1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii

Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 17. (2 pkt)

Podstawy chemii organicznej Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Poniżej przedstawiono ciąg przemian etanu i jego pochodnych:

C2H6 Cl2, światłoreakcja 1 C2H5Cl KOH (aq)reakcja 2 C2H5OH Al2O3, ogrzewaniereakcja 3 C2H4 Br2 (aq)reakcja 4 związek Y

17.1. (0–1)

Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz numery wszystkich reakcji kwalifikujących się do typu reakcji podanej w nagłówku każdej kolumny.

Addycja Eliminacja Substytucja

17.2. (0–1)

Uzupełnij poniższe zdanie. Wybierz i podkreśl poprawną odpowiedź spośród opcji podanych w nawiasie. Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) związku Y.

Reakcja 1 zachodzi według mechanizmu (elektrofilowego / nukleofilowego / rodnikowego).

Wzór półstrukturalny (grupowy) związku Y:

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 12. (2 pkt)

pH Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Oblicz

W oddzielnych zlewkach przygotowano wodne roztwory następujących substancji:

I II III IV V
CH3COONa HCl KOH NH4Cl NaCl

Wszystkie roztwory miały stężenie molowe 0,1 mol ∙ dm−3 i były przechowywane w temperaturze −25°C.

12.1. (0–1)

Spośród wymienionych wyżej roztworów wybierz roztwór: o najniższym pH, o pH = 7 oraz o najwyższym pH. Wpisz poniżej odpowiednie numery, którymi oznaczono te roztwory w powyższej tabeli.

Roztwór o najniższym pH Roztwór o pH = 7 Roztwór o najwyższym pH

12.2. (0–1)

Określ wartość pH roztworu wodorotlenku potasu wymienionego w tabeli powyżej.

Obliczenia pomocnicze:

pH =

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 2. (2 pkt)

Elektrony w atomach, orbitale Układ okresowy pierwiastków Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Poniższy schemat przedstawia graficzny (klatkowy) zapis konfiguracji elektronowej pewnego pierwiastka X w stanie podstawowym.

2.1. (0–1)

Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz nazwę lub symbol pierwiastka X, jego numer grupy w układzie okresowym oraz symbol bloku, do którego należy ten pierwiastek.

Nazwa pierwiastka Numer grupy Symbol bloku konfiguracyjnego

2.2. (0–1)

Pierwiastek X występuje w związkach chemicznych między innymi w postaci jonów X2+.

Uzupełnij poniższy zapis konfiguracji elektronowej jonu X2+ w stanie podstawowym.

1s2 2s2 2p6 3s2 3p6

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 1. (2 pkt)

Izotopy i promieniotwórczość Napisz równanie reakcji Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W przyrodzie występuje pięć stabilnych izotopów cynku. Najbardziej rozpowszechniony jest izotop, którego jądro zawiera 34 neutrony.

1.1. (0–1)

Uzupełnij poniższy schemat. Wpisz liczbę atomową i symbol cynku oraz liczbę masową najpowszechniejszego izotopu tego pierwiastka.

1.2. (0–1)

Znanych jest kilka promieniotwórczych izotopów cynku. Jednym z nich jest izotop o liczbie masowej A = 72, który ulega rozpadowi β−.

Napisz równanie rozpadu β− izotopu cynku o liczbie masowej A = 72. Uzupełnij poniższy schemat.

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 12. (2 pkt)

Alkohole Izomeria optyczna Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Pewien alkohol powstaje w reakcji między 3-metylobutan-2-onem a wodorem w obecności katalizatora.

12.1. (0–1)

Uzupełnij tabelę. Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) powstałego alkoholu i sklasyfikuj go jako alkohol pierwszo-, drugo- lub trzeciorzędowy.

Wzór alkoholu Rzędowość alkoholu

12.2. (0–1)

Rozstrzygnij, czy cząsteczki powstałego alkoholu są chiralne. Odpowiedź uzasadnij.

Rozstrzygnięcie:

Uzasadnienie:

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 6. (2 pkt)

Reakcje i właściwości kwasów i zasad Narysuj/zapisz wzór Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Kwas siarkowy(IV) jest słabym kwasem, który ulega stopniowej dysocjacji. Stałe dysocjacji dla tego kwasu w temperaturze 25°C wynoszą odpowiednio Ka1 = 1,23·10−2 i Ka2 = 6,61·10−8.

Zależność między stałą dysocjacji kwasu Ka a stałą dysocjacji sprzężonej zasady Kb jest określona wzorem: Kw = Ka · Kb, gdzie Kw jest iloczynem jonowym wody. Ta zależność oznacza, że im mocniejszy jest kwas Brønsteda-Lowry'ego, tym słabsza jest sprzężona z nim zasada.

Źródło: W. Mizerski, Tablice szkolne. Chemia, Warszawa 2010.

6.1. (0–1)

Określ, który z jonów powstających podczas protolizy (dysocjacji) kwasu siarkowego(IV) ma najwyższe stężenie. Napisz wzór tego jonu.

6.2. (0–1)

Uzupełnij poniższy schemat wzorami odpowiednich drobin, aby utworzyć równanie reakcji między najmocniejszą zasadą obecną w wodnym roztworze kwasu siarkowego(IV) a wodą. Zastosuj teorię kwasów i zasad Brønsteda-Lowry'ego.

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 1. (2 pkt)

Elektrony w atomach, orbitale Układ okresowy pierwiastków Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Konfiguracja elektronowa powłoki walencyjnej atomu pierwiastka chemicznego E w stanie podstawowym to 4s24p3.

1.1. (0–1)

Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz symbol chemiczny, numer grupy i numer okresu pierwiastka E.

Symbol pierwiastka Numer grupy Numer okresu

1.2. (0–1)

Napisz konfigurację elektronową jonu E3+ w stanie podstawowym. Użyj skróconej konfiguracji elektronowej z symbolem gazu szlachetnego.

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 9. (1 pkt)

Ekologia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Roślinność Ziemi podzielona jest na odrębne formacje, które wyraźnie odzwierciedlają lokalne warunki klimatyczne. Zróżnicowanie to jest wynikiem przystosowania roślin do temperatury i dostępnych zasobów wody. Duże formacje roślinne nazywane są biomami. Główne biomy świata obejmują między innymi:

  1. sawanny
  2. tajgę
  3. pustynie
  4. tundrę
  5. równikowe lasy deszczowe
Źródło: A. Mackenzie et al., Krótkie wykłady. Ekologia, Warszawa 2000; N.A. Campbell, Biologia, Poznań 2012.

Uzupełnij poniższą tabelę. W każde przeznaczone do tego miejsce wpisz odpowiedni numer (1–5) odpowiadający opisanemu biomowi.

Opis biomu Oznaczenie cyfrowe
Przeważają rośliny zielne, mchy, trawy a także karłowate krzewy, drzewa i porosty. Rośliny rosną tu wolno, tworząc zwarte kobierce i poduszki.
Obszary porośnięte bujną roślinnością trawiastą i rzadko rozmieszczonymi drzewami bądź kępkami krzewów. Drzewa są cierniste i mają małe liście.
Roślinność tej formacji jest reprezentowana przez kolczaste zarośla, sukulenty i rośliny jednoroczne.
Dominują w tej formacji lasy iglaste (sosny, jodły, świerki i modrzewie). Ważnym składnikiem krajobrazu są bagna i torfowiska.

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 8. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Zwierzęta - ogólne Podaj/wymień Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Bocian biały (Ciconia ciconia) jest gatunkiem chronionym na mocy Ustawy o ochronie przyrody, a także wymienionym w tzw. Dyrektywie Ptasiej Unii Europejskiej. Jedną z najliczniejszych kolonii bociana białego w Polsce można podziwiać we wsi Żywkowo na Mazurach. Każdego roku przylatuje tam około 100 bocianów. We wsi zamieszkałej przez 20 osób znajduje się około 50 gniazd bocianich.

Mieszkańcy wsi tworzą stawy i stawiają platformy pod nowe gniazda. Celem tych działań jest ochrona siedlisk i żerowisk bocianów. Bocian jest gatunkiem parasolowym, co oznacza, że ochrona jego miejsc żerowania i gniazdowania chroni jednocześnie wiele innych gatunków roślin i zwierząt.

Bociany chętnie żerują na owadach (np. szarańczowatych) i małych ssakach (np. nornicach); polują również w towarzystwie bydła pasącego się w pobliżu i rolników koszących łąki. Zalesianie użytków zielonych, monokultura upraw i presja energetyki wiatrowej to czynniki ograniczające wzrost populacji bociana w naszym kraju.

Źródło: D. Dopierała, Wymiana platform bocianich gniazd w Żywkowie, “Gazeta Olsztyńska”, 2021.

8.1. (0–1)

Na podstawie powyższego tekstu podaj jeden przykład ochrony czynnej i jeden przykład ochrony biernej populacji bociana białego.

Ochrona czynna:

Ochrona bierna:

8.2. (0–1)

Uzupełnij systematykę bociana białego. Wpisz w puste pola tabeli poprawne rangi taksonomiczne wybrane spośród podanych poniżej.

rodzina,
królestwo,
gromada,
typ,
rząd
Ranga Takson
zwierzęta (Animalia)
strunowce (Chordata)
podtyp kręgowce (Vertebrata)
ptaki (Aves)
brodzące (Ciconiformes)
bociany (Ciconiidae)
gatunek bocian biały (Ciconia ciconia)

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 1. (4 pkt)

Skład organizmów Genetyka - pozostałe Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

U eukariotów informacja genetyczna jest przechowywana, replikowana i odczytywana w jądrze komórkowym. Informacja genetyczna jest zapisana w sekwencji nukleotydów budujących cząsteczki DNA. Nukleotydy składają się między innymi z zasad azotowych, które tworzą komplementarne pary w dwóch przeciwległych niciach DNA. Na poniższym schemacie DNA cztery zasady azotowe oznaczono symbolami literowymi, a cztery cyframi.

1.1. (0-1)

Podaj pełne nazwy zasad azotowych oznaczonych na schemacie cyframi 1–4.

1.2. (0-1)

Uzupełnij poniższą tabelę. W odpowiednie miejsca wpisz symbole literowe zasad azotowych tak, aby powstały komplementarne pary. Dla każdej pary podaj liczbę wiązań wodorowych występujących między zasadami.

Zasady tworzące komplementarną parę Liczba wiązań wodorowych
T
G

1.3. (0-2)

Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące DNA są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Polimeraza DNA syntetyzuje nową nić w kierunku od 3’ do 5’. P F
2. Nukleotydy są monomerami, z których syntetyzowane są nici DNA. P F
3. Łączna zawartość procentowa adeniny i guaniny w dwuniciowej cząsteczce DNA jest taka sama jak łączna zawartość procentowa tyminy i cytozyny. P F

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 8. (4 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Poniższy schemat przedstawia etapy przepływu informacji genetycznej od genu do peptydu w komórkach eukariotycznych.

Sekwencje eksonów zostały podkreślone i zaznaczone pogrubioną czcionką. Każdy z trzech eksonów zawiera pojedynczy kodon.

8.1. (0-2)

Uzupełnij powyższy schemat. Wpisz w odpowiednie miejsca sekwencję nukleotydową mRNA i sekwencję aminokwasową kodowanego peptydu.

8.2. (0-1)

Podaj nazwy etapów ekspresji informacji genetycznej oznaczonych na schemacie cyframi 1-3.

8.3. (0-1)

Wykaż, że jeden gen może kodować peptydy różniące się sekwencją aminokwasów. W odpowiedzi uwzględnij potranskrypcyjną modyfikację pre-mRNA.

Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 6. (3 pkt)

Kręgowce - pozostałe Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Poniższe fotografie (A–D) przedstawiają cztery różne gatunki kręgowców.

Uwaga: nie zachowano wspólnej skali fotografii.

Fotografie: Wikimedia Commons.

Uzupełnij poniższą tabelę. W każdym wierszu tabeli wpisz odpowiednie oznaczenia literowe (A–D) wszystkich wyżej przedstawionych gatunków zwierząt należących do danej grupy.

Grupa zwierząt Oznaczenia literowe gatunków zwierząt
Zwierzęta trójwarstwowe
Owodniowce
Zwierzęta stałocieplne
Zwierzęta płucodyszne

Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 25. (1 pkt)

Ketony Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Propan-2-on (aceton) to powszechnie stosowany rozpuszczalnik organiczny, który miesza się z wodą bez ograniczeń. Propan-2-on można otrzymać m.in.:

  1. w wyniku addycji wody do odpowiedniego węglowodoru w środowisku kwasowym i w obecności jonów Hg2+
  2. podczas utleniania odpowiedniego alkoholu.
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Uzupełnij poniższy schemat. Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) organicznych substratów opisanych reakcji otrzymywania propanonu.

Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 18. (3 pkt)

Podstawy chemii organicznej Izomeria optyczna Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Poniżej przedstawiono model przestrzenny cząsteczki pewnego węglowodoru X.

18.1. (0–1)

Napisz nazwę systematyczną węglowodoru X.

18.2. (0–1)

Uzupełnij tabelę. Wpisz liczbę atomów węgla o hybrydyzacji orbitali walencyjnych typu sp3 oraz liczbę wiązań typu 𝝅 w cząsteczce węglowodoru X.

Hybrydyzacja orbitali atomowych typu sp3 Wiązanie typu 𝜋
Liczba atomów węgla Liczba wiązań

18.3. (0–1)

Spośród poniżej przedstawionych modeli zaznacz wszystkie te, które przedstawiają izomery węglowodoru X i których cząsteczki są chiralne.

Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 5. (1 pkt)

Izotopy i promieniotwórczość Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Poniżej przedstawiono przebieg przemiany jądrowej, która zachodzi w wyniku bombardowania jąder pewnego izotopu uranu przyśpieszonymi cząstkami 𝛼.

Powstający nuklid X jest nietrwały i ulega rozpadowi β–, którego produktem jest izotop ameryku 241Am.

Na podstawie: A. Czerwiński, Energia jądrowa i promieniotwórczość, Warszawa 1998.

Napisz równanie opisanej przemiany jądrowej, w której powstaje nuklid X. Uzupełnij wszystkie pola w poniższym schemacie. Zastosuj symbole chemiczne pierwiastków.

Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 3. (2 pkt)

Struktura atomu - ogólne Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Atomy tlenu i atomy fluoru tworzą aniony o konfiguracji tego samego gazu szlachetnego. W tabeli przedstawiono modele atomu tlenu i atomu fluoru oraz ich prostych jonów. Dana barwa modelu odnosi się do konkretnego pierwiastka.

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2013.

Uzupełnij tabelę. Napisz symbol atomu lub wzór jonu, który odpowiada każdemu z przedstawionych modeli.

Promień drobiny, pm
Symbol lub wzór

Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 1. (3 pkt)

Elektrony w atomach, orbitale Układ okresowy pierwiastków Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Atomy pierwiastków chemicznych mogą występować w różnych stanach energetycznych. Stan o najniższej energii nazywa się stanem podstawowym, a stany o wyższych energiach to stany wzbudzone.

Atom X w stanie podstawowym ma elektrony rozmieszczone na trzech powłokach. Poza tym wiadomo, że dwie podpowłoki należące do zewnętrznej powłoki nie mają pustych orbitali, a jedna z nich zawiera dwa niesparowane elektrony.

1.1. (0–1)

W pewnych warunkach atom X w stanie podstawowym pochłonął energię. Nastąpiła zmiana stanu energetycznego tylko jednego elektronu, co spowodowało wzrost liczby niesparowanych elektronów w tym atomie. Przed wzbudzeniem stan tego elektronu był opisywany wartościami liczb kwantowych 𝑛=3, 𝑙=1, a po wzbudzeniu zmieniła się tylko wartość liczby pobocznej (orbitalnej).

Uzupełnij poniższy schemat, tak aby przedstawiał on klatkowy zapis konfiguracji elektronowej atomu X w opisanym stanie wzbudzonym.

1.2. (0–2)

Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz symbol pierwiastka X, numer okresu i numer grupy w układzie okresowym oraz symbol bloku konfiguracyjnego, do którego należy pierwiastek X.

Symbol pierwiastka Numer okresu Numer grupy Symbol bloku

Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 14. (4 pkt)

Prokarionty Ekspresja informacji genetycznej Genetyka - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Wśród bakterii zachodzi intensywny międzykomórkowy przepływ informacji genetycznej, który odbywa się na drodze transformacji, transdukcji lub koniugacji.

Człowiek wykorzystuje naturalnie zachodzące zjawiska do otrzymywania organizmów modyfikowanych genetycznie, np. bakterii wytwarzających ludzkie białko – insulinę. Jednak aby doszło do produkcji insuliny w komórkach bakterii, ludzki gen insuliny musi zostać pozbawiony dwóch intronów, rozdzielających trzy eksony.

Ludzki gen ulega replikacji razem z plazmidem bakteryjnym i dzięki temu występuje w komórce bakteryjnej w dużej liczbie kopii, umożliwiającej syntezę białka na wysokim poziomie.

Na podstawie: U. Kasprzykowska i B.M. Sobieszczańska, Plastyczność bakteryjnych genomów – międzykomórkowy transfer informacji genetycznej, „Postępy Mikrobiologii” 53(2), 2014.

14.1. (0–1)

Do każdego z rodzajów przepływu informacji genetycznej przyporządkuj jeden właściwy opis spośród podanych poniżej (1.–4.).

  1. Zachodzi z udziałem wirusów, które stają się wektorami przenoszącymi DNA z jednej bakterii do drugiej.
  2. Polega na pobieraniu przez komórki bakteryjne materiału genetycznego ze środowiska.
  3. Jest to proces płciowy polegający na przekazaniu materiału genetycznego z komórki dawcy do komórki biorcy. Może zachodzić pomiędzy różnymi gatunkami bakterii.
  4. Polega na przepisaniu informacji genetycznej z RNA na DNA, dzięki czemu dochodzi do integracji takiego materiału genetycznego z genomem bakterii.

transformacja –
transdukcja –
koniugacja –

14.2. (0–1)

Wyjaśnij, dlaczego przed wprowadzeniem ludzkiego genu kodującego insulinę do genomu bakterii usuwa się z tego genu sekwencje intronów. W odpowiedzi uwzględnij znaczenie wycinania intronów u człowieka oraz przebieg ekspresji informacji genetycznej u bakterii.

14.3. (0–2)

Uzupełnij tabelę – dla każdego z enzymów określ jego funkcję w procesie replikacji plazmidowego DNA.

Enzym Funkcja w procesie replikacji plazmidowego DNA
helikaza
prymaza

Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 10. (1 pkt)

Zwierzęta - ogólne Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Uzupełnij tabelę – wpisz w odpowiednie pola w tabeli rangi taksonomiczne wybrane spośród podanych tak, aby powstała prawidłowa systematyka bociana białego (Ciconia ciconia).

rodzina
królestwo
gromada
typ
rząd
Ranga taksonomiczna Takson
zwierzęta (Animalia)
strunowce (Chordata)
podtyp kręgowce (Vertebrata)
ptaki (Aves)
brodzące (Ciconiiformes)
bociany (Ciconiidae)
gatunek bocian biały (Ciconia ciconia)

Test diagnostyczny (matura próbna) Grudzień 2024, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 7. (4 pkt)

Choroby człowieka Układ immunologiczny Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W latach 60. XX wieku wprowadzono w Polsce program szczepień ochronnych. Podobne działania podejmowano także w innych państwach na całym świecie. Dzięki szczepieniom niektóre choroby zakaźne udało się w zasadzie wyeliminować z ludzkiej populacji. Przykładem jest ospa prawdziwa.

Na podstawie: www.gov.pl

7.1. (0–2)

Uzupełnij tabelę – do każdej nazwy choroby przyporządkuj odpowiedni czynnik chorobotwórczy, który jest jej przyczyną, oraz podaj główną drogę zarażenia lub zakażenia się człowieka.

Nazwa choroby Czynnik chorobotwórczy
(wirus / bakteria / protist)		 Główna droga zarażenia lub zakażenia się człowieka
ospa prawdziwa
gruźlica
malaria

7.2. (0–1)

Uzupełnij tabelę – uporządkuj w odpowiedniej kolejności etapy odpowiedzi humoralnej organizmu na pojawienie się patogenu w organizmie. Wpisz numery 2.–4. w odpowiednie miejsca tabeli. Etap najwcześniejszy oznaczono numerem 1.

Etapy Kolejność
Aktywne limfocyty T wchodzą w interakcję z kompetentnymi limfocytami B.
Przez komórki plazmatyczne są wydzielane przeciwciała, łączące się z antygenami.
Limfocyty B różnicują się w kierunku komórek plazmatycznych i komórek pamięci.
Limfocyty T ulegają aktywacji, dzielą się i wydzielają cytokiny. 1

7.3. (0–1)

Określ, czy człowiek po przyjęciu szczepionki zawierającej obcy antygen uzyskuje odporność swoistą, czy – nieswoistą. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do mechanizmów odporności rozwijanych po przyjęciu szczepionki.

Strony