podczas kontaktu krwi osoby zdrowej z krwią nosiciela.

Sformułuj dwa zalecenia, które zmniejszają ryzyko zakażenia wirusem HCV podczas zabiegów medycznych.

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 27. (1 pkt)

Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Fenyloketonuria jest chorobą dziedziczną, której efektom (głębokie upośledzenie umysłowe) można zapobiegać przez wczesne, tuż po urodzeniu, zidentyfikowanie choroby i zastosowanie diety niskofenyloalaninowej. Dorośli z tą dolegliwością nie muszą stosować diety, bo ich układ nerwowy nie wykazuje już tak dużej wrażliwości na obecność nierozłożonej fenyloalaniny, jak organizm niemowlęcia i dziecka. Jednak związek ten będzie gromadzić się w ich organizmie. Wysoki poziom fenyloalaniny we krwi ciężarnej kobiety chorej na fenyloketonurię może doprowadzić do uszkodzenia układu nerwowego płodu.

Wyjaśnij, w jaki sposób ciężarna kobieta chora na fenyloketonurię, może uchronić płód przed uszkodzeniem układu nerwowego.

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 26. (3 pkt)

Choroby człowieka Dziedziczenie Podaj/wymień Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Dwaj bracia (I i II) są daltonistami. Każdy z nich ma czworo dzieci: dwie córki i dwóch synów. Potomstwo brata I jest zdrowe, natomiast jeden syn i jedna córka brata II cierpią na daltonizm.

a)Zapisz najbardziej prawdopodobne genotypy obu braci i matek ich dzieci, posługując się symbolami: D – brak daltonizmu, d – daltonizm.

Genotyp brata I         Genotyp matki jego dzieci
Genotyp brata II         Genotyp matki jego dzieci

b)Zaznacz, jakie jest prawdopodobieństwo, że córki brata I będą nosicielkami daltonizmu.
  1. 25%,
  2. 50%,
  3. 75%,
  4. 100%

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 22. (1 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Mukowiscydoza objawia się tym, że organizm chorego produkuje nadmiernie lepki śluz, który powoduje zaburzenia we wszystkich narządach posiadających gruczoły śluzowe, np. w płucach lub w układzie pokarmowym. Nadmiar śluzu zalega w narządach lub przewodach odprowadzających, powodując ich niedrożność. Mukowiscydoza przejawia się m.in. niewydolnością trzustki i zaburzeniami trawienia, które mogą doprowadzić do objawów tzw. zespołu złego wchłaniania składników pokarmowych.

Wyjaśnij, w jaki sposób dochodzi do objawów zespołu złego wchłaniania na skutek niewydolności trzustki spowodowanej mukowiscydozą.

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Choroby człowieka Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Są to patogeny, z których każdy jest zbudowany z cząsteczek RNA lub DNA, otoczonych białkami kodowanymi przez ich własny genom.

a)Zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Przedstawiony opis dotyczy

  1. prionów.
  2. wirusów.
  3. bakterii.
b)Podaj dwa przykłady chorób powodowanych przez patogeny opisane w tekście.

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 2. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ kostny i mięśniowy Podaj/wymień

Całkowita zawartość wapnia w organizmie człowieka wynosi 1,4–1,66% masy ciała, z czego 99% stanowi wapń w postaci związanej w kościach.
Na schemacie przedstawiono porównanie wskaźników masy kości (całkowity wapń w organizmie) u kobiet (♀) i mężczyzn (♂) w różnym wieku.

Wykres zawartości wapnia w organizmie
a)Na podstawie schematu określ zmiany masy kości u kobiet w okresie menopauzy i po tym okresie, w stosunku do mężczyzn w tym samym wieku.
b)Podaj przyczynę zmian w kościach kobiet w okresie menopauzy oraz nazwę choroby, którą na skutek tych zmian zagrożone są bardziej kobiety niż mężczyźni.

Przyczyna zmian

Nazwa choroby

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Podejmowanie przez człowieka systematycznych wysiłków fizycznych, wyczynowo czy też rekreacyjnie, prowadzi do wielu zmian adaptacyjnych w jego organizmie. Poniżej wymieniono dwie zmiany zachodzące w organizmie człowieka pod wpływem wysiłku fizycznego.

Wybierz jedną zmianę adaptacyjną (A lub B) i określ jej rolę w profilaktyce chorób układu krążenia człowieka.

  1. W czasie wykonywania umiarkowanego wysiłku fizycznego, wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego u osób wytrenowanych są istotnie niższe od wartości stwierdzonych u osób, które nie ćwiczą.
  2. Systematyczny trening fizyczny powoduje wzrost stężenia cholesterolu zawartego we frakcji HDL osocza, z jednoczesnym obniżeniem cholesterolu zawartego we frakcji LDL osocza, oraz obniżenie stężenia triglicerydów.

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 12. (2 pkt)

Choroby człowieka Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W Polsce od 1955 roku szczepienia przeciwko gruźlicy (BCG) są obowiązkowe, a od 2006 roku szczepieniu podlegają noworodki już w pierwszej dobie życia.
Na diagramie przedstawiono zapadalność na gruźlicę w kilku województwach w Polsce w latach: 1999, 2003 i 2007, którą wyrażono liczbą zachorowań na 100 tys. ludności.

Zachorowalność na gruźlicę - wykres
a)Podaj brakujący opis pionowej osi wykresu słupkowego.
b)Na podstawie powyższych danych przedstaw i uzasadnij swoją opinię dotyczącą skuteczności szczepień przeciwko gruźlicy w Polsce.

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 6. (3 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Układ immunologiczny Choroby człowieka Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Rak wątroby jest chorobą, która może mieć wiele przyczyn. Jedną z nich jest wirusowe zapalenie wątroby typu B, wywołane przez wirus HBV. Wirus ten przenosi się podczas kontaktu z zakażoną krwią lub płynami ustrojowymi i namnaża się w komórkach wątroby. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) znacząca część ludzkości jest zainfekowana wirusem, ale u wielu ludzi zakażenie jest bezobjawowe i dochodzi do pełnego wyleczenia połączonego z nabyciem odporności. Ze względu na zmienność sekwencji DNA wirusa wyróżnia się kilka jego typów. WHO zaleca szczepienia przeciw HBV. W diagnostyce zakażeń wirusem HBV stosuje się kilka metod:

I. metodę serologiczną, w której wykrywa się we krwi antygeny powierzchniowe wirusa;
II. metodę serologiczną, w której wykrywa się we krwi przeciwciała przeciwko antygenom wirusa;
III. metodę, w której wykorzystuje się jedną z technik inżynierii genetycznej – technikę PCR.

6.1. (0–1)

Oceń, czy sformułowane przez uczniów hasła propagujące szczepienia przeciw HBV zawierają informacje prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Należy zaszczepić się przeciw HBV, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu B. P F
2. Należy zaszczepić się przeciw HBV w celu zabezpieczenia się przed wniknięciem wirusa HBV do organizmu. P F
3. Należy zaszczepić się przeciw HBV, ponieważ dzięki temu uniknie się zachorowania na raka wątroby. P F

6.2. (0–1)

Określ, za pomocą której metody diagnostycznej (I–III) można stwierdzić, że osoba zdrowa, która nie była szczepiona przeciw HBV, w przeszłości przeszła wirusowe zapalenie wątroby typu B. Odpowiedź uzasadnij.
 

6.3. (0–1)

Podaj, którą metodę (I–III) należy zastosować, aby można było z największą dokładnością określić typ wirusa HBV, który w badanej próbce krwi znajduje się w bardzo małej ilości. Odpowiedź uzasadnij.

Matura Maj 2015, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Choroby człowieka Podaj/wymień

Informacja do zadań 13.−15.
Czerniak złośliwy jest u ludzi jednym z najgroźniejszych schorzeń nowotworowych skóry.
W tabeli przedstawiono dane dotyczące zachorowalności na czerniaka złośliwego w Polsce w latach 2000–2010.

Rok Liczba zachorowań na czerniaka złośliwego
kobiety mężczyźni
2000 961 770
2005 1205 984
2010 1350 1195

Na podstawie: www. onkologia.org.pl

Przedstaw dwa różne przykłady działań profilaktycznych, zmniejszających ryzyko zachorowania na czerniaka skóry u ludzi.

Matura Maj 2015, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Choroby człowieka Sformułuj wnioski, hipotezę lub zaplanuj doświadczenie

Informacja do zadań 13.−15.
Czerniak złośliwy jest u ludzi jednym z najgroźniejszych schorzeń nowotworowych skóry.
W tabeli przedstawiono dane dotyczące zachorowalności na czerniaka złośliwego w Polsce w latach 2000–2010.

Rok Liczba zachorowań na czerniaka złośliwego
kobiety mężczyźni
2000 961 770
2005 1205 984
2010 1350 1195

Na podstawie: www. onkologia.org.pl

Na podstawie przedstawionych danych sformułuj wniosek dotyczący zmian liczby zachorowań na czerniaka w latach 2000–2010, uwzględniający różnice bądź podobieństwa w zachorowalności kobiet i mężczyzn.

Strony